Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
WPROWADZENIE:nSONDOWANIEGRANIC”
wszystkonakażdymkrokupowtarzająsięwspółcześnieodwołaniado
doświadczenia,jestonocennezracjiswejpozornejbezpośredniości
iprzypisaniaoczywistościżycialCzyfaktyczniejestonoczysteirze-
czywiściedajenamobraznprawdziwego”człowieka?Wydajesięraczej,
żestałosięprzezroczystewramachprawdywytwarzanejprzezodpo-
wiedniedyskursylByćmożeracjęmaMichelFoucault,stwierdzając,że
żyjemywczasach,wktórychnaszemyślenieoczłowiekuzdominował
nantropologicznysen”,wykorzystującyskończonośćczłowieka(jego
ciało,aktywnośćpsychicznąifizyczną,doświadczenie)jedyniepoto,
byuczynićzniegopreteksttworzeniadyskursówuporządkowanejwie-
dzylWefekcieczłowiekstajesięwytłumaczeniemwszystkiego,alesam
znikapodwarstwamidyskursu,ajegodoświadczeniezmieniasięwwy-
mówkę:nwszelkiepoznanieempiryczne,bylebydotyczyłoczłowieka,
jestprzestrzeniąmożliwejfilozofii,odkrywającejpodstawypoznania,
jegograniceiwkońcuprawdękażdejprawdyl(lll)przedkrytycznaana-
lizatego,czymjestczłowiek,deiurestajesięanalitykąwszystkiego,
comożebyćdanewogólnościdoświadczeniuczłowieka”40lnCzło-
wieczeństwo”podpozoremwspólnotyioczywistościdoświadczenia
przekształciłosięwzuniwersalizowaną,podręcznąwiedzęoczłowieku
ijegoświecielNiezwykłe,jakbliskopogląduFoucaultalokujesięwy-
powiedźMichałaPawlikowskiego,przedwojennegoalpinistyiautora
wspaniałegoopracowaniaGóryiczłowieklZagrożeniaupatrywałon
wideioświeceniowegohumanizmu,którytylkopozornieodkryłna-
turę,bowiemnstopniowoczłowiekpocząłograniczaćsiędoobcowania
zsobąsamym,azapatrzywszysięwzwierciadło,uległautohypnoziel
Wpadłwkrągzamkniętywłasnychmyślijakzepsutapłytagramofono-
wa”lWspinaczkawybudzaczłowiekazantropologicznegosnu,zwraca
gokubytowi:nCzłowiekchorynaczłowieczeństwozwróciłsiędogór,
jakodojedynegorezerwatuwolnegoodsiebiesamegoiodwłasnych
swychśladów”41l
Owoheideggerowskienjest”wypowiedzianeprzezMallory’ego
sugeruje,żedoświadczeniealpinistycznezajmujewyjątkowemiejsce
wtymkontekście,nielokujesięanipostroniekresuczłowieka,ani
pozytywnejnpracyupodstaw”człowieczeństwa,jestrelacyjnelCho-
ciażalpinizmoplatanyjestwielomadyskursami,samialpiniścibardzo
częstopodkreślająniezależnośćibezinteresownośćtejaktywności;
jeszczeprzedwojną,dyskutujączMarianemSokołowskim,JanAlfred
40MichelFoucault,Słowairzeczy.Archeologianaukhumanistycznych,tl2,przełl
TadeuszKomendant,słowo/obrazterytoria,Gdańsk2005,sl162-163l
41MichałPawlikowski,Góryiczłowiek(rozdziałzhistoryikultury),Wydawnictwo
nLigiOchronyPrzyrody”,Warszawa1939,sl39lGdzieindziej(sl101)autorpiszeora-
tunkuprzednautointoksykacją”człowiekawpowrociedonpraźródełbytu”l
