Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
WaldemarCzachur
pierwszegopodejściabędzieporównywanieokreślonychgatunkówtekstuzco
najmniejdwóchkręgówjęzykowo-kulturowych,drugiegozaś1porównywanie
wybranychzjawiskjęzykowychnaprzykładziewybranychgatunkówtekstu.
Iwpierwszym,iwdrugimprzypadkurefleksjanadkoncepcjąorazfunkcją
gatunkutekstujestzasadniczadlaformułowanychcelówbadawczych.
Pierwszytypbadańskupiasięnanporównaniutekstówzdwóch(lubwię-
cej)różnychjęzyków,dotyczącychtejsamejtematyki,powstałychniezależnie
odsiebiewanalogicznychsytuacjach,którymmożnaprzypisaćpodobnycel
komunikacyjny”(LüGER,2005:17).Dyskusjanatematistotygatunkutekstu
mawprzypadkutakichbadańcentralneznaczenie,ponieważgatunekstajesię
tertiumcomparationiswtychbadaniachiwymagaszczególnejrefleksji.Ważną
kwestiępoznawcząstanowizatempytanie,jakieelementypowinnazawierać
kategoriagatunkutekstu,bymogłaspełniaćrolętertiumcomparationiswba-
daniachkontrastywnych,tzn.byuniknąćwszelkichwątpliwości,tych,które
poruszonebyływpierwszejczęścininiejszejpracy.
Wnajnowszychpracachzzakresugenologiilingwistycznejniekwestio-
nowanącechągatunkutekstujestjegowielowymiarowycharakter,naktóry
składasiękomponentstrukturalny,pragmatyczny,poznawczy,stylistycznyczy
teżkulturowy(GAJDA,1993;WOJTAK,2004;WITOSZ,2005;OSTASZEWSKA,2008).
SłuszniestwierdzaDanutaOSTASZEWSKA(2008:25),żenzintegrowanyopis
gatunkujestwprawdziedlawspółczesnejgenologiipropozycjąkluczową1
wszakwyznaczenieparametrówisformułowanieadekwatnejdefinicjijejobiek-
tubadawczegostanowijedenzgłównychpostulatówdyskursuteoretycznegotej
nauki[ś]1tojednakzabiegizmierzającedosyntezyodmiangatunkowych
stanowiązamierzenieniezwykletrudne”.Jejzdaniem:nChoćkażdyzewskaza-
nychpoziomówuczestniczywkształtowaniuzarównoschematówgatunkowych
wypowiedzi,jakteżichtekstowychaktualizacji,tojednaksąonewsposób
odmiennyakcentowanewposzczególnychgatunkach”(OSTASZEWSKA,2008:25).
Toodcelubadawczegozależećbędzie,którejpłaszczyźnieopisupoświęcona
zostanieszczególnauwaga.WkontekścieprzytoczonychuwagANUSIEWICZA
(1994)uznaćnależy,żekulturowośćjakocechagatunkówniepowinnabyć
traktowanajakoodrębnapłaszczyznaichopisu,alejakoistotnacecha,obecna
wkażdymkomponenciewzorcagatunkowego.Analizacechkulturowegouwa-
runkowaniamusibyćzatemobecnanapłaszczyźniezarównoceluifunkcjiko-
munikacyjnejwybranegogatunku,jegostrukturytematycznej,jakiorganizacji
językowej.Badaniategotypuwpisująsięwprogrambadawczy,któryproponuję
nazwaćkontrastywnągenologiąlingwistyczną,anietekstologiąkontrastywną
(tookreśleniewbadaniachgermanistycznychmożeimauzasadnienie,alenie
wlingwistycznejtradycjipolonistycznej).
Drugirodzajkontrastywnychbadańzzakresulingwistykitekstuopierasię
równieżnaanalizieparalelnychgatunkówtekstu.Celemtychbadańjestjed-
nakanalizawybranychzjawiskjęzykowychwtychgatunkach.Pełniąonerolę
