Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
WPROWADZENIE:nSONDOWANIEGRANIC”
znacznośćinieuchwytność»doświadczenia«,podobniejakpostrzega-
niebadańnaddoświadczeniemjakowyrazteoriopoznawczejnaiw-
nościbądźzłudnejnadzieinakonceptualizacjębezpośredniościbywa
jednymzpowodówignorowaniaproblematykidoświadczenia”37lPod-
czasgdynprzeznikogonieopłakiwana»śmierćdoświadczenia«stała
sięwpewnychobszarachniemalkonwencjonalnymprzekonaniem”38,
alpinizmwciążmusimierzyćsięztąnstrefąśmierci”dosłownie-wgó-
rachwysokichlAlpiniścizdająsobie,jakzobaczymy,sprawęzarów-
nozfundamentalnościdoświadczeniadlakulturowejegzystencji,jak
równieżzniemożnościpoddaniagopoznawczemuuproszczeniu;tym
samymdoświadczenieniejestwobrębiealpinizmupoznawczympana-
ceum,alezłożonymproblememodzwierciedlającymzłożonośćwspół-
czesnejkulturyl
ZaTadeuszemBuksińskim39możemywskazaćkilkaproblemówfi-
lozofiidoświadczenia,którewdwudziestymwiekudochodządogłosu
wrozmaitychdyskursachikontekstachlPopierwsze,należywyróżnić
tutajpytanieorelacjępomiędzyrozumemazmysłami,czyliomoż-
liwośćistnienianczystego”doświadczenianieskażonegokategoriami
rozumowymiorazosposobywykorzystywaniategoźródłowegodo-
świadczeniaprzezrozumlDrugiezagadnienie,którepojawiasięwtym
kontekście,tokwestiadotyczącatego,czydoświadczeniejestdozna-
niempasywnym-pochodzącymjedyniezestronyprzedmiotu,czyteż
wymagaonoaktywnościpodmiotuwpoznaniu,ajeżelitak-tojakiejl
Trzeciepytaniedotyczytego,czydoświadczeniepierwotnemacharak-
terchaotyczny,czyteżjestjużmożejakośustrukturyzowane,azatem
czydoświadczeniejestniezróżnicowanąmasądanych,czyraczejpo-
rządkowanejestprzezswójwłasnyprzedmiotlPoczwarte,pojawiasię
zwłaszczamocnoeksponowanawXXwiekudyskusjanadmożliwo-
ściąuznaniadoświadczeniazafaktjęzykowylubpozajęzykowy:albo
doświadczeniewarunkowanejestnaszymjęzykiemijegokategoriami,
alboprzeciwnie,jestononiewyrażalnel
Widzimyzatem,żewspółcześniedoświadczeniezawszeprzedstawia-
nejestjakodoświadczeniegraniczne-musisłużyćczłowiekowiijed-
nocześniewymykaćsięjegoświatupoznanialZarównogóry,jakial-
pinizmstałysięwpowszechnymdyskursiewłaśnietakimekskluzyw-
37DorotaWolska,Doświadczenie-ponownierzeczywistakwestiahumanistyki,w:
Nowoczesnośćjakodoświadczenielll,sl43l
38MartinJay,Pieśnidoświadczenia.Nowoczesneamerykańskieieuropejskiewaria-
cjenauniwersalnytemat,przełlAgnieszkaRejniak-Majewska,Universitas,Kraków
2008,sl16l
39ZoblTadeuszBuksiński,Przemianydoświadczenia,w:Doświadczenie,redlTade-
uszBuksiński,UniwersytetimlAdamaMickiewiczawPoznaniu,WydawnictwoNa-
ukoweInstytutuFilozofii,Poznań2001,sl8-11l
