Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PUERAPULIAE
45
wywodzisiępóźniejszydogmat,prawdopodobnieporazpierwszysformuło-
wanyprzezTomaszazAkwinu,ukażdyczłowiekmusisiępodporządkowaćpa-
pieżowidlazbawieniaswojejduszy”
.
Tadualistycznapozycjapapieżajakopośrednikaumożliwiłaprzekazaniewła-
dzy,którejestściślezwiązanezprzekształceniemKościoławpaństwokapłańskie
przezInnocentego.Pierwszakoncepcjahierarchiijakopaństwaniezostałasfor-
mułowanaprzezniego,lecztoonwcieliłjąwżyciedziękiszczęśliwejzbieżności
czasuiwydarzeń.WładzakapłańskapochodziłaodBogapoprzezpapieskiego
pośrednikaijeślimiałazostaćbezpośrednioibezprzeszkódprzekazanabisku-
pom,bardzoważnebyłowykluczeniewszelkichinnychwpływówpodczasich
elekcji,azwłaszczawpływówpogardzanychwładzświeckich–niezależnieod
dawnychprzywilejów,doktórychmożerościćsobieprawokróllubcesarz.Prze-
biegle,umiejętnieibezskrupułówpapieżInnocentyzdołałwyreżyserowaćelek-
cjebiskupiewewszystkichkrajachzgodniezwłasnymscenariuszem,wykorzy-
stującdowłasnychcelówimpotencjępolityczną,którasparaliżowałaEuropę
(zwyjątkiemFrancji).Czasamizawierałtraktaty,aczasamikonkordatyiwkrót-
kimczasiezdołałzakończyćsporyoinwestyturęiuczynićzbiskupówwcałym
świeciechrześcijańskimswychbezpośrednichpoddanych,usłużnych,któreza-
cząłjakprawdziwyautokrata(awjeszczewiększejmierzejegonastępcy)miano-
wać,usuwaćiprzenosićwzależnościodpapieskiegokaprysu.Miałdotegopra-
wo,ponieważtenpapież-bógposiadałmoczwiązywanialubrozwiązywaniadu-
chowychwęzłówmałżeńskich(winnysposóbnierozerwalnych)łączącychbi-
skupazjegodiecezją,uniejakczłowiek,niebyłbowiemnamiestnikiemczłowie-
ka,leczjakBóg,byłbowiemnamiestnikiemBoga”
.
Wrazztąuswobodąelekcjibiskupich”Kościółosiągnąłcałkowitąniezależ-
nośćodwładzświeckich.NapłaszczyźnieponadświatemświeckimKościół
stałsięosobliwympaństwem,wktórymbiskupiodgrywalijedynierolępo-
słusznychurzędników,gubernatorówprowincjiiambasadorówswegopapie-
skiegoimperatora.Legacipapiescy,którzyjakopełnomocnicypapieżamieli
wyższąrangęodarcybiskupówinadzorowalidziałaniaurzędnikówbiskupich,
sfinalizowaliiprzypieczętowalioderwaniepatronatukościelnegoodwładzy
świeckiej,któraniebyławstaniezaprotestowaćprzeciwpozbawieniujejwszel-
kiegonadzorunadKościołem.
Dotraktatówzwyczajowododawanoterazodpowiednieporozumienia,
wtymprawowysyłanialegatówdoposzczególnychkrajów.Trzeciepostano-
wienie,którezwyklebyłozarezerwowanedlaksięży,touprawodobezpośred-
niegoodwołania”
,czyliprawokażdegoksiędzadozwróceniasiędopapieżabez
pośrednictwawładzyświeckiej.Napoczątkuzapewniłotoprawdziwąspój-
nośćduchowemupaństwu,naczelektóregostałpapież.Jeślimocnozespolona
strukturapaństwakościelnegomiałapozostaćnierozerwalna,musiałasięnie-
uchronniepojawićkolejnakonsekwencja:wprzyszłościżadenuurzędnik”pa-
pieża,pozapewnymiodosobnionymiwyjątkami,niemógłpodlegaćświeckim
dworom,codotejporywpewnejmierzesięzdarzało.Pociągałotozasobą
