Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
VII
Wstęp
Wydawałobysię,iżwspółcześniewPolscegeopolitykastajesięcorazbardziejpopularna,
jednak,jeśliprzyjrzeæsiębliżej,raczejkarieręrobisamterminniżdziedzinawiedzy,czyteż
dyscyplinanaukowa.Po1989r.,opróczmonografiipoświęconejgeopolityceautorstwa
LeszkaMoczulskiego(1999)isyntezieZbigniewaLachaiJulianaSkrzypa(2007),nieukazała
siężadnainnapoważnapracapolskiegoautoradotyczącaomawianejdyscypliny,ujmowanej
enbloc.Należypominąæwtymmiejscupozycjezawierające,coprawda,wnazwietermin
geopolityka,alepoświęconefaktyczniedziedzinom,takimjak:stosunkimiędzynarodowe,
historianajnowsza,czyhistoriamyślipolitycznej.Geopolitykastałasięszczególnieniepopu-
larnawśródniektórychpolskichgeografów,którzyusilniepróbująodebraæjejstatusjakiejkol-
wiekodrębnejdyscypliny,bądŹuznaæjąconajwyżejza„zdeformowanągałąŹ”geografiipolity-
cznej(Barbag1978,Otok1998,Rykiel2006).
PrzedkażdąosobązainteresowanągeopolitykąwPolsce,atakżebadaczami,którzychcą
podjąætrudbadańgeopolitycznych,stoibardzowieleprzeszkód.Popierwsze,jesttoograni-
czonydostępdofachowejliteraturyzagranicznej,zarównotejzZachodu,jakizeWschodu
(barieryjęzykoweifinansowe).Szczególniedotkliwyjestbrakpolskichprzekładówdzieł
geopolitykiklasycznej.Podrugie,dlapoczątkującychwyzwaniemjestniewątpliwiezróżnico-
wanaizłożonaterminologiageopolityczna.Trzebastwierdziæ,że,mimoponadstuletniej
historii,geopolitykaniewykształciładotądwmiaręspójnejmetodologiiijęzykabadań.
Poszczególneszkołynarodoweczyteższkołygeopolitykiklasycznej(np.tzw.szkołamackinde-
rowskaczymahanowska)używająwanalizachdośæhermetycznegoaparatupojęciowego
orazautorskichmetodbadawczych,coznacznieutrudniawłaściwyodbiórprezentowanych
treści.Problememsąteżniekiedynieścisłe,aczasamitakżenieadekwatne,tłumaczeniana
polskiobcojęzycznychpojęægeopolitycznych.
Jakdotąd,pozaskromnymkompendiumM.BaczwarowaiA.Suliborskiego(2002),na
polskimrynkunieukazałosiężadnewydawnictwoleksykograficznepoświęconestrictegeopo-
lityce.Niniejszysłownikjestpróbąjedynieczęściowegozapełnienialukiwgeopolityce
polskiejwzakresieterminologiiużywanejwpublikacjachgeopolitycznych.Autorniniejszej
publikacjipodjąłsięzadaniabardzotrudnego,zuwaginietylkonapionierskicharakterpracy
ikoniecznośæujęciabardzoobszernejmateriiwwąskichramachkonwencjipodręcznego
słownika,aletakżezewzględunastosunkowomałydorobekgeopolitykipolskiejpo1989r.,
wporównaniuzprzedstawicielamitejdyscyplinynp.weFrancjiczywRosji,izuwagina
rozproszenieorazsłabośæśrodowiskageopolitykówpolskich.
Słownikułatwiapoznaniepodstawowegoaparatupojęciowegogeopolitykiakademic-
kiej,atakżesubdyscyplingeopolitykiinaukpokrewnych.Zawieratakżekilkadziesiątbio-
gramówgeopolitykówimyślicieli,zarównozagranicznych,jakipolskich,orazkrótkiecharakte-
rystykinajważniejszychorganizacjimiędzynarodowych.Autorczęstoprzedstawiajedynie
wybranepojęcia,comanaceluzobrazowaniespecyfikiprezentowanejdziedziny(np.polski
ośrodeksiły,Rzesza,imperiumakadyjskieitp.).Wprzypadkupodaniadanegohasłazawężo-
