Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Schilleripozór–program
Fenomenologiiducha
zezróżnicowaniastanowegoistatusowegoróżnicocharakterzeantropo-
logicznym.PodziałnapracęfzycznąiumysłowąwListachniestanowi
jeszczewprawdziegłównejkrytycznejosiopisu,jakwnapisanejdwalata
późniejrozprawieOpoezji.AleitakSchillerartykułuje,częstowformie
naiwnej,alebardzokonsekwentnie,intuicjeflozofczne,którebędąty-
powezwłaszczadlaMarksaimarksizmuXXwieku.Człowiek„wiecznie
słyszącmonotonnyszmerkoła,któresamobraca[ł],samstajesiętylko
odbiciemswegozawoduiswejspecjalności”,ponieważ„użycieoddala
sięodpracy,środekodcelu,trudodnagrody”8.Urzeczowieniejawisię
więcjakosubiektywnastronaalienacjiiinstrumentalnejracjonalizacjipra-
cy.RozważaniazlistuVIkrążąwręczwokółtakichzjawiskjakfetyszyzm
dyskursutechnokratycznego,anawetrolazawodowegosuperegowgrze
statusowychdystynkcjiwsferzeprodukcjiduchowej:
Praktycznyduchinteresówzamkniętywjednostajnymkręguswychprzedmio-
tów,ijeszczebardziejograniczonyformułami,oceniawszelkiedoświadczenie
wedługjakiegośszczególnegojegofragmentu,chcącprawidłaswegozajęcia
zastosowaćdowszystkichzajęćbezwyjątku[ł].
Intelektspekulatywnyoddzieliłsięodintuicyjnego;obydwaprzyjęływrogąwo-
becsiebiepostawęwswychodrębnychdziedzinach,którychgraniczaczęły
terazpilnowaćzpodejrzliwościąizazdrością;iwrazzesferą,doktórejogra-
niczamynasządziałalność,stworzyliśmysobie–takżewnassamych–pana,
którynierzadkokończynastłumieniuinnychzadatków9.
Krótkomówiąc,wliścieVIrodzisiękrytycznydyskursnowegotypu.Po-
jęciaKantastająsięjużtylkokategorialnymireprezentantamiszerszejgamy
dualizmówokreślającychnowoczesnąformępodmiotowościitworzących
noweformyurzeczowieniawewszelkichdającychsiępomyślećwariantach.
Zpunktuwidzenia„Najstarszegoprogramu”istotnesąconajmniejdwa
aspektyprojektu,którySchillerprzeciwstawiatymdualizmom.
8
Tamże,s.59in.
9
Tamże,s.62,59.
21
