Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Miejscegierplanszowychwwychowaniurycerskim
23
epokiśredniowiecza.Abyznaleźćodpowiedź,należyprzyjrzećsiębliżej
obowiązującymwwiekachśrednichwychowawczympostulatompodkątem
interesującegonastematugier.
Zlekturywieluutworówliterackichmożnawnioskować,żeśrednio-
wieczneprogramyedukacyjneobejmowałymiędzyinnymitakieelementy,
jaknaukagrywszachy,warcaby,tabula,aniekiedynawetgrywkości.Za-
sadnicząrolęwedukacjirycerskiejodgrywałydziełafilozoficzneidydak-
tyczne,wktórychkreślonopodstawynauczaniaprzyszłychadeptówrycer-
skiegorzemiosła.Tamprzedewszystkimodnajdziemypostulatydotyczące
kształceniaiwychowaniamłodychrycerzy,wśródnichte,którezalecajądo-
brzeurodzonejmłodzieży,abyuczyłasięgierplanszowych,apóźniejstale
sięwnichćwiczyła.
Wdezyderatachśredniowiecznychdydaktykówimoralizatorówmożna
byłoodczytać,żenaprawdziwąrycerskośćskładasięwielecnótczyprzy-
miotów,którenabywasiępoprzezkształcenieciałaiumysłu.Obowiązujący
wczasachrozkwituepokiśredniowieczaetosrycerskości(ang.chivalry)zmu-
szaładeptanietylkodosprawnegowładaniabroniąidoskonałejjazdykon-
no.Rycerzidealnymusiałwyróżniaćsięteżdobrąprezencją,atakżemieć
piękne,gibkieiwysportowaneciało.Jednakprzygotowaniewojskoweipro-
porcjonalna,modelowa,atletyczniezbudowanasylwetkawżadnymrazienie
wyczerpywałykataloguumiejętnościicech,którepowinienposiadaćpraw-
dziwyrycerz.Towarzyskaogładabyłakolejnymnieodzownymwarunkiem
dopuszczeniagododworskiejkompanii.Rycerzidealnypowinienbyłwięc
cechowaćsięznajomościądwornegowychowaniainienagannychmanier.
Hojność,prawdomównośćiodwaga,byciezakochanymorazobeznaniez
tańcemigramitowarzyskimi-wszystkieteprzymiotywspólnietworzyły
obowiązującymodeliskładałysięnapraktykowanystylżyciaspołeczneji
zawodowejelityokreślanejmianemrycerstwa,którenieustanniepodkreślało
swąodrębnośćodinnychgrupwłaśniepoprzezadaptacjęipielęgnowanie
powyższychcech.8Jakczytelniksięprzekona,interesującenasgryplanszo-
we:wszachy,warcabyczytabularównieżnależałydozbiorupodstawowych
---
---
---
---
---
---
--
8C.S.Jaeger,TheOriginsofCourtliness.CivilizingTrendsandtheFormationofCourtlyIdeals963-
1210,Philadelphia1985,s.128-175;P.Mroczkowski,Rycerzijegoklasa,wewstępiedoswego
tłumaczeniadziełaGeoffreyaChaucera,Opowieśćrycerza,Kraków1988,s.102-116;D.Burnley,
CourtlinessandLiteratureinMedievalEngland,London1998,s.53-63;R.W.Kauper,Chivalryand
ViolenceinMedievalEurope,Oxford1999,s.191;M.Ossowska,op.cit.,s.68-85.
