Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36.i.inSTYTucJOnaLnO-PRaWnEPOdSTaWYPROcESukSzTałTOWaniaPOLiTYki...
zaSadYuSTROJuPOLiTYcznEgORP
WśWiETLEkOnSTYTucJiz2kWiETnia1997R.
Przyjętaw1997r.KRPskładasięztrzynasturozdziałówidwustuczterdziestu
trzechartykułów.Jestwięckonstytucjąbardzoobszerną.Prawnicystworzyli
różnekatalogizasadkonstytucyjnychobowiązującychwPolscepo1997r.4Naj-
obszerniejszyspośródnichprzedstawiłWiesławSkrzydło,wyróżniajączasady:
suwerennościnarodu,republikańskiejformypaństwa,demokratycznegopań-
stwaprawnego,podziałuwładzyirównowagiwładz,reprezentacjipolitycznej,
dwuizbowościparlamentu,pluralizmupolitycznego,wzajemnejniezależności
iwspółdziałaniapaństwaikościołów,wolnościiprawczłowiekaorazobywatela,
decentralizacjiwładzypublicznejisamorządu,parlamentarnejformyrządów,
odrębnościwładzysądowejorazniezawisłościsądówitrybunałów,społecznej
gospodarkirynkowej,wolnościgospodarczejiochronywłasności5.
Dlatematuniniejszejpracyznaczenieposzczególnychzasadjestróżne.
Zdecydowanienajważniejszete,którewskazująnademokratycznycharakter
państwa,podziałirównowagęwładz,dwuizbowośćparlamentuczyparlamen-
tarnąformęrządów6,alelekceważyćniemożnatakżetych,któreodpolityki
4B.Banaszak,Prawokonstytucyjne,Warszawa1999,s.18–19;L.Garlicki,Polskieprawokon-
stytucyjne.Zaryswykładu,wyd.7,Warszawa2003,s.54.
5W.Skrzydło,UstrójpolitycznyRPwświetleKonstytucjiz1997roku,Kraków2000,s.58.
6JarosławSzymanekzanajważniejszedlaokreśleniapozycjiustrojowejSejmuiSenatu
uznajezasadysuwerennościnarodu,rządówprzedstawicielskichjakopodstawowejformywy-
konywaniaprzeznaródwładzyzwierzchniej,podziałuwładz,pluralizmupolitycznegoiman-
datuwolnego.PawełSarneckizwróciłuwagęnazasadypodziału,równowagiiwspółdziałania
władzorazbardziejszczegółowezasadyodnoszącesiędoparlamentuiparlamentarzystów
(dwuizbowościparlamentu,jawnościobrad,incompabilitas).MarcinStębelskiiJerzyKuciński
rozważajązasadyustrojowebezpośredniopodkątemichoddziaływanianafunkcjękontrolną
Sejmu(„determinantykontroliparlamentarnej”)iwymieniajązasadylegalizmu,demokratycz-
negopaństwaprawnego,podziałuirównowagiwładz,przedstawicielskiegocharakteruparla-
mentu,suwerennościnarodu,jawnościdziałaniaorganówwładzypublicznej.J.Szymanek,Sejm
iSenatwporządkukonstytucyjnymRP,[w:]T.Mołdawa,J.Zaleśny(red.),Parlamentaryzmwświecie
współczesnym.Międzyideąarzeczywistością,Warszawa2011,s.178;P.Sarnecki,Funkcjeistruktura
parlamentuwedługnowejKonstytucji,„PaństwoiPrawo”1997,z.11–12,s.33–44;J.Kuciński,
Sejmowakontroladziałalnościrząduzperspektywyprawnoustrojowejipraktykipolitycznej,Warszawa
2017,s.65–93;M.Stębelski,Pojęciekontroliparlamentarnejnatleustrojowym,„PrzeglądSejmo-
wy”2008,nr3(86),s.43–48;tenże,Kontrolasejmowawpolskimprawiekonstytucyjnym,Warszawa
2012,s.115–169.