Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
1.Dlaczegopotrzebnajestmodernizacjakapitałuludzkiego?
uwarunkowaniapolityczne,jakwkażdejgospodarcezależnej,wtymprzypadkuod
zaborców,aleniewątpliwiepozostawałapodwpływemoddaleniaodświatowychryn-
ków,historycznieodziedziczonegoopóźnieniarewolucjitechnologicznejwstosunku
doEuropyZachodniej,opóźnieńwrozwojukapitałuludzkiegoispołecznego.Wszyst-
kieteczynnikimiaływpływnareformyinstytucjonalnepodejmowanepoodzyskaniu
niepodległościw1918r.orazdynamikęikierunkimodernizacjisferyrealnej.
WskrzeszonadoniepodległegobytuIIRzeczpospolitaodziedziczyłapowszech-
nyanalfabetyzm,zwłaszczawzaborzerosyjskimiwśrodowiskuwiejskim,którym
wówczasobjętebyłook.70%ludności.Pomimosukcesówwwalcezanalfabetyzmem
wczasachIIRzeczypospolitejiosiągnięćnaukowychwieluwybitnychuczonychwż-
nychdyscyplinachniemożnabyłoodrobićdystansucywilizacyjnegoiwzakresieja-
kościkapitałuludzkiegozaledwiewjednympokoleniu.Regułymyśleniaidziałania
ludzisąprzywiązanedoszlakudziejowegoidlategozmieniająsięstopniowo.Proces
tenmożeprzyspieszyćpowszechnaedukacja,dlaktórejpotrzebnesąodpowiednio
dużeiodpowiedniejjakościzasobyludzkieirzeczowesystemuedukacji.
OgromnychspustoszeńwzasobachkapitałuludzkiegodokonałaIIwojnaświa-
towa.WjejwynikuPolskaponiosłanajwiększerelatywniestratymaterialneiwza-
sobachludzkich.Ubytekponad25%ludności,wszczególnościludzimłodych,
wykształconych,zasobnychmaterialnieoraznarzuconawczasachPRLideologizacja
naukspołecznychihumanistycznych,wtymekonomii,wpowiązaniuznarzuconymi
radzieckimiregułamifunkcjonowaniagospodarkiipaństwawiodłydoparadoksów
wrozwojukapitałuludzkiegoijegoniedostosowańdouniwersalnychikontekstual-
nychwyzwańrozwojowychgospodarkikapitalistycznej.Funkcjonowaniezażelazną
kurtynąkonfliktupolitycznegoiideologicznegomiędzykapitalizmemidemokratycz-
nymładempolitycznymapozbawionąmechanizmówrynkowychnieprywatnągospo-
darkącentralnieplanowanąitotalitarnymustrojempolitycznymoznaczałonietylko
autarkięekonomiczną,lecztakżeparadoksywrozwojukapitałuludzkiego,skutkujące
nieprzystosowaniemdodziałanianaotwartychrynkach.Finalnymtegoefektembyły
strukturalneniedostosowaniakapitałuludzkiego,którychnegatywnekonsekwencje
zcałąmocąujawniłysięwrazzprzejściemkrajówrozwiniętychdopostfordowskiego
systemuopartegonafleksybilnejspecjalizacji[Hirsch,1983,s.84]irozwojugospodar-
kinapędzanejinnowacjamiopartejnakompetencjachdołącznegowykorzystywania
wielorakichinnowacji(technologicznych,produktowych,zarządczych,marketingo-
wychiinnych)ikreatywnymkapitaleludzkim,awkonsekwencjiupadeknieprywatnej
gospodarkicentralnieplanowanej.
Odczasówszokównaftowychzlat70.XXw.takieczynnikiwzrostugospodarcze-
gojakziemia,zasobypracy,kapitałufizycznegoczybogactwanaturalneutraciłyna
znaczeniu,alenadalodgrywająistotnąrolęgłówniewkrajachrozwijającychsię.Tymi
szokamizostałwymuszonynacisknanoweenergooszczędneisprzyjająceminiatury-
zacjiproduktówtechnologie,którychrozwójumożliwiałatrzeciafalatechnologiczna
związanazrewolucjąinformatyczno-telekomunikacyjną,rozwójsiecicyfrowychino-
wychmediów.InformacyjnyHwielkiwybuch”tworzyrozszerzającysięwnieskończo-
nośćwszechświatwiedzy.Wrazzglobalizacjąliberalizacjimafundamentalnywpływ