Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wrozpoznaniubudowygeologicznejdnaoceanicznegopowszechniestosujesięfotografiępodwodnąikamerytelewizyjne.
Zdjęciaumożliwiająnp.precyzyjneoszacowaniezasobówkonkrecjimanganowo-żelazistychnadniebasenówoceanicznych,
akamerypozwalająnp.naobserwowanieprocesówpowstawaniaczarnychkominów(smokersów)czywylewówwulkanicznych
wryftowychstrefachoceanów.
Wszystkiewymienionemetodybadańdnaoceanicznegonależądometodpośrednich.Szczególneznaczeniemająmetody
bezpośrednie,któreumożliwiająobserwacjednaorazwydobyciepróbekskałnapowierzchnięiichbadanie.Bezpośrednie
obserwacjednamorskiegomogąbyćwykonywanewróżnysposób.Naniewielkichgłębokościachmogątoczynićpłetwonurkowie
(nurkowaniaswobodnelubzaparatamitlenowymi).Głębiejbezpośrednieobserwacjesąwykonywanezróżnegotypupojazdów
podwodnych.
AżdokońcaXIXw.próbkiskałzpowierzchnidnamorskiegopobieranowyłączniezapomocączerpakówidrag.Dopieropóźniej
wdrożonometody,którepozwalałynapobraniepróbekskałzgłębokościkilku–kilkudziesięciumetrówodpowierzchnidna.
Przełomembyłozastosowaniewierceńpodmorskich,którepozwoliłynietylkoprzeniknąćwgłąbosadówdnaoceanicznego,ale
równieżdotrzećdomagmowychskałłożyskaoceanu.
Dopobieraniapróbekosadówzalegającychnadnieoceanuorazskałodsłaniającychsięnadnieczęstosąstosowaneróżnego
rodzajuczerpaki,sondyorazdragi.Czerpakamiskrzynkowymimożnazagarnąćkilkadziesiątdecymetrówsześciennychosadu.
Zasadakonstrukcjisondpolegałapoczątkowonaprzebijaniuosadururąokreślonejśrednicy.Pierwszesondypozwalały
nawydobycierdzeniaosadówdługoścido1miśrednicykilkucentymetrów.Długośćpobieranegordzeniastopniowosięzwiększała
dziękizastosowaniusondhydrostatyczno-tłokowych,próżniowych,wibracyjnychczyudarowo-wybuchowych.Najdłuższyrdzeń
osadówonienaruszonejstrukturzezostałpobranyprzezsondęzestatku„Witiaź”.
Prawdziwymprzełomemwpoznawaniugeologiidnaoceanicznegobyłamożliwośćwykonywaniawierceń,zwłaszczawierceń
głębokomorskichwotwartymoceanie.Morskiewierceniawpłytkiejczęściszelfusąwykonywanezestacjonarnychplatform
wiertniczych(ryc.5)isłużągłówniedoposzukiwaniaieksploatacjizłóżwęglowodorów.Wierceniatakiesąprowadzonerównież
wobrębiepolskiejstrefybrzegowejMorzaBałtyckiego.
