Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
AnnaFermus-Bobowiec,MariolaSzewczak-Daniel
ikonfiskatąmajątku,byłobezpodstawnepozywanie14.Stawałosięono
rodzajembezprawnejgroźby,gdynastępowałowceluwymuszeniako-
rzyścimajątkowejwpostacidarów,opłatyczystrawy15.Formągroźby
zamachubyłotakżewydobyciemieczalubnożaprzedsądem,cowSta-
tutachKazimierzaWielkiegozagrożonebyłokarąsiedemdziesięciu
grzywiennarzeczskarbukrólewskiego16,najwyższązresztąspośród
karpieniężnychzasądzanychwgrzywnach17.Samsprawcabyłzdany
nałaskękróla,natomiastgdybyskuteknastąpiłwpostacizranienialub
zabójstwa,byłkaranynbezlitości”
.Konstytucjąsejmupiotrkowskiego
z1510r.wszelkiezamachynaosobysprawująceurządpaństwowy(króla,
posła,sędziegoitd.)zostałyuznanezazbrodnięobrazymajestatu(cri-
menlaesaemaiestatis)18.Groziłyzaniąnajsurowszekary,wymierzane
arbitralnie,rodzajowonieoznaczone19.
WXVIw.doprzestępstwprzeciwkoczcizaliczanotakżenieuszanowanie
władzyprzezobrazękróla,arcybiskupalubsądu.Wtensposóbkwa-
lifikowanonp.,znanejużStatutomKazimierzaWielkiego,wydobycie
mieczawobecnościwskazanychosóblubwmiejscusądu20.Groźba
mogłastaćsięformądziałaniasprawcywprzypadkuprzestępstwurzęd-
niczych-nadużyciawładzyczyprzekroczeniakompetencji21.
Groźbapojawiałasięrównieżwźródłachdawnegoprawamazowieckie-
go,gdzieokreślanabyłamianempogróżkilubprzechwałki.Występowała
wdwóchpostaciach:popierwsze,jakodążeniesprawcydosparaliżowa-
niawymiarusprawiedliwościpoprzezzastraszaniestronylubświadka
wsądzie,podrugie,jakonaruszeniespokojuobywatelipoprzezgroźby
kierowanewstosunkudoosobylubjejmajątku.Wprzypadkupierw-
14
R.Hube,Prawopolskiew14wieku.UstawodawstwoKazimierzaWielkiego,War-
szawa1881,s.143.
15
M.Handelsman,PrawokarnewStatutachKazimierzaWielkiego,Warszawa1909,
s.188.
16
R.Hube,Prawopolskiew14wieku.Ustawodawstwo...,s.144.
17
R.Hube,Prawopolskiewwiekutrzynastym,Warszawa1874,s.155.
18
T.Maciejewski,Historiaprawakarnego...,s.74.
19
T.Maciejewski,Historiaprawakarnego...,s.74.
20
S.Kutrzeba,Dawnepolskieprawosądowewzarysie,Lwów‒Warszawa‒Kraków
1927,s.39.
21
T.Maciejewski,Historiaprawakarnego...,s.83.
