Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Bógwgościnie
23
Idealizacjauzasadniającanakładanienagospodarzawymagańizakazującamu
odmowyprzyjęciagościaopierasięzatemnazałożeniuistnieniałączniedwóch
silnieuzasadnionychmoralniezobowiązańidwóchskrajnieprzeciwstawnych
cechprzybyszastającegowprogu.Pierwszatojegosłabośćinarażenie:człowiek
wpodróżyjestpozbawionybezpiecznegodomu,możebyćgłodny,spragniony,
zmęczony,brudny,zmarznięty,więctrzebamupomóc,wpuszczającgododomu,
zapewniającopiekęiochronę.Drugacechawynikabezpośredniozprzypisania
gościowiukrytej,nadludzkiejsiły.Gospodarzniemożezatemodmówićprzyjęcia
nsłabego”
,bospotkagogniewboga/Boga,którygochroni.Cowięcej,niemożego
nieprzyjąć,skoropodpostaciąprzybyszawpotrzebieprzychodzidoniegosam
groźnybóg/Bóg.
WpostaciogólnejpołączenietorazjeszczepokazujePlatonwPrawach(1997:
174-175):
Cosięzaśtyczystosunkówzcudzoziemcami,tonaszezobowiązaniawobec
nichtrzebazawszeuważaćzarzeczświętąinienaruszalną.Winybowiem
popełnionewobecobcychbardziejniżte,którychsiędopuszczamywobec
współobywateli,ściągająboskąpomstę.Obcy,znajdującsięzdalaodkrew-
nychiprzyjaciół,wzbudzawiększąlitośćwludziachiwbogach,aten,kto
posiadawiększąmockarania,zwiększągotowościąprzychodzimuzpo-
mocą.Moczaśszczególnąposiadajądajmoniduchopiekuńczykażdego
wędrowca,towarzyszeZeusa,patronaprzybyszów.
Kilkakonkretnychhistorii,wktórychspełniłasięboskaobietnicalubgroźba
związanazwymogiemprzyjęciapodswójdachnieznajomegoprzybysza,omówię
poniżej,awracaćbędędonichwróżnejformietakżewdalszychrozdziałach.
Bógwgościnie
PierwszymprzykłademjestsytuacjaopisanawOdysei,kiedysynOdyseuszaTele-
machpodnieobecnośćojcaprzyjmujewgościnęAtenę-Palladę,przedstawianą
podpostaciąnieznajomegocudzoziemca.Typowodlaopowieścigościnnychsta-
tusgościajestniepewnyigospodarzdopieropodkoniecdomyślasię,żeodwie-
dziłogobóstwo.Wyglądizachowaniegościazdradzająjegowysokiepochodze-
nie,gospodarzprzyjmujegowięczhonorami:ściskamudłoń,zabieraoszczep
iumieszczawskarbczyku,sadzanadrogimkrześle,podścielakobierzec,stawia
podnóżek,sobieprzydzielającławę,służbaprzynosiprzybyłemuwodędorąk
irozkładastół,ananimobfitypoczęstunek:chleb,mięsoinapoje.Potemdopiero,
wtrakcierozmowy,Telemachzadajepytanie,kimjestgość,izachęcagodoopo-
wiadaniaosobie.Jaksięokazuje,opowieśćprzybyszanieoddajepełnejprawdy
