Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Obliczagenealogii
17
siętuwyrażenieDontologiateraźniejszości”,używanewtekścieCzymjest
Oświecenie?,aleFoucaultwłaśniejemanamyśli,mówiącoswoichbadaniach.
Najważniejszympytaniem,najakiemusisobieodpowiedziećzwolennikgene-
alogicznegoujęciahistorii,jestpytanie:Naileskuteczniejesteśmywstanie
przekroczyćramyustanowioneprzezprzeszłośćiczywogólejesttomożliwe?14
Współczesnąrefleksjęnadpolitykąorganizujepytanieoto,jakpołączyć
historycznośćiprzygodnośćprocesówhistorycznychzpotrzebąemancypa-
cji.WwypadkuArendtiFoucaultawartośćanalizhistorycznychdlamoż-
liwejprzyszłościniejestpodawanawwątpliwość,właściwiewogólenie
pojawiasięproblemrelacjimiędzynowymsposobemujmowaniahistorii
akonsekwencjami,jakieniesiezesobąprzyjęciegenealogicznegopodejścia
dobadańnadprzeszłościądlamożliwościformułowaniaprojektówpolitycz-
nych.Związekprzeszłościzmożliwąprzyszłościątopytaniepojawiającesię
właściwieuwszystkichfilozofówzajmującychsięobecnieproblemememan-
cypacjiitoniezależnieodichproweniencjiintelektualnej.Tozresztąjeden
zpowodów,dlaktórychmożnamówićoswoistymhistorycznymzoriento-
waniuwspółczesnejmyślikontynentalnej.Trzebateżdodać,żetenzwrotku
historiimadośćspecyficznycharakteriwiążesięzprzyjęciemokreślonych
założeńodnośniedonaturyprocesuhistorycznego15.Wystarczyprzypomnieć,
żeDerrida,Vattimo,Negri,AgambenczyRortywprostwiążąswojąrefleksję
natematemancypacjizokreślonymodczytaniemprzeszłości,utychfilozofów
zaś,którzynieposługująsięszczególnierozbudowanąinterpretacjąhistorii,
samozagadnieniejestobecne-bywspomniećErnestaLaclaua,którypoświęca
wieleuwagiproblemowipułapektradycyjnegomyśleniaemancypacyjnegooraz
możliwościomwyjściapozatenmodel.Laclauusiłujepokazać,żeodejścieod
fundacjonizmuorazopowiedzeniesięzahistoryzmemiantyesencjalizmem
niejesttożsamezzaprzepaszczeniemszansnastworzeniemyśliemancy-
pacyjnej.PomysłLaclauazostanieomówionywdalszychczęściachpracy,tu
natomiastmyślicieltenzostajeprzywołanyjedyniejakoprzykładilustrujący
tezęopowszechnym,przynajmniejwśródfilozofówkontynentalnych,zain-
teresowaniustykiemhistoriirozumianejjakoobszarciągłejreinterpretacji
imyśleniememancypacyjnym.
14WewspomnianymwywiadzieFoucaultmówiozwiązkunaszejtożsamościzprzeszło-
ścią:DJesteśmynierozerwalniezwiązanizezdarzeniamidyskursywnymi.Wpewnymsensie
niejesteśmyniczyminnymniżto,cozostałopowiedzianewieki,miesiące,tygodnietemu”.
Tamże.
15WłaściwiejużwXIXw.możnamówićohistorycznymzwrocie,którydoczekałsięfilo-
zoficznychopracowań,jednakdrugapołowaXXw.tozwrotkuspecyficzniegenealogicznemu
postrzeganiuhistorii,cozwiązanebyłozredefinicjązasadniczychprzesłanekdotyczącychisa-
megoprocesuhistorycznego,i-coistotniejsze-naturypoznaniahistorycznego.Zewzględu
natezmianywydajesięuzasadnionemówienieonowymzainteresowaniuhistorią.Doskonale
widaćtonaprzykładziewspółczesnejhermeneutyki,szczególniejejradykalnejodmiany,która
-rzeczjasna-wpisujesięwtradycjęhermeneutykidziewiętnastowiecznej,alejednocześnie
modyfikujewielezjejzałożeń.
