Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
ENCORE,JESZCZERAZ...
sząonimgazety,mówionimcałastolica,sypiąsięzamówieniana
portrety.Wydawałobysię,żewreszcieubogidotądmalarzodbije
sobiechudelata.Alew1849rokuwybuchasprawaKołaPietra-
szewskiego17.Fiedotowniebyłjegoczłonkiem,aleznałniektórych
uczestników,międzyinnymiFiodoraDostojewskiego.Sprawa
Bpietraszewców”zmieniłajegożycie-petersburskasocjetazaczę-
łagounikać,straciłintratnezamówienia.Dlazarobkupowtarzał
swojestarekompozycje,podejmowałtematyniezbytgointeresu-
jące.Wszystkonadarmo.Trudyżycia,pogarszającysięstanzdro-
wia(bólemięśni,corazsłabszywzrok,nagłeuderzeniakrwido
mózgu,bóległowy),szykanychorobliwiepodejrzliwejcenzury18,
zjadliweartykuływprasieoraznieszczęśliwamiłośćdoprowadza-
jągodoostrejdepresji.Popadawmelancholię,nadchodządługie
okresymilczenia,poniechanieżyciatowarzyskiego.Wszystkoto
prowadzidokatastrofy-artystatracizmysłyidziękistaraniom
przyjaciółzostajeumieszczonywszpitalupsychiatrycznym.Sam
imperatorprzeznacza500rublizcesarskiejszkatułynaratowanie
swegopoddanego.Malarznieprzebywatamdługo,umierapokil-
kutygodniach,wlistopadzie1852roku.Zadziwiające,żeostatnie
trzylatażycia,naznaczonecierpieniemichorobami,zaowocowały
świetnymipłótnami.Towówczaspowstałyjegonajlepszeobrazy:
Wdówka,Encore,jeszczeencore!Fiedotowniejesttutylkozręcz-
nymopowiadaczemanegdot,stałsięwnikliwympsychologiem,
którywgłębokisposóbpotrafiprzeprowadzićanalizęportretowa-
nychosób.Tragediamłodejwdowypokazanajestzogromnąem-
patią,nasyconasmutkiemiwspółczuciem.Aleprawdziwąrozpacz
artystaprzedstawiłwswoimarcydzieleEncore,jeszczeencore!
II
Świadomeżyciemalarzarozpoczynasięwrokurozgromieniade-
kabrystów(wyrokiśmierciizesłaniaprzypadająnarok1826,kiedy
przyszłymalarzrozpoczynanaukęwszkolekadetów),akończysię
przedwojnąkrymskąw1853.Tojedenznajgorszychmomentów
whistoriiRosji.PanujeMikołajI,któryzasłużyłuwspółczesnych
naprzydomekBPałkin”.Człowiek,któregotakopisujemarkizde
Custine:BProfilmagrecki,czołowysokie[ł],nosprostyikształtny,
ustaprzepiękne,twarzszlachetną[ł]”19.AledlaJarosławaMar-
kaRymkiewicza:BTotwarzmartwa,twarztrupa.Możnabywniej
