Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
*
*
*
Chronologiamarksizmujestzawikłanaztejgłównieracji,żelicznepisma
Marksa,uchodzącedziśzanadzwyczajdoniosłe,ogłoszonezostałydrukiem
dopierowdwudziestychitrzydziestychlatachnaszegowiekulubpóźniej
(należątu:Ideologianiemiecka;pełnytekstrozprawydoktorskiejRóżnicamię-
dzydemokrytejskąaepikurejskąfilozofiąprzyrody;Przyczynekdokrytykiheglow-
skiejfilozofiiprawa;Rękopisyekonomiczno-filozoficznez1844roku;Grundrisse;
należytutakżeDialektykaprzyrodyEngelsa).Tekstyteniemogłyzatem
miećznaczeniadlaepoki,wktórejpowstały,dzisiajwszakżeuchodząnie
tylkozaprzyczynkidobiografiiintelektualnejMarksasamego,tojestnie
tylkohistoryczniesąinteresujące,aleanalizowanesąjakokonstytutywne
składnikidoktryny,którejbeznichniepodobnazrozumieć.Toczysięna-
dalspór,codotego,czyiwjakimstopniutakzwanadojrzałamyślMark-
sa,wyrażonazwłaszczawKapitale,jesttreściowodalszymciągiemjego
młodzieńczych,filozoficznychpoczynań,czyteż,jakchcąniektórzykomen-
tatorzy,wyrastazradykalnegoprzełomuumysłowego;czywięciwjakim
stopniuMarksporzuciłwlatach50-tychi60-tychdawnystylmyślowy,
określonygłówniehoryzontemproblemowymheglowskiejimłodoheglow-
skiejfilozofii.Jednisądzą,żefilozofiaspołecznaKapitałujestniejakopre-
formowanawewczesnychtekstachistanowiichrozwinięcielubuszcze-
gółowienie,inni-przeciwnie-żeanalizyspołeczeństwakapitalistycznego
oznaczajązerwaniezutopijnąinormatywnąretorykąwczesnegookresu;
stanowiskawtymsporzesąskorelowanezodmiennymiinterpretacjami
całegosensuMarksowskiejmyśli.
Zakładamwtymwykładzie,żenietylkochronologicznie,aletakżelo-
gicznie,punktemwyjściamarksizmujestfilozoficznaantropologia.Jedno-
cześnienależyzauważyć,żeniepodobnaniemal,bezdeformacji,wydzielić
zMarksowskiejmyślifilozoficznątreśćjakoobszarsamodzielny.Marksnie
byłpisarzemakademickim,leczhumanistąwrenesansowymznaczeniusło-
wa,amyśljegoogarniałacałośćsprawludzkich,podobniejakwizjawy-
zwoleniaspołecznegoobejmowaławspółzależniecałośćważnychproble-
mów,zjakimiborykasięludzkość.Zwykłosięodróżniaćtrzyobszary
problemowemarksizmu-filozoficzno-antropologicznezałożenia,doktrynę
socjalistycznąianalizęekonomiczną,iodpowiedniozwracaćuwagęnatrzy
źródłagłówne,zktórychwyrosłaMarksowskadoktryna:niemieckądialek-
tykę,socjalistycznąmyślifrancuskąiangielskąekonomiępolityczną.Roz-
powszechnionejestwszelakoprzekonanie,żerozdzielaniemarksizmuna
