Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TRZYZNACZENIAPOJĘCIAfiŻYWECIAŁO”
87
światemobiektywnyminiemaznimżadnejprzestrzennejciągłości.Jawisięonoraczej
jakoszczególnysposóbbycia,którystawiaczołaświatuiniemożepoprostubyćwów
światwpisany.Zatemjednozdwojga:albomojeżyweciałojestwłaśnieoryginalnym
sposobembycia,transcendującymrozróżnienienapodmiotiprzedmiot,należącymdo
światawniepowtarzalnyiwłaściwysobiesposób,niedającysięsprowadzićdociągło-
ściprzestrzennej–iwówczasstajesięniemożliweprosterozciągnięcienaświattego,
cozostałoodkrytejakowłasnościmojegożywegociała;alboteżrozszerzenietakiejest
możliwe,alepodwarunkiem,żemojeżyweciałoodrazujestpojmowanejakociało
obiektywne,toznaczypodwarunkiemodłożenianaboktego,cozostałoodkrytedzię-
kianaliziedotyku.Takiewarunkirozszerzenianiszczązatemsamąmożliwośćżywego
ciała:jeślimojeżyweciałojestjakimśkorpusem,bryłącielesną,toczuciejestdlaniego
znowuczymśzewnętrznym,takjakzewnętrznajestduszadlaciałaiprzeto[czucie]nie
możewżadnymraziezostaćprzypisaneświatu,którypozostajerozciągłościąbezduszy
ibezżywejcielesności.Pierwszymwarunkiemprzejściaodciaładoświatajest–kore-
latywnezobiektywizacjąciała–rozdzielenietego,cobyłozjednoczone,amianowicie,
tego,coczująceitego,coodczute,azatemzatracenietego,comiałobyćprzekazane
wtymprzejściu.Alenienależystąd[popadającwdrugąskrajność]wnosić,żeżywe
ciałowłasnejestświatuobce,takjakmiałabymubyćobcaświadomość.Przeciwnie,
jakwidzieliśmy,odwracalnośćdotykuoznaczazasadnicząprzynależnośćdoświata,tyle
tylko,żetaksamojakżyweciałowymykasięrozróżnieniunapodmiotiprzedmiot,tak
owaprzynależnośćwymykasiękategoriom,wktórychzazwyczajsięoniejmyśli,aw
szczególnościkategoriiprzestrzennegoczymaterialnegozawierania
10
.Szczególnyspo-
sóbcielesnegobyciapociągazasobąszczególnysposóbjegoprzynależnościdoświa-
ta:rodzajjegobyciawświeciepowinienodpowiadaćjegosposobowibyciajakociała
żywego–aprawdziwymproblemem,niewątpliwienajtrudniejszym,jestzrozumienie,
wjakimsensietakieżyweciało,wktórymniedoodróżnieniajestto,coczujące,od
tego,coodczute,możezostaćumieszczonewświecie.WgruncierzeczyMerleau-Ponty,
rozciągającnaświatto,coskładasięnamojeżyweciało,przyjmujezgóryto,costoi
zasadniczopodznakiemzapytania.
10
OczymMerleau-Pontydoskonalezresztąwiedział,jakotymświadczynastępującyustęp
zWidzialnegoiniewidzialnego,dz.cyt.:fiMusimyodrzucićpradawneprzesądy,któreciałokażą
umieszczaćwświecie,awidzącegowciele,albo,odwrotnie,światiciało–wwidzącym,jakwpu-
dełku”(s.142).Jednakzamiastwyprowadzićstądwniosekokoniecznościzbadaniasposobuprzy-
należnościciaładoświata,flozofprzyjmujemilczącotensposóbzaustalony,zaprzeczająctemu,co
przedchwiląpowiedziałipytając:fiGdziezakreślićgranicęmiędzyciałemiświatem,skoroświatjest
cielesnątkanką?”(tamże).Zadziwiające,żejeślizaprzeczatejprzynależności,toniewimięróżnicy
wsposobiebyciapomiędzyciałemwłasnymaświatem,leczraczejzracjijeszczebardziejradykalnej
ciągłości/tożsamości.
