Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
względemwszystkich,conaruszająspokójpubliczny
iłamiąjegozarządzenia,czyotrząsnąćsię,chociażby
przejściowo,zjarzma,dobrowolnieprzyjętego,abez
odczuwaniaktóregoniemógłprzeżyćjednejchociażby
godziny,boćprzecieniejestżadnątajemnicą,
żejarzmemtymsąhitlerowcy,tenjęzyczekuwagi,który
decydujeowszystkim,ibezzgodyktórychnicsiędziać
niemożeinicsiędotądniedziało”(10VII1931).
Wtymmiejscuwartopoświęcićkilkasłównatemat
źródeł,zktórychkorzystałautor.Czartkowskinajczęściej
powołujesięnaniemieckojęzycznedziennikigdańskie,
którychwtymczasiewychodziłosporoiktórezreguły
reprezentowaływyraźnepoglądypolityczne.Podczasgdy
najstarszazeznaczącychgazet,liberalna„Danziger
Zeitung”,jużw1930rokukończyłaswójżywot,
największydziennik„DanzigerNeuesteNachrichten”
wychodziłnieprzerwaniedo1944roku.Miałonkierunek
umiarkowanieprawicowy,alewiosną1933roku
błyskawicznieidobrowolniesięzglajchszaltował,jeszcze
przedfaktycznymprzejęciemwładzyprzeznarodowych
socjalistów.Cizdecydowaniewygraliwybory20VI1933
rokuiutworzylirząd,couczyniłozichpartyjnegoorganu
„Vorposten”gazetęprawieurzędową.Jeżelichodzi
okrytyczneanalizysytuacjipolitycznej,Czartkowski
przedewszystkimpolegałnasocjaldemokratycznej
„Volksstimme”,któraukazywałasiędo1936roku,kiedy
naziściostateczniejązamknęli.Katolickaprasazazwyczaj
niebyłazbytkrytycznawobecwładz(„Danziger
Landeszeitung”,apóźniej„DanzigerVolkszeitung”),
narodową„DanzigerAllgemeineZeitung”zaśCzartkowski
określiłjako„nieprzytomną[…]zwściekłości,
ultranacjonalistyczną”(10V1931),więcrzadkokiedy
doniejsięgał,zresztąwewrześniu1934rokuprzestałasię
ukazywać.Zinnychgazetczasamiwzmiankujeliberalny
tygodnik„DanzigerEcho”,którywychodziłprzezkilkalat
wpołowielattrzydziestychibyłchętnieczytany
zwłaszczaprzezgdańskichŻydów,orazsubwencjowaną
przezstronępolską„BaltischePresse”.Tylkowyjątkowo
sięgadopolskiej„GazetyGdańskiej”,któranie
