Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
55
trzy
oblicza
obcego
Przykładywrogościwewnątrzwąskorozumianejpolskiej
grupyet-
nicznejteżbyłynaporządkudziennym,chociażtrudnosięwypowia-
daćoichskalizewzględunabrakbadańsocjologicznychwodniesie-
niudolatpowo
je
n
nych.Polscydawnigdańszczaniepodobnopatrzyli
zpolitowaniem
na
osadnikówzKresów,bowieluznichprzybyłozewsi
inigdynie
mieszkałowmieście.Niechęćdowarszawiaków(„bosych
Antków”i„szabrowników”)ujawniłasięzkoleiwśrodowiskachKreso-
wiakówibyłaodwzajemniana.Zawiśćbudziliprzybyszezcentralnej
Polski(zWarszawy,Łodzi)izBydgoszczy,będącejwdwudziestoleciu
ważnymośrodkiemadministracjiPomorza.Zajmowalionibowiemnie-
rzad
kokluczowestanowiskaadministracyjnewpowojennymGdań-
sku.Ne
gatywnystereotyp,jakisięwówczasnarodził,dotykałwar-
sza
wiakautożsamionegozkarierowiczem,ważniakiemprzywiezionym
wteczce,apozytywnystereotypdotyczyłpoczciwego„repatrianta”,czyli
„dobrego,ciepłegoczłowieka”41.
WypadazgodzićsięzSylwiąBykowską,żepowojnienaPomorzu
ukształtowałsiępodziałnatrzygłównekategoriepolskiejludności:
naj
liczniejszychprzesiedleńców,wysiedlonychzeWschoduimiejsco-
wych42.Schemattenwyznaczałgranicetożsamości-chcącniechcąc,
ludziemusielisięjakośokreślićiwpisaćw
takzarysowanykonflikt.
Różnicekulturoweijęzykowe-charakteryst
ycznawymowaidialekty
-przyczyniałysiędopowstawaniauprzedzeń.Nieupłynąłjeszczeczas
potrzebnynaintegrację,nowigdańszczaniebylidopieronapoczątku
wymianypokoleniowej,któraniwelowałaróżnicedoświadczeńzczasu
wojnyilat1945-1946.„BosyAntek”,„leniwyRusek”czy„folksdojcz”to
popularneokreślenia,któreprzetrwałyprzezdługielatawwynikusą-
siadowaniazesobąbyłychmieszkańcówWarszawy,Lwowa,Łodzi,
Gdańska,Wileńszczyzny,ludzizWołyniaiPolesia.
Niemożnateżbagatelizowaćsytuacjipsychologicznejwówczesnym
Gdańsku,wktórympostawyantyniemieckie,zpewnymiróżnicami,
ce
chowałyniemalwszystkichpretendującychdobyciaPolakami.Ed-
mundDmitrówzaśtwierdzi,żespołeczeństwopolskiewyniosłozwojny
głębokie
przekonanieowiniecałegonaroduniemieckiegozazbrodnie
hitlerow
skie,dlategoNiemiecstałsięsynonimemwroga43.Przytaczam
tenniecogeneralizującysąd,abywskazaćnaniezwykleważnywątek
odpowiedzialnościzbiorowej.UschyłkuwojnywEuropiepogardadla
Niemcówniebyłaniczymnadzwyczajnym,achęćodwetuujawniłasię
wwieluokupowanychkrajach.Kobietyoskarżaneozadawaniesię
