Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
ElżbietaMączyńska
naprzedstawieniekwestiikontekstualnościekonomiijakoważnejpodstawynowego
pragmatyzmu.Ostatnia,trzeciaczęśćesejudotyczywpływuogarniającejświatczwar-
tejrewolucjiprzemysłowejnazmianywteoriiekonomii.
Paradygmatekonomii.Kwestiemetodologiczne
Wanalizieprzesłanekizasadnościzmianwteoriiekonomii,wtymjejparadygmatu,
niezbędnejestjegozdefiniowanie.Upraszczając,możnawskazaćnaconajmniej
następującetrzypodstawoweelementywyznaczającewkażdejdyscyplinienaukowej
takiparadygmat[Mączyńska2009]:
a)przedmiot(czylito,czymzajmujesiędanadziedzina–wtymprzypadkueko-
nomia);
b)metodologiaistosowanenarzędziaoraztechnikibadawcze;
c)zastosowaniewynikówdociekańteoretycznychwpraktyce.
Dokonującesięwciągukilkuostatnichdekadprzemianywgospodarceglo-
balnejwskazują,żezmianysąniezbędnewewszystkichtychtrzechobszarach4.Teza
okoniecznościzmianyparadygmatuekonomiiniemożebyćzatemignorowana.
Potwierdziłtotakżeświatowykryzysfinansowyz2008roku,wskazującnazawodność
teoriiekonomiiwdotychczasowymkształcie.Wskazujetonakoniecznośćnowego
przemyślenia(TheBigRethinking)teoriiekonomii.Dotyczytokażdegozwymienio-
nychtrzechpunktówskładającychsięnaparadygmatekonomii.
Popierwsze,analizującprzedmiotekonomii,nietrudnozauważyć,żewostat-
nichdekadachsilniezaniedbywanybyłjejspołecznykontekst,com.in.skutkuje
narastającyminierównościamidochodowymi.AprzecieżHekonomiapolitycznalub
ekonomikajestbadaniemrodzajuludzkiegowjegocodziennymżyciugospodarczym”
[Marshall1925,s.1].Ekonomiajestnaukąspołeczną.Koniecznyjestwobectego
powrótdospołecznych,humanistycznychaspektówekonomii–zuwzględnieniem
dobraczłowieka.WszakjużArystotelespodkreślał,żeekonomiamasłużyćszczęściu
idobrostanowiludzi.
Podrugie,metodologicznąwarstwęekonomiiortodoksyjnejcechujeredukcjo-
nizmiuniwersalizm,wtymdążeniedojejupodobaniadomatematyki,stądrozwój
modelowaniamatematycznegoiniezbędnewtakichmodelachuproszczenia.Jednym
zfundamentalnychuproszczeńjestzałożenieonieomylnościrynkuiracjonalności
4PojęcieparadygmatuwnaucewywodzisięodThomasaKuhna,wedługktóregopara-
dygmattopowszechnieuznawaneosiągnięcianaukowe,stanowiącedlanaukowcówpodstawę
formułowaniamodelowychproblemówirozwiązań.Kuhntwierdzi,żeparadygmatyzmieniają
sięwwynikurewolucjinaukowychWtymsensiewyróżniaokresynaukiHnormalnej”,rewolucje
naukowe[Kuhn2001].JednakwtymtekścieużyciepojęciaHparadygmat”niejesttożsamezuzna-
niemperspektywyrozwojuekonomii,którąwyznaczateoriarewolucjinaukowychKuhna.Przyjęta
definicjaparadygmatujakowzorcaokreślającegoprzedmiot,metodyizastosowanianaukioznacza,
żezmianytakzrozumianegoparadygmatuniemusząsiędokonywaćwyłączniewwynikurewolucji
naukowych,leczmogąmiećcharakterewolucyjny.
