Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
ENCORE,JESZCZERAZ...
tohybryda-sprawiawrażenie,jakbyautorowiprzestałozależećna
czystościgatunkowej.Nosioncechymalarstwarodzajowego,por-
tretuorazmartwejnatury.
Abyopisaćtomiejsce,możnaposłużyćsięcytatemzeZbrodni
ikaryFiodoraDostojewskiego:
[Raskolnikow]obudziłsięwponurymnastroju,rozdrażniony,zły
inienawistniepopatrzyłnaswojąizdebkę.Byłatomaluteńkakomó-
reczka,długamożenasześćkroków,mającanajbardziejżałosnywy-
glądzewszystkichmożliwychkomóreczek[ł],wdodatkutakniska,
żekażdyczłowiekniecowyższyczułsięwniejnieswojo,gdyżodnosił
wrażenie,żewkażdejchwilisufitmożemurunąćnagłowę.Umeblo-
wanieodpowiadałowyglądowipomieszczenia[ł]podjednąześcian,
zajmującniemalcałąjejdługośćipołowęszerokościpokoju,stała
ogromnazdezelowanasofa[ł]26.
Możnawręczodnieśćwrażenie,żeDostojewskiwswoimopisie
wzorowałsięnaobrazieFiedotowa.Niebyłobywtymnicdziwne-
go,wszaksięznali27.Znaczącejest,żestrukturaobrazujestszki-
cowa28,braktakważnegodlamalarzacyzelunku,wykończenia
szczegółu.Aleartystanieporzucacałkowiciecharakterystycznego
dlaswojegomalarstwaumiłowaniadrobiazgów.Troskliwieodda-
jedetalecharakterystycznedlakoczowniczegożyciawojskowych:
glinianeumywalki,manierkazawieszonanahaku,garnuszekiku-
beknastole,składanelusterko.Nastoleprzykrytymamarantowym
materiałem(jeśliwierzyćreprodukcjom)ustawionajestswegoro-
dzajumartwanatura,podkreślonajaskrawymświatłem.Tadro-
biazgowadokładnośćwoddawaniuszczegółów,którązawdzięczał
holenderskimmistrzompodpatrywanymwErmitażuistudiowa-
niudziełHogartha,pozostałamudośmierci.To,cozastanawia,to
całkowicieinneużycieświatła.NigdywcześniejFiedetowniema-
lowałtak,jakcaravaggioniści.Pozostajepytanie,czyznałtenspo-
sóbstosowaniaświatłocienia(chiaroscuro),któregomistrzami
byliCaravaggio,GeorgesdeLaTouriRembrandt.Mógłprzecież
wSankt-PetersburguoglądaćobrazGerritavanHonthorstaChry-
stuswwarsztaciecieśli,naktórymblaskświecytrzymanejprzez
małegoJezusaoświetlasilniejegotwarzorazwarsztatipracują-
cegoświętegoJózefa.Encore,jeszczeencore!nosiwszystkiecechy
charakterystycznedlacaravaggionizmu:silnyświatłocieńzinten-
sywnymsnopemświatła,neutralneciemnetło,postacieujętesą
najczęściejwpółfigurachlubwtrzechczwartych,ukazanewbli-
