Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SPECYFIKAZAWODÓWZWŁASNYMINORMAMIMORALNYMI
33
ralnesązawartewnormachmoralnościzawodowej,próbującwy-
różnićspecyficznecechytychzawodów,skoncentrujęsięnaanalizie
charakteruzawodów,ichnormidóbr,którychochroniesłużąwza-
wodzielekarza,wsposóbniesystematycznyposiłkującsięprzykła-
damidotyczącymizawodównauczyciela,adwokataioficeraarmii.
Spróbujęwtensposóbdotrzećdotakiejcharakterystykizawodów
wymagającychwłasnychnormmoralnych,którapozwoliodróżnić
uzasadnioneprzypadkiformułowanianormmoralnościzawodowej
odtych,wktórychtenormysązbyteczne,ponieważpokrywająsię
znormamiprofesjonalizmu(np.uprzejmośćkupieckawgospodarce
rynkowej)iwktórychformułowanienormwynikazpróbpodnosze-
niaprestiżuzawodu,upowszechnianiawybranychpoglądówpoli-
tycznychlubmody(np.doktrynyodpowiedzialnościspółekwobec
społeczeństw9).
Omawianie,obokzawodulekarza,zawodówadwokata,nauczy-
cielaioficerauzasadniajądwawzględy.Popierwsze,sąonedosiebie
podobneprzezto,żewkulturzezachodniejniemalpowszechniesą-
dzisię,żewymagająwłasnychnormmoralnych,oczymświadcząnp.
pouczeniamoralneadresowanedoosóbwykonującychtezawody10.
Częsteprzywoływanietychzawodówwkontekścierozważańzzakre-
suetykizawodowejsugeruje,żemająonerysywspólne,któreskła-
niajądoformułowanianormmoralnościzawodowej.Podrugie,za-
wodyteróżniąsięodsiebienawzajempodwielomawzględami,
dziękiczemupoczynionenapodstawieichanalizyustaleniadotyczą-
9
KlasycznymprzeciwnikiemtejdoktrynyjestMiltonFriedman,„Społeczną
powinnościąbiznesujestpomnażaniezysków”,zaśjejobronęmożnaznaleźć
np.wtekścieChristopheraD.Stone’a„Dlaczegospółkiniemiałybyponosić
odpowiedzialnościwobecspołeczeństwa?”,obydwatekstyzamieszczonew:
LeoV
.Ryan,JacekSójka(red.),Etykabiznesu.Zklasykiwspółczesnejmyśli
amerykańskiej,Poznań,Wydawnictwo„Wdrodze”1997.
10Np.przysięgaHipokratesa,w:Tulczyński,dz.cyt.;CodeofMedicalEthics:
CurrentOpinions,AmericanMedicalAssociation2002;Kodeksetykilekar-
skiej,dz.cyt.;JanWładysławDawid,„Oduszynauczycielstwa”,w:Pismape-
dagogiczne,wybrał,opracował,wstępemopatrzyłRyszardWroczyński,Wro-
cław,ZakładNarodowyim.Ossolińskich1961;Kodekshonorowyoficera
WojskaPolskiego,Warszawa,SztabGeneralnyWojskaPolskiego1995.
