Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Geneza,wiekorazcechydiagnostyczneorsztynuwświetlebadań...
czymopadyatmosferycznewystępujągłówniewpółroczuciepłym(odmajado
października,AtlasKlimatuPolski2005).
NajwiększymirzekamiKotlinySandomierskiejsą:Wisła,Wisłoka,Wisłok
iSan.ObszaremalimentacyjnymdlatychrzeksąKarpaty.Większedopływy
Sanu(np.Tanew)biorąpocząteknaRoztoczu.Dowiększychrzekautochto-
nicznychKotlinySandomierskiejnależyŁęgwpadającydoSanu.
Wodypodziemnewystępującenaomawianymobszarzewykazująwyraź-
nyzwiązekzbudowągeologiczną.Zwierciadłowódgruntowychwystępujetu
płytkolubbardzopłytko(Wilgat,Kowalska1975).Wdolinachwiększychrzek
oraznarówninachproluwialnychwodygruntowewystępująnagłębokości
około2m.Większegłębokościdowodygruntowej(do10m)stwierdzasię
wobrębiewydm.WobrębiePłaskowyżuKolbuszowskiegowodagruntowa
występujenajczęściejnagłębokoścido2m(maksymalniedo10m),ana
PłaskowyżuTarnogrodzkimnagłębokości2–4m(Wojtanowicz1978).Znacz-
nemuuwilgotnieniuglebtegoobszarusprzyjapłytkozalegającewwielumiej-
scachnieprzepuszczalnepodłoże(iłymioceńskie)orazpłaskarzeźbazlicznymi
zagłębieniamiterenu,częstobezodpływowymi.
DużywpływnastosunkiwodneKotlinymiałrozwójosadnictwaizwiąza-
neztympracemelioracyjne.NasileniepracmelioracyjnychwKotlinieSando-
mierskiejnastąpiłowwynikuustawyzroku1884.Uregulowanowówczas
międzyinnymiTrześniówkęiŁęg(Kędzior1928–1932).
WKotlinieSandomierskiejmożnazaobserwowaćwyraźnyzwiązekwy-
stępowanianaturalnychzbiorowiskroślinnych(wtymszczególnieleśnych)
zlitologiąirzeźbąterenu.Płatyutworówglacjalnych(zwłaszczaglinmore-
nowych)porastająresztkilasówjodłowo-bukowychlubmieszanych.Występują
onewstrefiewysoczyznlubwzacienionychrozcięciacherozyjnychscho-
dzącychkudolinieWisłoki,WisłyiSanu(Szafer,Zarzycki1977).Jodleoraz
bukowitowarzyszyzwyklesosnaiświerk,czasemgrab,dąb,brzoza,olchaiin.
Wdrzewostanachmieszanychdominujesosna.Wdolinachrzecznych,szcze-
gólniewobrębiewystępowaniautworówpiaszczystych(np.wydmowych),
spotykasięprzedewszystkimlasysosnowelubmieszaneVacciniomyrtilli-
-PinetumiPino-Quercetumbezbukaijodłyorazróżnetypytorfowiskiłąk,które
zarastająłozinąlubprzechodząwolszyny(Szafer,Zarzycki1977).
DonajwiększychkompleksówleśnychKotlinySandomierskiejnależą:
PuszczaSolskaopowierzchni124000haporastającaRówninęBiłgorajską,
PuszczaSandomierskaopowierzchni110000ha,występującawwidłachWisły
iSanuorazPuszczaNiepołomickapołożonanawschódodKrakowaopo-
wierzchni10868ha(Zaręba1986).
DopodstawowychczynnikówglebotwórczychkształtującychglebyKot-
linySandomierskiejobokskałymacierzystejmożnazaliczyćszatęroślinną
(szczególnieleśną),stosunkiwodnepozostającewścisłymzwiązkuzrzeźbą
terenuorazdziałalnośćczłowieka.Działalnośćczłowiekaprzejawiłasięprzede
wszystkimwwykarczowaniulasówizamianieglebleśnychnaglebyuprawne
