Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Miejsca,terytoria,przepływyisieci
15
Koncepcjęglobalizacjinajlepiejwyjaśnićgłówniejakomanifestacjęprocesurozdzieleniaczasuiprze-
strzeni[…],wktórymdochodzidotworzeniarelacjispołecznychHnaodległość”,pomiędzykonteksta-
milokalnymi(Giddens1991:21).
Rozwójtechnologiikomunikacyjnychitransportowychsłużącychpokonywaniu
czasuiprzestrzenizmieniawsposóbzasadniczynaszeżycie–obecnieżyciewcałości
spędzonewjednym,homogenicznymmiejscuwydajenamsięowielebardziejegzo-
tyczneniżpodróżedoodległychmiejscipermanentnawymianainformacjiprzezsieci
oplatającecałyglob.Dziękipowstaniuirozpowszechnieniuurządzeńelektronicznych,
przedewszystkimkomputerówiłączącychjesieci,ostatnietrzydekadyXXw.oraz
pierwszelataXXIw.przyniosłyjakościowonowąsytuację.Wielubadaczypróbują-
cychopisaćzachodzącezmianyodwołujesiędokoncepcjikompresjiczasuiprzestrze-
ni(ang.time-spacecompression),którejautoremjestDavidHarvey(1989).Twierdzi
on,żeimmanentnącechąwspółczesnegokapitalizmujestciągłeprzyspieszanietempa
życiawrazzjednoczesnympokonywaniembarierwprzestrzeni.Wefekcienawyko-
naniejakiejkolwiekczynnościniemawpływuaniczas,aniprzestrzeń.Wysłanielistu
elektronicznegolubdokonanietransakcjizapomocąkartykredytowejwydarzasię
natychmiastniezależnieodtego,gdziejesteśmy,dokogowysyłamylist,czyteżodkogo
cośkupujemy.Harvey,piszącokompresjiczasuiprzestrzeni,odwołujesięm.in.
doinnegobadacza–MarshallaMcLuhana–któryjestautoremokreśleniaHglobalna
wioska”(ang.globalvillage).McLuhanjużw1964r.sformułowałtezęokurczeniusię
globunaskutekdziałaniaśrodkówmasowejkomunikacjiitwierdził,żewspółcześnie
dziękigęstejsieciłącznościefektyludzkichdziałańmogąbyćdoświadczanejedno-
cześnienacałymglobie(McLuhan2001).Kompresjaczasuiprzestrzeniodnosisię
więctakżedokulturowychkonsekwencjiglobalizacjipolegającychnabezpośrednim
oddziaływaniuuniwersalnychsymboli,wzorówisposobówkonsumpcjiniezależnie
odlokalnegopodłożakulturowego.
Możnazatempowiedzieć,żeoddzielenieczasuiprzestrzeninaprogunowo-
czesnościbyłonieodzownymwarunkiempostępującejdodziśkompresjitychsfer
ludzkiejaktywności.NiemamyjużdoczynieniazjednorodnościąHdaleko-długo”
iHblisko-krótko”,aniejednokrotnieto,cofizyczniejestdalekie,jawinamsięjako
gospodarczo,kulturowo,politycznielubemocjonalniebliskie.Tacechawspółczesno-
ścijestjejzasadniczymwyróżnikiemodczasówwcześniejszychipociągazasobąkon-
sekwencjewkażdejdziedzinieżyciaspołecznego.
Miejsca,terytoria,przepływyisieci
Wymienionekoncepcjeprowadząnasdogłównegotematutejksiążki,czyligloba-
lizacji.JednąznajtrafniejszychdefinicjitegometaprocesuprzytaczaMirosławaCzerny,
piszącżeglobalizacjatoHrekonfiguracjarelacjispołecznychigospodarczychwprze-
strzenigeograficznej”(Scholte2000,zaCzerny2005:23).Obecnośćrekonfiguracji,czy-
lizmianykonfiguracji,niechybnieprowadzidopytania–jakijestpunktwyjścia,ajaki
efekttakiejzmiany.Mówiącinnymisłowy,jakakonfiguracjarelacjispołecznychigospo-
