Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wych,zawierającąNa+,K+,Cl–,HCO
3
–.Komórkaokładzinowaodpowiada
równieżzawydzielaniewody.
Wydzielanieżołądkowe,szczególniekwasusolnego,jestwypadkowąwie-
luprocesówpobudzaniaihamowania.Możnawyróżnićwydzielanieżołądko-
wepobudzane(np.popokarmowelubstymulowanewtrakciepróbczynno-
ściowychinnymisztucznymibodźcami,takimijakhistaminalubpentagastry-
na)orazwydzielaniepodstawoweokresumiędzytrawiennego.Wżołądko-
wymwydzielaniutrawiennymwyróżniasię3fazy:głowową,żołądkową
ijelitową.Wpierwszejfaziegłowowejwydzielanieżołądkowestymulują
bodźcewychodzącezokolicygłowy(wzrok,zapach,smak,żucieiprzełyka-
niepokarmu),przechodzącedrogąnerwówbłędnychjakopokarmoweodru-
chywarunkoweibezwarunkowe.Prawdopodobniestanowitook.20%wy-
dzielaniapopokarmie.Największyudziałwwydzielaniupokarmowym
żołądkamafazażołądkowa(ok.70%).Powodowanajestodruchamiwago-
-wagalnyminaskutekrozciąganiażołądka,cowarunkujecholinergicznepo-
budzeniegruczołówżołądkowychorazpeptydergicznepobudzaniekomó-
rekG(poprzezGRP)wczęściprzedodźwiernikowejżołądkadouwolnienia
gastryny.Uwalnianiegastrynymożenastąpićrównieżnaskutekbezpośred-
niegodziałaniaskładnikówpokarmowych(alkohol,kofeinaoraz,najsilniej,
peptony–produktytrawieniabiałka).Wfaziejelitowej(10%)wydzielanie
żołądkowepobudzająhormonyjelitowewytwarzanewdwunastnicy;sąto
niewielkieilościgastrynyitzw.enterooksyntyny(hormonpeptydowystymu-
lującygruczołyżołądkowe).Podobnypobudzającywpływmająteżamino-
kwasywchłanianezjelita[12].
Pepsynogeny(proenzymypepsyny)wydzielająsięprzedewszystkimzko-
mórekgłównychpostymulacjiHCllubnerwowej(mózgowo-wagalnej),
atakżezkomórekśluzowychgruczołówwpustuiodźwiernikowychoraz
gruczołówdwunastniczych(Brunnera).Spośród7pepsynogenówwyróżnia
się2zasadniczegrupy:Igrupa–pepsynogeny1–5wydzielaneprzede
wszystkimwtrzonieżołądkaigrupaII–pepsynogeny6–7występujące
wczęściprzedodźwiernikowej(antrum)iproksymalnejczęścidwunastnicy.
Aktywacjapepsynogenównastępujepodwpływemkwasuiautokatalizy.
OptimumpHdziałaniapepsynyto1,5–2,5,aczkolwiekwłaściwościtrawien-
netejproteazywykazanorównieżwdużoszerszymzakresiepH.
Wydzielanieczynnikawewnętrznego(Castla)warunkujetransport
iwchłanianiekobalaminy(witaminaB
12).Wytwarzajągokomórkiokładzino-
we,ajegowydzielaniepobudzajątesamebodźce,coHCl(histamina,bodźce
cholinergiczneipentagastryna).
Wydzielaniewodorowęglanówjestaktywnymprocesemzależnymodme-
tabolicznejintegralnościprawidłowegonabłonkawżołądku.Wydzielanieto
jeststymulowaneprzezacetylocholinę,glukagon,prostaglandynyicykliczny
GMP,hamowanezaśprzezGIPiagonistówO-adrenergicznych.
18
