Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SocjologiiprawawPolsceijejpodstawowezagadnienia
49
lepiejjestsięzwrócićdojakiegośurzędu,radia,prasylubtelewizji58.
Większośćadresatówprawawyrażaprzekonanie,żeszansewygrania
sprawywpostępowaniusądowymsąuzależnioneodpozycjiwhie-
rarchiizawodowejiprzynależnościpartyjnej.Nienależątakżedo
rzadkościopinie,żeskutecznymsposobemdochodzeniasprawiedli-
wościjestwykorzystywanieznajomości,takzwanychchodów,pleców
iukładówalbopoprostudawaniełapówek.Wszystkieteipodobne
daneświadcząotrawającymodwielulatkryzysiezaufaniadoinsty-
tucjiwymiarusprawiedliwości.Zapoczątkowanyw1989rokuproces
transformacjiustrojowejniespowodowałistotniejszychzmianwtych
dominującychnastawieniachwobecprawa.
Wświadomościspołecznejnastępujerównieżwyraźnadeprecja-
cjazawodówprawniczych.OilewogólnopolskichbadaniachAdama
Podgóreckiegoz1964rokublisko40procentrespondentówdekla-
rowałodużyszacunekdlazawodusędziego,aponad12dlazawodu
prokuratora,otylepodwudziestudwóchlatachwodpowiedzina
pytanie,wjakimzawodzierespondencinajchętniejwidzielibyswoje
dziecko,gdybyukończyłostudiaprawnicze,tylko8procentwskazało
zawódsędziego,a3,5zawódprokuratora59.Jestrównieżwielcecha-
rakterystyczne,że„skłonnośćdokrytycznejocenysąduwzrastawraz
zdoświadczeniemsądowym”60.Sędziomiinnymprzedstawicielom
zawodówprawniczychichpotencjalniklienciprzypisująróżnene-
gatywnecechy,takiejakpodatnośćnanaciskizgóry,uzgadnianie
wyrokówzinstancjamipozasądowymi,stronniczość,braniełapó-
wekitp.61
Negatywnestereotypyistniejącegosystemuprawa,instytucjisto-
sującychprawoizawodówprawniczychświadcząorozmijaniusię
odczućintuicyjnoprawnych(społecznegopoczuciasprawiedliwości)
znormamiprawapozytywnego,atymsamymonieadekwatnościspo-
58Zob.RaportyCentrumBadaniaOpiniiSpołecznejz1986r.natemat:Opinie
opraworządnościiprzestrzeganiuprawa;Opinieowymiarzesprawiedliwości;Opinieopro-
kuraturze.
59Por.:A.Podgórecki:Prestiżprawa,s.196;RaportyCEBOS(zob.przyp.58).
60M.Borucka-Arctowa,J.Czapska,K.Daniel:Typologiapostaw,s.116.
61Zob.A.Kojderiin.:Odestrukcjinormatywnościikryzysieprawa,Warszawa1987
(tekstpowielony).
