Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
nWALKAONOWEHARCERSTWO”
.HARCERSTWOWPOLSCEWLATACH1944-1956
nOdwilżą”dlacałegoblokuwschodniegookazałsięjednakdopierorok
195637.Najegodramatycznyprzebiegzłożyłysię:XXZjazdKPZRizwiązane
znimnastępstwa(referatNikityChruszczowaokulciejednostki,któryobnażył
okrucieństwaokresustalinowskiego)38,śmierćBierutawMoskwietegosamego
roku,dramatrobotnikówwczerwcuwPoznaniuipróbyratowaniasystemuna
VIIiVIIIPlenumKCPZPR,którewyniosłydowładzyW.Gomułkę,wreszciewy-
darzenianaWęgrzechjesienią1956roku.
KluczoweokazałysięjednaktezyChruszczowa,któryskrytykowałteorię
stalinowskąojednejtylkodrodze(radzieckiej)dosocjalizmu,którąnazwał
sprzecznąznaukamiWłodzimierzaI.Lenina.Negatywniemówiłtakżeosta-
linowskimpojmowaniuzjawiskawojny,któradotejporyjawiłasjakonie-
uchronna,ponieważniezostałazakończonarewolucjaspołeczna,mającazli-
kwidowaćklasyspołeczne.Takistosunekdowojnyprowokowałagresywny
wyścigzbrojeń.NowiprzywódcyZSRRpragnęlinatomiastwprowadznpoko-
jowąrywalizację”
.Wsferzepolitykiwewnętrznejzaproponowanopowrótdo
systemukolegialnegowsprawowaniuwładzy,takjakbyłoprzedepokąStalina.
Wrazzjegoteorią,mówiącąozaostrzaniusięwalkiklasowejwmiaręzbliżania
siędosocjalizmuzanegowanocałośćstalinowskichdogmatów.Wsprawachpol-
skich,XXZjazdKPZRzrehabilitowałKomunistycznąPartięPolski.Towszystko
wkrajutrafiłonabardzopodatnygrunt.Bałagannaszczytachwładzy(skandal
wMBP
,nieudolnośćplanu6-letniego),publikacjewnPoProstu”iwzrostaktyw-
nościśrodowiskmłodzieżowychiinteligenckichzmotywowałpolskiespołe-
czeństwo.Polacyponadto,jakonielicznizbloku,dziękinTrybunieLudu”
,poznali
referatChruszczowanatematkultujednostkiipożegnalizmarłegowtajemni-
czychokolicznościachwMoskwieB.Bieruta39.Wrazznimnastąpiłtakżekoniec
prezydentury,aczkolwiekjejistnieniebyłoconajmniejinteresujące,gdyżfor-
malniewstalinowskiejPolscenstanowisko”takienieistniało.Niewspominała
onimnietylkokonstytucja,alenawetstatutPZPR.NajwyższydostojnikPRL,po-
dobniejakwódzwpaństwachplemiennych,sprawowałwładzęwoparciuoprawo
zwyczajowe40.
Powrócononatomiastwdyskusjachdogomułkowskiejkoncepcjipolskiej
drogidosocjalizmu.Miałaonawieluwrogów,szczególniewszeregachdotych-
37Wtymprzypadkumożnazaryzykowaćtwierdzenie,owanodwilż”byłaefektemswoistej
globalizacjiwwersjistalinowskiej,ponieważkrajendemokracjiludowych”byłyzesobąściślepo-
wiązane,najpierwpostanowieniami,powstałejw1949rokuRadyWzajemnejPomocyGospodarczej,
anastępniepowołanegow1955rokuUkładuWarszawskiego.
38
Okulciejednostkiijegonastępstwach.ReferatISekretarzaKCKPZRtow.N.S.Chruszczowana
XXZjeździeKomunistycznejPartiiZwiązkuRadzieckiego25lutego1956r.Niepublikowanemateriały
doręczonedelegatomnaXXZjazdKPZR,Warszawa1956.Por.:W.Władyka,Wielkarewolucja,nPolity-
ka”2006,nr6,s.66-68;R.A.Miedwiediew,Prawdawychodzinawolność,nDziś”maj1996,s.26-35.
39M.Zaremba,Pojechałdumnie,wróciłwtrumnie,nPolityka”2006,nr10,s.74-76.
40P
.Osęka,GangsterskietosPZPR,nOzon”z19października2005r.,s.57.