Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
RozdziałI.Ubóstwieniegościaipoświęceniekobiet…
samodzielność.TakiobrazprzedstawiłamiędzyinnymiMartaSkowrońska(2019)
wswoichbadaniach,odwołującsiędokoncepcjiJacques’aDerridy(2000)iwy-
wiadówprowadzonychwPolsce.Wędrowiecwtakimobraziejestoddalonyod
swojegodomu,czasemcałkiemdaleko.Przedstawianyjakozagubionyinarażony
naróżneniewygodyizagrożenia,nieznaniebezpieczeństwitrudów,jakiena
niegoczekają,albojużichdoświadczyłipotrzebujepomocylubwsparcia.Cała
sytuacjabycianaobcymterenie,pozadomemiwspólnotą,ukazujegojakonsła-
bego”istanowiważnąpodstawędlawymagańmoralnychpostroniegospodarza,
dotyczącychobowiązkuprzyjęciagościa,obdarowania,otoczeniaopiekąiochro-
ną(Kittay1999;Marion2002;Tronto2013;VanNistelrooijiVisse2019;Walker
2007).
Widzimytuzatemdwasprzeczneobrazy,alewobupodkreślasięobowiązki
gospodarzywobecgości,nadającimcharakterwymagańmoralnych.Wmodelu
relacjigospodarzaigościa,którynapotykamywOdyseiiBiblii,jaksłuszniepod-
sumowałNorwid,jeśligośćmożeoznaczaćbóstwo,większezagrożenieleżypo
stroniegospodarza-onanijegorodzinaidomniesąbezpiecznizewzględuna
pomieszanieświatówiingerencjęzzewnątrz,którastanowizaburzenie.Kiedy
gospodarzotwieraprzedprzybyszemswójdom-odsłaniasięitracibezpieczeń-
stwo.Widaćdoskonale,jakijesticzymdysponuje,adomprzestajegochronić.
Wejściedońgościaujawniawięcej,niżgospodarzchciałbypokazać,akondycja
bycianodsłoniętym”czynigonarażonymisłabym.Jegopierwotniebezpieczne
miejscewystawionejestnaryzykokontaktuzobcymimuświatami,awrelacji
zsacrumutrzymaniedystansustanowinajważniejszezabezpieczenie(Durkheim
1990).Gość-przybyszznieznanegoświata-pojawiasięnietylkojakopostać
tajemniczainieznana,lecztakżewyizolowanazestabilnychrelacjiocharakterze
społecznymirodzinnym,itodajemumożliwośćwkroczeniawdomowe,lokalne
układy,acozatymidzie-naruszeniaichrównowagi.Czasemjesttoistotnainie-
bezpiecznaingerencjawłaśniedlatego,żebiorącnasiebiezobowiązaniawynika-
jącezprzyjęciagościa,gospodarzjestzwiązanykontraktemmoralnym,namocy
nieprzekraczalnychnakazówreligijnychuznajeprawogościnnościzanświęte”
,
priorytetowe,ważniejszeniżte,któremajądlaniegoczłonkowierodzinyionsam,
więcmusijepoświęcić(Derrida2000).Ówbrakdobrowolnościwprzyjmowaniu
gościapodkreślałrównieżMarcelMauss(1973:228-229)napodstawiedanych
antropologicznych:
Odmowadawania,zaniechaniezaproszenialubodmowaprzyjęciasąrówno-
ważnewypowiedzeniuwojny;jesttoodrzuceniezwiązkuiwspólnoty[…]
mamytudoczynieniazmieszaniemduchowychwięzimiędzyrzeczami
należącymiwjakimśstopniudoduszorazjednostkamiigrupamitrakto-
wanymiwjakimśstopniujakrzeczy.
