Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
reprezentowaławysokiegopoziomuinajwyraźniejnie
potrafiłazaspokoićzainteresowaniaCzartkowskiego.
Kiedyopozycyjnegazetystopniowozostałyzakazane,
autorzacząłrzadziejpowoływaćsięnapozostałe,
ponieważichwartośćinformacyjnaniebyłazbytwysoka,
chociażitakmiałysporodozaoferowaniaczłowiekowi
potrafiącemuczytaćmiędzywierszami.
Jeżelichodziosprawygdańskie,toCzartkowskinie
musiałpolegaćwyłącznienainformacjachzprasy–miał
dobrekontaktywśrodowiskumiejscowychPolaków,
bywałwpolskimKomisariacieGeneralnymoraz
naróżnychpolskichimprezach.JakonauczycielwPolskim
Gimnazjumorazczłonekpolskichstowarzyszeń–między
innymiTowarzystwaPrzyjaciółNaukiiSztuki–znał
pewniewszystkichliczącychsięprzedstawicieligdańskiej
Polonii,coniebyłotrudne,gdyżelitapolskawWolnym
Mieścieniebyłazbytliczna.
TosilnezakorzenieniewgdańskiejPoloniiiwsprawach
szkolnychczęstowidaćwkorespondencjach
Czartkowskiego,choćniewewszystkichokresach.
Charakterjegotekstówzczasemsięzmienia.
Napoczątku–wlatach1931–1933–korespondencje
sąświetnąkrytycznąkronikążyciapolitycznego
wWolnymMieście,najlepszympolskojęzycznym
(ijednymznajlepszychwogóle)przewodnikiem
popanującychtuzawiłychstosunkach.Sąnaturalnie
pisanezperspektywypolskiej.Przeciętnyniemiecki
czytelniktegoczasu,gdybyjeczytał(małoktóryNiemiec
wówczaswładałjęzykiempolskim),zapewneoskarżyłby
autoraoskrajnąstronniczośćipolskiszowinizm.
Zperspektywydzisiejszejjednakchybajużkażdy
niemieckiczytelnik(oileznapolski,aztymniejestlepiej
niżwtedy)wwieluwypadkachmusiprzyznać
Czartkowskiemurację.Tylkojedenprzykład:wpołowie
1933rokupublicystawyjaśniagłównyproblemWolnego
Miasta:„OdsamegopoczątkuutworzeniaWMGdańska,
zniewielkimiprzerwami,istotnymwyrazemuczuć
większościludnościgdańskiej,abezwzględniewyrazem
poglądówsferwGdańskurządzących,byłowłaśnie
