Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
WSTĘP
Nakazyszacunkuiprawdomównościuzasadnionesątym,żeumoż-
liwiająjednostkomuczestnictwowrelacjilekarz–pacjent,podczas
gdynaruszenieichzakładaniemożliwośćświadomegouczestnictwa
osóbwowejrelacjizpowodusprzecznościplanu,któregowymagało-
bydziałanienaruszającetenormy.
Wykorzystywaniepodejściakantowskiegojakoalternatywydla
koncepcjiautonomiimożewydawaćsięparadoksalne.Nazwisko
Kantanieodłączniekojarzysięzideąautonomii,iwieluautonomi-
stówpowołujesięnamyśltegofilozofajakoźródłoswychstanowisk.
Dostrzegająckantowskiekorzeniefilozoficznegopojęciaautono-
mii12,błędembyłobyjednakszukaćznaczącychpodobieństwmiędzy
autonomiąkantowskąaautonomiąautonomistów.Pojęcieautono-
miidominującewliteraturzebioetycznejwywodzisięzkoncepcji
JohnaStuartaMilla,którysam–cogodneuwagi–słowategonie
używał(por.dział2.1.1.)13.Podawaneprzezautonomistówodsyła-
czedoKantaczęstodowodząniezrozumieniajegotezoautonomii,
atakżepoleganianapowierzchownych(czasemtylkosłownikowych)
podobieństwachjegopojęciaautonomiidoautonomiijakoprawa
jednostkidostanowieniaosobie14.Głównaróżnica,wręczprzepaść
12JeromeB.Schneewind,TheInventionofAutonomy.AHistoryofModernMo-
ralPhilosophy,Cambridge–NewYork,CambridgeUniversityPress1998.
13Przyznajątonp.BeauchampiChildresswZasadachetykimedycznej,dz.cyt.,
s.68;omillowskichkorzeniachtegopojęciaautonomiizob.OnoraO’Neill,
„Autonomy:Theemperor’snewclothes”,ProceedingsoftheAristotelianSo-
ciety,Supp.t.LXXVII(2003),s.1–21oraztejże,AutonomyandTrustinBio-
ethics,Cambridge,CambridgeUniversityPress2002,s.28–34;odrębność
kantowskiegorozumieniaautonomiiprzedstawiaThomasE.Hill,Jr,w:„The
Kantianconceptionofautonomy”,w:tegoż,DignityandPracticalReasonin
Kant’sMoralTheory,Ithaca,N.Y.,CornellUniversityPress1992.Powstające
jeszczezażyciaKantanieporozumieniadotyczącejegokoncepcjifilozofii
ikluczowegodlaniejpojęciaautonomiiprzedstawiaksiążkaKarlaAmeriksa
pt.KantandtheFateofAutonomy:ProblemsintheAppropriationoftheCriti-
calPhilosophy,Cambridge,U.K.,NewYork,CambridgeUniversityPress
2000.
14Otoniektóreprzykłady:Gillon,dz.cyt.,s.75–76;RobertS.Downie,Kenneth
C.Calman,HealthyRespect:EthicsinHealthCare,Oxford–NewYork,
OxfordUniversityPress1994,s.51–57,CandanceCumminsGauthier,
„Moralresponsibilityandrespectforautonomy:Meetingthecommunita-
rianchallenge”,KennedyInstituteofEthicsJournal10.4(2000),s.337–352
