Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
15
nym.GłównymprzedstawicielemteoriihdramatuspołecznegoDjakoprocesu
regeneracjijestbrytyjskiantropologVictorTurner.Wmyśltejteoriina
wszystkichpoziomachorganizacjispołecznej,odrodzinypopaństwo,toczysię
dramatspołeczny.Konfliktyoróżnejskali,zrodzonenaróżnychpoziomach
społecznych,dochodządopunktukulminacyjnego.Ichrozstrzygnięcienastę-
pujepoprzezróżneformyobrzędu,hdziękipublicznieodegranym,skonwen-
cjonalizowanymzachowaniomD.Mogątobyć:spórsądowy,wendeta,ofiara,
modlitwa_formytewyznaczająinarzucajągraniceiporządek.Pogwałcenie
ichprowadzidozmianystatusquo,doprzemiany
10
.Teorieteopierająsięna
przekonaniu,iżrównowagaspołecznajestchwiejna,aspołeczeństwotargane
jestkonfliktami,którychźródłemniesąpatologiczneodchyleniaodnormlub
zewnętrznewpływy,leczsamaistotastrukturyspołecznej.
Strukturaspołecznajestnaczelnympojęciemworientacjistrukturalistycz-
nej,rozwijającejsięnagrunciebrytyjskiejantropologiispołecznej,którąre-
prezentujeAlfredReginaldRadcliffe-Brown.Uważaon,żezjawiskazzakresu
kulturysymbolicznej,wtymjęzykowe,sąwtórnewobecstrukturyspołecznej.
Kluczowąrolęwtejkoncepcjiodgrywajądwapojęcia:strukturaspołeczna
ifunkcja.DlaRadcliffe-Brownastrukturaspołecznatohtrwałeuporządkowa-
nieosóbwobrębiestosunkówspołecznychokreślonychczyteżkontrolowa-
nychprzezinstytucje,tj.społecznieustanowionenormylubwzoryzachowa-
niaD
11
.Wmyśltejteorii,strukturastanowibezpośredniąprzyczynęwszelkich
procesówspołecznych,tj.zachowańiinterakcjiwobrębiebadanychgrup.
Stabilnościikonserwatyzmowistrukturyprzeciwstawiałasiękoncepcja
TurneraiwprowadzoneprzezniegopojęciehantystrukturyD,którymokreśla
marginalnąsferędziałańspołecznych.Turnerkładzieszczególnynacisknady-
namicznycharakterprocesuspołecznego.Wswoichpracachzastosowałkate-
gorięmarginalnościczyliminalności,zktórejwyprowadzałteorięzmiany
społecznej.Wedługtejteoriispołeczeństwotworzyspecjalnemarginesystruk-
tury,którepozostajączęściowopozazasięgiemustalonegosystemunorm.Te
marginalneobszarystwarzająmożliwośćeksperymentowaniaiwprowadzania
nowychidei,które_zaakceptowane_zostająprzyjętedoogólnegosystemu
wzorówżycia.Dotakichmarginalnych,choćnajistotniejszychzpunktuwidze-
niazmianyspołecznej,obszarówżyciazaliczam.in.naukę,sztukę,rytuał,ale
takżewszelkiegorodzajuzamknięteiizolowanespołecznościrządzącesię
własnymizasadami,jaknp.zakony,tajnestowarzyszenia,komunymłodzie-
10
Por.V.Turner,FromRitualtoTheatre,NewYork1982.
11
A.R.Radcliffe-Brown,MethodinSocialAnthropology,Chicago1968,s.177.
