Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
GrynaszachownicywkulturzedworskiejirycerskiejśredniowiecznejAnglii...
umiejętnościrycerskichistanowiłyjedenzgłównychfilarówrycerskiego
etosu.9
Grynaplanszyowzorzeszachownicystałysięniezmierniepopularnew
epocerozkwituideirycerskiej(XII-XIIIw.),zaśichznaczeniewśródrycer-
stwastalerosło,począwszyodpierwszychlatwyodrębnianiasięstanurycer-
skiegojakospójnejgrupyspołecznejizawodowej,czyliodprzełomuX/XI
wieku.10Szczegółowącharakterystykęobszaru,jakizajmowałagrawszachy
wprzestrzenirycerskiejedukacji,wartorozpocząćodprzyjrzeniasięideal-
nemuobrazowirycerza,postulowanemuprzezprzekazyliterackie.Towła-
śniebiografiebohaterówśredniowiecznejtwórczościepickiejnajpełniejod-
zwierciedlająkanonct,jakiswoimiczynamipowinienurzeczywistniaćry-
cerzwzorcowy.Byłonwszakwcieleniemdoskonałympanującychówcze-
śnieideałówrycerskości.Zdrugiejstronynależypamiętać,żewwieluprzy-
padkachpanowałagłębokarozbieżnośćpomiędzyideałem,apraktykąco-
dziennegożyciarycerza.Wocenieprzydatnościprzekazówliterackichdla
badańhistorycznychnależyprzyjąćwariantpośredniizgodzićsięzAronem
Guriewiczem,którywjednejzeswychnowszychpublikacjikonstatuje:fe-
nomenśredniowiecznegorycerzajestwięczrozumiałytylkowówczas,kiedy
---
---
---
---
---
---
--
9Literaturanatematrycerskiegoetosuiideałówrycerskichjestolbrzymia.Znajnowszych
pracnatentemat,wjęzykupolskim,wymieńmy:D.Piwowarczyk,ObyczajrycerskiwPolsceźno-
średniowiecznej,(XIV-XVw.),Warszawa1998,s.205-220;J.Flori,RycerstwowśredniowiecznejFran-
cji,tłum.A.Kuryś,Warszawa1999,s.125-151;J.Gillingham,TheEnglishintheTwelfthCentury.
Imperialism,NationalIdentityandPoliticalValues,Woodbridge2000,s.209-333;idem,Rycerzeiry-
cerstwowśredniowieczu,tłum.E.Trojańska,Poznań2003,s.228-237;F.Kusiak,Rycerześrednio-
wiecznejEuropyłacińskiej,Warszawa2002,s.7-80,285-292;R.Barber,Rycerzeirycerskość,tłum.
J.Kozłowski,Warszawa2003,s.79-118;A.Baker,RycerstwośredniowiecznejEuropy,tłum.Z.Da-
lewski,Warszawa2004,s.24-38,54-61.Wewszystkichcytowanychtumonografiachczytelnik
znajdzieszczełowewskazówkibibliograficzne.Zob.teżnajnowsząbibliografięnatematry-
cerskości:Internet,http:/www.blake.montclair.edu/`vincentiw/reviews/chivalry/.
10Spośródprzykładówbogatejliteraturyhistorycznejpoświęconejgenezierycerstwa,
należywymienićnowszeprace:J.M.vanWinter,Cingulummilitiae:Schwertleiteenmiles-termi-
nologiealsspegelvanveranderendmenselijkgedrad,TijdschriftvoorRechtsgeschiedenisd,t.44,
1976,s.1-92;G.Duby,TheOriginsofKnighthood,ChivalrousSociety,tłum.naj.ang.C.Postan,
London1977,s.158-170;J.Flori,Lesoriginesdel)adoubementchevaleresque;étudedesremises
d)armesetduvocabulairequilesexprimedanslessourceshistoriquelatinesjusqu)audébutduXIIsiècle,
Traditiod,t.35,1979,s.241;T.Hunt,TheEmergenceoftheKnightinFranceandEngland
1000-1200,[w:]KnighthoodinMedievalLiterature,wyd.W.H.Jackson,Woodbridge1981,
s.1-22;B.Arnold,GermanKnighthood1050-1300,Oxford1985,s.18;F.Gies,KnightinHis-
tory,London1986;J.Scammell,TheFormationoftheEnglishSocialStructure:Freedom,Knightsand
Gentry,1066-1300,Speculumd,t.68,1993,s.591-618;R.Barber,op.cit.,s.11-58.