Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nazwą„RepublikaWeimarska”starałasięobwarować
WolneMiastoodstronyprawnejwtakisposób,aby
utrudnićjegosamodzielnyrozwój.Mocnoosadzony
wpaństwowychtradycjachPrusiNiemiec,obdarzony
aparatemurzędniczymprzejętymodbyłejmacierzy
ipozbawionywiększegoprzemysłuGdańsk
wmiędzywojniuniemógłrozwinąćskrzydeł.Nawetkiedy
rządprzejęłakoalicjasocjaldemokratów,liberałów
icentrystówkatolickich,nieudałosiędużozmienićpod
tymwzględem,zbytwielkabyłazależnośćodpaństwa
niemieckiego.Zresztąigdańskalewicanigdyniemyślała,
byzrezygnowaćzperspektywyponownegopołączenia
WolnegoMiastazNiemcami.
Wmomencie,wktórymCzartkowskirozpoczynaswoją
działalnośćkorespondencyjną,czyliwpołowie1931roku,
sprawygdańskiemająsięnienajlepiej.Socjaldemokraci
jużrokwcześniejopuścilirząd,czylisenat,ponieważ
wpogarszającejsięsytuacjigospodarczejniemogli
realizowaćswoichcelówspołeczno-politycznych.
Otworzyłotonarodowcomdrogędowładzy,którąobjęli
powyborachdoparlamentuWolnegoMiasta,Volkstagu,
podkoniec1930roku.Urzędującyodponaddziesięciulat
prezydentsenatu,HeinrichSahm,wydawałimsięzbyt
łagodny,zbytliberalny(chociażbył
narodowokonserwatywnymurzędnikiem),tak
żeprzeforsowaliswojegoczłowiekanaprezydenta,
członkaNiemieckonarodowejPartiiLudowejErnsta
Ziehma.Tworzyłonrządwrazzczęściąliberałóworaz
Zentrum,partiągdańskichkatolików.Dodatkowo
otrzymałcichewsparcienarodowychsocjalistów,którzy
byliwłaściwymiwygranymiwyborów,ponieważnietylko
porazpierwszyweszlidoVolkstagu,leczuzyskaliodrazu
16,4%oddanychgłosów.Owązależnośćodhitlerowców
Czartkowskijużwjednejzeswoichpierwszych
korespondencjiostrokomentuje,wskazującnapostawę
senatu,któremunieudajesięzapanowaćnadspokojem
wmieściecorazczęściejnękanymwybrykamipijanych
lubniepijanychnazistów:„Czysenatwzbijesię
nawyżynyprawdziwejwładzy,bezstronniedziałającej
