Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OpisaniuhistoriipreceptorówepokiOświecenia
17
Wtejgrupiepreceptorówwyróżniasięnauczycielfrancuskojęzyczny.
Tenntowareksportowy”,bardzoposzukiwanywEuropiewokresieoświe-
cenia,rozwinąłsystemwartościinnyniżten,jakiprezentowalijegoniemiec-
kojęzyczniczybrytyjscyodpowiednicy.VladislavRjéoutskiiAlexandre
Tchoudinovbylizainteresowanitągrupąludzi,koncentrującswojebadania
naRosji8.Problempolegawięcnatym,żewświetleówczesnychrelacjici
preceptorzy,którymprzecieżpowierzonokształceniemłodegopokolenia,
okazywalisięniecnymiistotami.Beztroscyzaświadczylibyonlekkościwła-
ściwejFrancuzom”,dotegoraczejbezwykształcenia,owątpliwejmoral-
ności.Ponadtofrancuskipedagogniepotrafiłzainspirowaćswoichuczniów
dokochaniaichkraju,aafirmacjauczucianarodowegospotykasiętuzga-
lofobiączęścielitEuropyŚrodkowej.Krytykętęmożnaznaleźćwróżnych
komediachobyczajowychliteraturyeuropejskiej,czytowL’Ecolierdeve-
numaîtreoulePédantjoué,komicznejfarsieFrançois-Antoine’aQuétanta
(1733-1823),opublikowanejw1767r.ipowtórzonejpodróżnymitytułami9,
czywudanejniemieckiejsztuceJakobaMichaelaReinholdaLenza(1751-
1792),DerHofmeisteroderVorteilederPrivaterziehung,opowiadającej
omiłosnychudrękachnauczyciela,któryuwodzicórkępruskiegodziedzica10.
Jakmożnasobiewyobrazić,tenpozbawionytalentuwychowawca,
ukrytywrógnarodu,zakłócającyspokójrodzin,toprzedewszystkimste-
reotyp,któryjesttrwaleprzekazywany,ponieważhistorycyregularnie
czerpaliztegosamegoźródła:memuarystyki.Jednak,jakzauważająVla-
dislavRjéoutskiiAlexanderTchoudinov,ntendencjadoopieraniastudiów
nadedukacjąprywatnąnaświadectwachpamięciczęstoprowadzidośle-
pegozaułka,zwłaszczażekrytykaźródełnarracyjnychstwarzaczasami
problemytrudnedorozwiązania”11.Ichspostrzeżenienależyporównać
éducateursdansl’espaceeuropéenàl’époquemoderne,red.G.Sheridan,V
.Rosen-
-Prest,Paris2011;A.Maeder,Gouvernantesetprécepteursneuchâteloisdansl’Empire
russe(1800-1890),Neuchâtel1993.
8
V
.Rjéoutski,A.Tchoudinov,LeprécepteurfrancophoneenEurope(XVIIe-XIXe
siècles),Paris2013;V
.Rjéoutski,LalanguefrançaiseenRussieausiècledesLumières:
élémentspourunehistoiresociale,[w:]Multilinguismeetmulticulturalitédansl’Europe
desLumières,red.U.Haskins-Gonthier,A.Sandrier,Paris2007,s.101-126.
9
A.Tissier,LesspectaclesàParispendantlaRévolution:répertoireanalytique,chro-
nologiqueetbibliographique,t.1,Genève1992,s.143-144.
10
J.M.R.Lenz,DerHofmeisteroderVorteilederPrivaterziehung,Leipzig1774.Pra-
premieratejtragikomediiodbyłasięnasceniewHamburguw1778r.
11
V
.Rjéoutski,A.Tchoudinov,LeprécepteurfrancophoneenEurope,s.11.
