Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.WprowadzeniedohistoriiikulturyJaponii
widualistów,wJaponiizaśnajważniejszajestgrupa
30
–oczymbędzie
jeszczemowa.
Bardzoważnejestwięc,abyzwrócićuwagęnaźródłaodmienno-
ścikulturowejdwóchświatów–ZachoduorazWschodu.Jesttopunkt
wyjściadozrozumieniastosowaniaprawawewspółczesnejJaponii.
Jakwiadomo–kulturaZachoduwywodzisięzfilozofiigreckiej,prawa
rzymskiegoorazreligiichrześcijańskiej.Systemwartości(europejski)ma
chrześcijańskirodowód.Nawetzachodniagnostycyczyateiściporuszają
sięwciążwświeciepojęćchrześcijańskich–conajwyżejnadająiminne
uzasadnienia
31
.
Zkoleikulturajapońskawyrastazzupełnieinnychkorzeni–wspo-
mnianegopowyżejkonfucjanizmu,buddyzmuorazszintoizmu
32
.Różni-
cetkwiąwtakichpojęciach,jakdobroizło,pojęciuwiny,sumienia,mo-
ralności,stosunkudoprawa(awłaściwie,czymwogólejestprawo?)oraz
koncepcjiosobyludzkiej.
Wchrześcijaństwiewszyscyludziesąrówniiztejracjimająobowią-
zekkochaćbliźniego.ZkoleizdaniemKonfucjusza
33
UwewnątrzCzterech
Mórzwszyscyludziesąbraćmi”
,aledotyczyłototylkoChińczyków.Wdo-
datkutylkotakich,którzyUszanująludziiprzestrzegająobyczajów”.Nie
byliwięcbraćmiwszyscynie-Chińczycy(Ubarbarzyńcy”)aninawetciChiń-
czycy,którzynieszanowaliludzi(czyliChińczyków)inieprzestrzegali
obyczajów.Wmiejscechrześcijańskiegoobowiązkumiłowaniabliźniego,
nemuładowihierarchicznychzależności,którewiążąosobyzajmującekonkretnepozycjespołeczne
(zob.A.DidrickCastberg,Japanesecriminaljustice,NewYork1990,s.102;LawinJapan–thelegalorder
inachangingsociety,ArthurTaylorvonMehren(ed.),Tokyo1964;I.C.Kamiński,Słusznośćiprawo–
szkicprawnoporównawczy,Kraków2003,s.192;L.L.Leszczyński,Gyoseishido…,s.24–29).
30
A.DidrickCastberg,Japanese…,s.124.Wartoprzypomniećtutajstareprzysłowiejapońskie:
Ugwóźdź,którywystaje,wbijasięzpowrotem”,DeruKugiWaUtareru,出る釘は打たれる(zob.Oby-
czaje,języki,ludyświata.EncyklopediaPWN,Warszawa2007,s.351);czyteżokreślenieużyteprzez
anglosaskichautorówdlaopisaniaspołeczeństwajapońskiego,żeUjesttożywopłot,którystanowi
zwartącałość,awszystkieelementy,którewyrastająpozaniego–sąodcinane”(zob.I.C.Kamiński,
Słusznośćiprawo...,s.186).
31
Zob.TerujiSuzuki,ProcesmodernizacjiwAzjiatradycjekulturyprawnej,PiP1998,z.6,s.35;J.Wi-
dacki,Plamynawschodzącymsłońcu–światprzestępczywewspółczesnejJaponii,Kraków1991,s.157;
tenże,Przestępczość...,s.104–110.
32
OdnośniewyznawaniareligiiwJaponiiwskazanojużwcześniej,żejesttosytuacjanietypo-
wa–niespotykanagdzieindziej,bowiemłącznaliczbawszystkichwspólnotreligijnychprzekracza
niemaldwukrotnieliczebnośćcałejpopulacji(sic!),tj.niemal220mln,bowiemwieluJapończyków
uczestniczywpraktykachreligijnychróżnychwspólnot.Szintoizmwyznajeoficjalnie117mlnosób,
zaśbuddyzmokoło90mln.Chrześcijanjestokoło1,5mln,innychreligiiokoło11mln(zob.K.Ka-
rolczak,SystemkonstytucyjnyJaponii,Warszawa1999,s.5–6).
33
Zob.więcej–JonathanClements,Konfucjusz,Warszawa2007.
20
