Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Obliczagenealogii
Problematycznośćujęciahistoriicharakterystycznegodlawspółczesnej
myślizwiązanajestzfaktem,iżwramachtegopodejściainterpretowanie
historiistajesięnieskończonymzadaniem.Nieistniejeobiektywnysens
procesuhistorycznego,więcpojawiasiępytanie,jaktraktowaćprzeszłość-
przedmiotniekończącejsięreinterpretacji.Czymożebyćonapodstawądla
projektówmożliwychzmianlubstrategiiprzyszłychdziałań?Dlawiększości
filozofówuznanieobowiązkuciągłegobadaniahistoriiniestanowizasadni-
czejprzeszkodywformułowaniuprojektówemancypacji.Wprzywołanym
jużtekścieooświeceniuFoucaultograniczyłsiętylkodozwróceniauwagi,
żegenealogianiejestzadaniem,którekiedykolwiekmożnazakończyć,ale
żepodjęciegojestkoniecznedladziałańzmierzającychdoprzekroczenia
istniejącegoporządkuwiedzyiwładzy16.
Kwestiarelacjimiędzyzmieniającymsięstatusemfilozofiiwewspółczes-
nejkulturzeikonsekwencjami,jakiepowodujetatransformacjadlasferyprak-
tycznej,bardzowyraźniezaznaczasięwpismachGianniegoVattima,repre-
zentującegonurtradykalnejhermeneutyki.Jegotwórczośćstanowiznakomitą
ilustracjęhermeneutycznegoczyteż,sięgającpojegowłasnesformułowanie,
nihilistycznego17przeznaczeniamyśliwspółczesnej.Radykalnahermeneutyka
wwersjiVattimastajesięprojektemwbardzowielupunktachpodobnymdo
FoucaultowskiegoprojektuDontologiiteraźniejszości”.SamVattimozresztą
nieomieszkałwjednejzeswoichpracprzywołaćtegoterminu,uznającgoza
niezwykletrafneokreśleniezadania,jakiepowinnapodjąćwspółczesnafilo-
zofia18.Najbardziejinteresującymelementemhermeneutykiradykalnejjest
bardzowyraźniewyartykułowanyproblemtransformacjifilozofiiwmyśle-
nie,któremadospełnieniafunkcjepraktyczne.ZdaniemVattimazarówno
procesrozpadumetafizyki19iporzucenieoczekiwańiaspiracjifilozofii,jakie
16Foucault,charakteryzującswójprojektDkrytycznejontologiiteraźniejszości”,zwraca
uwagęnajejosobliwystatus,amianowicienato,żemaonazarównocharakterteoretyczny,
jakipraktyczny.Zamazujetymsamymgranicęmiędzydziałaniempolegającymnabudowa-
niukrytycznejwiedzyoprzeszłości(iteraźniejszościzarazem;ostatecznietonieprzeszłość,
leczteraźniejszośćjestcelembadań)adążeniemdoprzekroczeniaistniejącegoporządku.
M.Foucault,CzymjestOświecenie?,s.293.
17
Tematnihilizmujakoprocesukonstytuującegoepokęponowoczesnąoraznihilizmu
spełnionegojakozadania,którefilozofiawspółczesnapowinnapodjąć,pojawiasięwjednej
zpopularniejszychpracVattimaKoniecnowoczesności.Zob.G.Vattimo,Koniecnowoczesności,
tłum.M.Surma-Gawłowska,Kraków2007,s.15-25.
18Vattimostwierdza,żeobecniepowinniśmyprzekroczyćfenomenologięiskierowaćsię
kuontologiiteraźniejszości.Coważne,podkreśla,żebudowanieczyteżrozwijanieontologii
teraźniejszościniejestjedynieodpowiadaniemnapytaniainteresującewyłączniefilozofów,
ależeontologiateraźniejszościodnosisiędozagadnieńdotyczącychświatacodziennego.
Tenże,AFarewelltoTruth,tłum.W
.McCuaig,NewYork2014,s.23.
19Vattimo,opisującstanwspółczesnejfilozofii,sięgadosłownikaHeideggeraiNietz-
schego,stądpojawiasięowowyrażenieDkoniecmetafizyki”jakookreśleniestanuobecnej
filozofii,któradokonujerozrachunkuzpodstawowymiprzekonaniamitradycyjnejfilozofiido-
tyczącyminaturyrzeczywistości,możliwościjejpoznaniaitd.Kwestiatazostanierozwinięta
