Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JERZYMADEJSKI
BoprzecieżBarbarzyńcawogrodzietoswoistewprowadzenie
dosztukieuropejskiej,opracowaneprzezndyletanta”
.Jakwiemyze
słowników,ndyletant”tonietylkoktoś,nktosięnaczymśnienazna”
,
czylinamator”
,lecztakżenmiłośnik”14.WtymznaczeniupodmiotBar-
barzyńcywogrodziepotwierdzapasjępoznawaniaartefaktów,aczy-
nitoniejakowbrewprofesjonalnymiakademickimoglądomsztuki.
TakczytanytomHerbertajestdziełemkluczowymiwyjątkowymdla
literaturypodróżniczej,travelliterature,nurtu,któryunasmaraczej
poślednistatus,awinnychliteraturachpełniłrolęznaczącą,aniekiedy
wyjątkową15.
Nietrudnozauważyć,żetentyppisarstwaodgrywadzisiajcoraz
większąrolęrównieżwPolsce.Możnazauważyć,żepo1989rokupo-
wstałyunasdwiewyrazisteodmianytegopisarstwa.Swojedoświadcze-
niazpodróżychcieliutrwalićci,którzywędrowalipoświecie,atakżeci,
którzyprzemierzaliPolskę.OlgaTokarczuknp.nieopisujeeuropejskich
katedr,leczturystów,takjakmożnaichrozpoznaćzhotelowejperspek-
tywy,ponieważ-jakkomentujenarratorka-nŁazienkajestpodszewką
pokoju,spodniąstronążycia”16.Znamienne,żewłaśnietospojrzenie
noddołu”dokumentujeliteraturapodróżniczapo1989roku.
AprzecieżiAndrzejStasiukwprowadzadonaszegopiśmiennictwa
swójmodelliteraturypodróżniczej,kiedytakopisujeDuklę:
Odparulatpróbujęustalić,naczympolegajejdziwnasiła.
Mojemyśliprędzejczypóźniejprzebiegająwłaśnietutaj,jakby
wtychparuuliczkachnakrzyżmiałyznaleźćzaspokojenie,
anadobrąsprawęzawisająwpróżni.Cergowska,Zielona,Na-
brzeżna,Parkowa,Podwale,Rynek.Trzyknajpy,dwakościoły,
dwamosty,pekaes,paręsklepówimuzeumbraterstwabroni.
Fotografidwóchlekarzyweterynarii.Akurattyle,byludzka
przestrzeńnieutraciłaciągłości,akurattyle,bypodróżnymiał
poczucie,żezmierzawoswojonymkierunku,aczystageografia
przeświecaspodtopografii17.
Istotnajesttaostatniaopozycja:geografia-topografia.Zdajesię,
żechodziStasiukowiopodstawowądlawspółczesnejduchowościfor-
mędoświadczaniaprzestrzeni.To,coabstrakcyjne(geografia),można
14Zob.np.S.Sierotwiński,Słownikterminówliterackich,Wrocław1966,s.67.
15Zob.TheCambridgeCompaniontoTravelWritng,editedbyP
.HulmeandT.Youngs,
CambridgeUniversityPress2002.
16O.Tokarczuk,Szafa,Wałbrzych1998,s.26.
17A.Stasiuk,Dukla,rysunkiK.Targosz,Wołowiec1997,s.66.
12
