Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Część1.Teoretyczneaspektygospodarkiipolitykiregionalnej
wpoziomierozwojuregionówpodczasdziałaniumechanizmurynkowegonietylko
niezostajązlikwidowane,alenawetsiępogłębiają.Decydującymczynnikiemroz-
wojuregionusąinwestycje.ZgodniezteoriąKeynesawywołująoneefekty:docho-
dowy,ilościowyikumulacyjny15(należytakżedostrzecefektfiskalny,czyliodpro-
wadzaniedobudżetucorazwiększychśrodkówpowstającychdziękirozwojowi
regionu).Zpunktuwidzeniaregionunajistotniejszewydajesięto,żewystępowanie
wspomnianychefektówwprzestrzenijestniejednorodne.Naprzykładefektdocho-
dowywystępujenajsilniejwmiejsculokalizacjiinwestycji,awmiaręwzrostuodleg-
łościwprzestrzenijegonasileniemaleje.
Wprocesachrozwojowychregionówdużąrolęodgrywająwyzwaniaspołeczne
wynikającezarównozprzekształceńwgospodarce,jakizmiancywilizacyjnych
występującychwskaliglobalnej.
Donajważniejszychwyzwańrozwojowychwspółczesnychregionówwkrajachwy-
sokorozwiniętychnależyzaliczyćstarzeniesięspołeczeństwa,degradacjęśrodowi-
skanaturalnego,narastaniepatologiispołecznych.
Należyteżuwzględnićpresjęspołecznąnapodnoszeniejakościżycia.Wszyst-
kietezjawiskapowodują,żesytuacjaposzczególnychregionówulegazmianie.Tyl-
koteobszary,któremogąipotrafiąnajefektywniejwykorzystaćzasobywewnętrzne
izewnętrzneorazwprocestenwłączyćnajnowszeosiągnięcianauki,mogąliczyć
nasatysfakcjonującysukces,tj.wysokipoziomrozwojuspołeczno-ekonomicznego.
Jednak,coznamienne,większośćsłaborozwiniętychregionówniejestprzygotowa-
nadorealizacjitakichdziałań.Prowadzitodopostępującegonarastaniadyspropor-
cjimiędzyregionaminajwyżejrozwiniętymianajsłabszymi.Konsekwencjąmoże
byćwystąpieniezjawiskapolaryzacjiprzestrzeni,czylidokonaniapodziałunaregio-
nywysokorozwinięte,wktórychprocesyrozwojowebędąprzebiegaćprawidłowo,
orazregionyzacofane,którebędąstanowićswoistezapleczedlaobszarówwyżej
rozwiniętych.
Współcześnierozwójregionalnyprzebiegapodsilnymwpływemzewnętrznych
uwarunkowań,któresązwiązanezglobalizującąsięgospodarką.Temechanizmy,
atakżewzmacnianieroliposzczególnychuwarunkowańwewnętrznychzmieniają
rolęorazmiejsceregionówimechanizmówrozwojuregionalnegowewspółczesnej
gospodarceświatowej,czemupoświęconyjestnastępnypodrozdział.
15J.Górski,W.Sierpiński,Historiapowszechnejmyśliekonomicznej1870-1950,PWE,Warszawa
1987,s.342-344.
