Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rozdział
pierWszy
sadniczotakąsamąpogodąjakw450rokup.n.e.,aleniejestjuż
miejscemnarodzingeniuszu.Pozatymmieszkańcymniejprzy-
jemnychstrefklimatycznychrównieżmieliokazjęzaznaćzłotego
wieku.Elżbietańscybardowienaprzykładczyniliswojąmagiępod
posępnymlondyńskimniebem.
Zamawiamdrugieespressoipodczasgdymójmózgpowolisię
ładuje,uświadamiamsobie,żezbytniosięspieszę.otogorączkowo
tropięśladygeniuszu,aleczyjataknaprawdęwiem,cotoznaczy
byćgeniuszem?Jakjużmówiłem,zageniuszauznajesiękogoś,kto
dokonujeintelektualnegolubartystycznegoskoku.Alektodecyduje,
conależyuznaćzaskok?
otóżmy.FrancisGaltonmógłsięmylićwwielusprawach,ale
wswojejdefinicjigeniuszu,chociażtypowoseksistowskiej,zwraca
uwagęnacośistotnego:nGeniusztomężczyzna,codoktóregoświat
świadomieprzyznaje,żejestmudłużny”
.Przyjęciedoklubugeniu-
szyniezależyodsamegogeniusza,leczodjegorówieśnikówiod
społeczeństwa.Topublicznywerdykt,anieprywatnadecyzja.Jedna
zteoriigeniuszu-nazwijmyjąteoriągeniuszumodnisia-stwierdza
tojednoznacznie.Przyjęciedoklubugeniuszyzależycałkowicieod
kaprysu,odmodypanującejwdanychczasach.nKreatywnościnie
możnaoddzielaćodjejuznania”-mówipsychologMihályCsík-
szentmihályi,głównyzwolenniktejteorii.Mówiącdosadniej,ktoś
jestgeniuszem,tylkojeślimytakpowiemy.
Wpierwszejchwilitomożesięwydawaćsprzecznezintuicją,
anawetbluźniercze.Zpewnościąmusiistniećjakiśniepodważalny
elementgeniuszu,niezależnyodpublicznegoosądu…nNie-mówią
orędownicytejteorii-niemusi”
.WeźmynaprzykładBacha.Zaży-
cianiebyłszczególnieszanowany.Dopierojakieśsiedemdziesiątpięć
latpojegośmierciogłoszonogogeniuszem.Wcześniej,zakładamy,
rezydowałwowymczyśćcunieodkrytychgeniuszy.Alecotoozna-
cza?nCo-pozanieświadomymzarozumialstwem-dajepodstawy
dotegoprzekonania?”-pytaCsíkszentmihályi.Twierdzenie,żeto
myodkryliśmygeniuszBacha,jestrównoznacznezpowiedzeniem,
żeci,którzyżyliprzednami,byliidiotami.AcojeślikiedyśBach
28
