Hematologia dla diagnostów laboratoryjnych

Anna Korycka-Wołowiec, Krzysztof Lewandowski, Dariusz Wołowiec

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-22943-6

DOI:

https://doi.org/10.53271/2022.132

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

428

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Hematologia dla diagnostów laboratoryjnych. Red. Korycka-Wołowiec, Anna; Lewandowski, Krzysztof; Wołowiec, Dariusz . : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2023, 428 s. ISBN 978-83-01-22943-6, doi: https://doi.org/10.53271/2022.132

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Korycka-Wołowiec, A.

A2 Lewandowski, K.

A2 Wołowiec, D.

T1 Hematologia dla diagnostów laboratoryjnych

PB PZWL Wydawnictwo Lekarskie

YR 2023

SN 978-83-01-22943-6

DOI https://doi.org/10.53271/2022.132

Bibliografia BibTex:

@Book{ 286608, author = "", editor = "Korycka-Wołowiec, Anna and Lewandowski, Krzysztof and Wołowiec, Dariusz", title = "Hematologia dla diagnostów laboratoryjnych", publisher = "PZWL Wydawnictwo Lekarskie", year = "2023", address = "", isbn = "978-83-01-22943-6", doi = "https://doi.org/10.53271/2022.132" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Korycka-Wołowiec, Anna

ED - Lewandowski, Krzysztof

ED - Wołowiec, Dariusz

TI - Hematologia dla diagnostów laboratoryjnych

PB - PZWL Wydawnictwo Lekarskie

CY -

PY - 2023

SN - 978-83-01-22943-6

ER -

DOI - https://doi.org/10.53271/2022.132

Netografia (standard APA):

. Red. Korycka-Wołowiec, Anna; Lewandowski, Krzysztof; Wołowiec, Dariusz. Hematologia dla diagnostów laboratoryjnych [baza danych online] : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2023 [dostęp: 22 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/hematologia-dla-diagnostow-laboratoryjnych-anna-korycka-wolowiec-286608. doi: https://doi.org/10.53271/2022.132

hematologia, skazy krwotoczne, trombocytopatie, szpiczak, białaczki, małopłytkowość, metody diagnostyczne w hematologii, niedokrwistości, porfirie, przeszczep komórek krwiotwórczych

Diagnostyka laboratoryjna dla diagnostów laboratoryjnych jest pierwszą książką na polskim rynku wydawniczym przedstawiającą panel badań laboratoryjnych niezbędnych do rozpoznania chorób układu krwiotwórczego w kontekście podstawowych wiadomości kl...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-22943-6

DOI:

https://doi.org/10.53271/2022.132

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

428

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Przedmowa – Anna Korycka-Wołowiec, Krzysztof Lewandowski, Dariusz Wołowiec18
Wykaz skrótów stosowanych na wynikach morfologii i zakres najczęściej spotykanych wartości referencyjnych – Anna Korycka-Wołowiec20
Część I. WPROWADZENIE24
1. Diagnosta laboratoryjny jako partner lekarza klinicysty w diagnostyce i leczeniu chorób hematologicznych – Anna Korycka-Wołowiec26
Część II. PODSTAWOWE METODY DIAGNOSTYCZNE W HEMATOLOGII LABORATORYJNEJ30
2. Pobieranie, opracowywanie i przechowywanie materiału do badań laboratoryjnych. Podstawowe przedanalityczne błędy laboratoryjne – Ewelina Ziółkowska, Aleksandra Kubiak, Iwona Urbanowicz32
2.1. Przygotowanie pacjenta do pobrania krwi32
2.2. Technika pobierania krwi z żyły w dole łokciowym – pacjent dorosły32
2.3. Rodzaje materiału do badań morfologicznych (krew żylna, włośniczkowa, różnice między nimi)34
2.4. Antykoagulanty35
2.5. Błędy związane z pobieraniem próbek krwi i procesem przedanalitycznym37
2.6. Transport, opracowanie i przechowywanie próbek38
2.7. Podsumowanie38
3. Ilościowe i jakościowe badania elementów morfotycznych krwi obwodowej: metody manualne i automatyczne – Aleksandra Kubiak, Izabela Zawadzka, Ewelina Ziółkowska40
3.1. Metody stosowane w analizatorach hematologicznych40
3.2. Mikroskopowa ocena rozmazu krwi obwodowej44
3.3. Interpretacja morfologii a sytuacje szczególne49
4. Obraz krwi obwodowej w różnych stanach fizjologicznych i patologicznych – Iwona Urbanowicz55
4.1. Technika oceny mikroskopowej55
4.2. Nieprawidłowości w rozmazie krwi obwodowej i ich przyczyny56
4.3. Prawidłowe i patologiczne krwinki czerwone i ich prekursory obecne w rozmazie krwi obwodowej58
4.4. Prawidłowe i patologiczne krwinki białe oraz ich prekursory64
4.5. Prawidłowe i patologiczne płytki krwi i ich prekursory69
4.6. Drobnoustroje występujące patologicznie we krwi obwodowej71
4.7. Artefakty72
5. Badanie szpiku kostnego: mielogram i trepanobiopsja – Krzysztof Lewandowski74
5.1. Informacje ogólne74
5.2. Zasady przygotowania i oceny preparatów aspiratu szpiku75
5.3. Zasady przygotowania i oceny preparatów z trepanobioptatu79
6. Wybrane techniki cytochemiczne w hematologii – Krzysztof Lewandowski82
6.1. Aktywność mieloperoksydazy82
6.2. Wykrywanie lipidów w barwieniu sudanem czarnym B83
6.3. Aktywność esterazy swoistej i nieswoistej84
6.4. Reakcja PAS (periodic acid-Schiff)84
6.5. Wykrywanie ziarnistości bazofilów/mastocytów w barwieniu błękitem toluidyny85
6.6. Wykrywanie aktywności fosfatazy alkalicznej w granulocytach85
6.7. Wykrywanie żelaza pozahemowego (metoda Perlsa)86
7. Cytometria przepływowa – Krzysztof Lewandowski87
8. Cytogenetyka klasyczna i molekularna – Ewa Wawrzyniak, Ewa Studniak91
8.1. Materiał do badań91
8.2. Cytogenetyka klasyczna93
8.3. Cytogenetyka molekularna96
8.4. Podsumowanie104
9. Badania molekularne: PCR, odmiany PCR, sekwencjonowanie metodami Sangera oraz NGS – Izabela Zawlik105
9.1. Materiał do badań molekularnych105
9.2. Łańcuchowa reakcja polimerazy (PCR)106
9.3. Odmiany PCR108
9.4. Metody ilościowe PCR (qPCR, dPCR)111
9.5. Sekwencjonowanie Sangera115
9.6. Sekwencjonowanie następnej generacji (next-generation sequencing, NGS)116
10. Wybrane badania biochemiczne w hematologii – Patrycja Goczewska120
10.1. Surowicze i osoczowe parametry gospodarki żelazem120
10.2. Parametry związane z niedoborami witaminowymi125
10.3. Wskaźniki hemolizy131
10.4. Defekty hemoglobiny wynikające z jakościowych i ilościowych nieprawidłowości hemu134
10.4.1. Anomalie jakościowe (hemoglobinopatie)135
10.4.2. Anomalie ilościowe (talasemie)135
10.5. Oznaczanie enzymów czerwonokrwinkowych136
10.6. Stężenie erytropoetyny we krwi136
10.7. Badania frakcji białkowych137
10.7.1. Stężenia immunoglobulin we krwi137
10.7.2. Inne badania frakcji białkowych141
11. Badanie autoprzeciwciał przeciwko elementom morfotycznym krwi – Monika Pelc-Kłopotowska, Agnieszka Gierszon, Magdalena Łętowska145
11.1. Przeciwciała przeciwerytrocytarne145
11.1.1. NAIH typu ciepłego146
11.1.2. NAIH typu zimnego147
11.1.3. NAIH typu mieszanego z ciepłymi i zimnymi autoprzeciwciałami148
11.2. Przeciwciała przeciwpłytkowe148
11.3. Przeciwciała przeciwgranulocytarne149
12. Oznaczanie antygenów zgodności tkankowej – Anna Dukat-Mazurek, Hanna Zielińska, Grażyna Moszkowska152
12.1. Antygeny zgodności tkankowej152
12.2. Metody typowania154
12.2.1. Typowanie HLA na poziomie niskiej/pośredniej rozdzielczości154
12.2.2. Typowanie HLA na poziomie wysokiej rozdzielczości155
13. Badania hemostazy płytkowej i osoczowej – Izabela Topolewska158
13.1. Zarys fizjologii hemostazy158
13.2. Zasady pobierania, transportu i przygotowania krwi do badań hemostazy162
13.3. Błędy związane z pobieraniem próbek krwi i procesem przedanalitycznym163
13.4. Oznaczanie czasów krwawienia oraz krzepnięcia166
13.5. Oznaczanie czynników krzepnięcia i ich inhibitorów169
13.6. Badanie procesów fibrynolitycznych177
13.7. Badania czynności płytek krwi181
Część III. ROLA DIAGNOSTY LABORATORYJNEGO W ROZPOZNAWANIU I MONITOROWANIU LECZENIA NAJWAŻNIEJSZYCH NIENOWOTWOROWYCH CHORÓB KRWI. Podstawowe informacje z etiopatogenezy i obrazu klinicznego oraz diagnostyka laboratoryjna186
14. Niedokrwistości – Anna Korycka-Wołowiec188
14.1. Definicja i ogólna charakterystyka niedokrwistości188
14.2. Podział morfologiczny i etiopatogenetyczny niedokrwistości194
14.3. Niedokrwistości niedoborowe195
14.3.1. Niedokrwistość z niedoboru żelaza (iron deficiency anemia, IDA)195
14.3.2. Niedokrwistość z niedoboru witaminy B12/kwasu foliowego (niedokrwistości megaloblastyczne)200
14.4. Niedokrwistości hemolityczne205
14.4.1. Niedokrwistości hemolityczne wynikające z przyczyn wewnątrzkrwinkowych207
14.4.2. Niedokrwistości hemolityczne wynikające z przyczyn zewnątrzkrwinkowych210
14.4.3. Rola diagnosty laboratoryjnego w rozpoznawaniu niedokrwistości hemolitycznych213
14.5. Inne rodzaje niedokrwistości215
14.5.1. Niedokrwistość chorób przewlekłych (anemia of chronic disease, ACD)215
14.5.2. Niedokrwistości syderoblastyczne216
15. Porfirie – Agnieszka Lipniacka, Edyta Odnoczko, Robert Wasilewski220
15.1. Definicja, podział i ogólna charakterystyka choroby220
15.2. Zasady rozpoznawania porfirii222
15.3. Objawy, leczenie i monitorowanie laboratoryjne porfirii225
16. Pierwotna małopłytkowość immunologiczna – Maria Podolak-Dawidziak227
16.1. Definicja i występowanie227
16.2. Etiopatogeneza227
16.3. Obraz kliniczny228
16.4. Rozpoznanie i rola diagnosty laboratoryjnego w jego ustaleniu228
16.5. Diagnostyka różnicowa229
16.6. Leczenie233
17. Trombocytopatie wrodzone i nabyte – Krzysztof Chojnowski, Jacek Treliński, Weronika Nowak235
17.1. Trombocytopatie wrodzone235
17.2. Trombocytopatie nabyte239
18. Aplazja szpiku kostnego – Dariusz Wołowiec, Tomasz Wróbel241
18.1. Definicja i występowanie241
18.2. Etiopatogeneza241
18.3. Obraz kliniczny242
18.4. Rola diagnosty laboratoryjnego w rozpoznaniu AA242
18.5. Leczenie AA243
18.6. Czysta aplazja czerwonokrwinkowa243
Część IV. ROLA DIAGNOSTY LABORATORYJNEGO W ROZPOZNAWANIU I MONITOROWANIU LECZENIA NAJWAŻNIEJSZYCH CHORÓB ONKOHEMATOLOGICZNYCH. Podstawowe informacje z etiopatogenezy i obrazu klinicznego oraz diagnostyka laboratoryjna246
19. Choroby nowotworowe układu krwiotwórczego i limfoidalnego – informacje ogólne – Dariusz Wołowiec248
20. Ostre białaczki – Agnieszka Pluta, Anna Czyż, Kinga Krawiec, Anna Krawczyńska, Ewa Wawrzyniak, Izabela Zawlik, Magdalena Czemerska252
20.1. Definicja i epidemiologia252
20.2. Etiopatogeneza252
20.3. Definicje szczegółowe253
20.4. Kryteria diagnostyczne253
20.5. Czynniki ryzyka259
20.6. Objawy kliniczne261
20.7. Rozpoznanie AL263
20.8. Leczenie266
20.9. Ocena wyników leczenia269
20.10. Monitorowanie mierzalnej choroby resztkowej w ostrych białaczkach271
20.11. Podsumowanie i rola diagnosty laboratoryjnego w prowadzeniu pacjenta z ostrą białaczką275
21. Przewlekłe choroby nowotworowe linii mieloidalnej277
21.1. Nowotwory mieloproliferacyjne – Joanna Góra-Tybor277
21.1.1. Przewlekła białaczka szpikowa277
21.1.2. Nowotwory mieloproliferacyjne Filadelfia ujemne282
21.1.3. Rzadkie MPN Ph-ujemne293
21.2. Zespoły (nowotwory) mielodysplastyczne – Krzysztof Lewandowski294
21.3. Nowotwory mielodysplastyczno-mieloproliferacyjne – Krzysztof Lewandowski303
21.4. Mastocytoza – Krzysztof Lewandowski311
22. Nowotwory z dojrzałych komórek limfoidalnych316
22.1. Chłoniak Hodgkina – Jan Maciej Zaucha, Michał Taszner316
22.2. Chłoniaki nie-Hodgkina – Dariusz Wołowiec, Donata Szymczak, Krzysztof Zduniak320
22.3. Przewlekła białaczka limfocytowa i choroby pokrewne – Dariusz Wołowiec, Donata Szymczak330
22.3.1. Przewlekła białaczka limfocytowa (PBL)330
22.3.2. Rzadkie odmiany PBL i choroby pokrewne337
22.4. Białaczka włochatokomórkowa i choroby pokrewne – Dariusz Wołowiec, Donata Szymczak, Krzysztof Zduniak339
22.4.1. Białaczka włochatokomórkowa339
22.4.2. Rzadkie odmiany białaczki włochatokomórkowej i choroby pokrewne343
22.5. Szpiczak plazmocytowy i inne choroby limfoproliferacyjne przebiegające z gammapatią monoklonalną – Lidia Usnarska-Zubkiewicz345
22.5.1. Definicja, podział i kryteria diagnostyczne gammapatii monoklonalnych345
22.5.2. Gammapatia monoklonalna o nieokreślonym znaczeniu (MGUS)346
22.5.3. Szpiczak asymptomatyczny (bezobjawowy, tlący się)349
22.5.4. Szpiczak plazmocytowy objawowy349
22.5.5. Amyloidoza AL (amyloidosis antibody light)353
22.5.6. Makroglobulinemia Waldenströma (MW)355
22.6. Chłoniaki pierwotnie skórne – Ewa Robak361
Część V. ZABURZENIA HEMOSTAZY OSOCZOWEJ370
23. Wrodzone i nabyte osoczowe skazy krwotoczne – Andrzej Mital372
23.1. Wrodzone skazy osoczowe372
23.1.1. Hemofilia372
23.1.2. Choroba von Willebranda373
23.1.3. Inne rzadkie wrodzone skazy krwotoczne377
23.2. Skazy osoczowe nabyte377
23.2.1. Nabyta hemofilia379
23.2.2. Nabyty zespół von Willebranda (acquired von Willebrand Syndrome, AvWS)380
23.2.3. Rozsiane krzepnięcie wewnątrznaczyniowe381
23.3. Zaburzenia krzepnięcia w chorobach wątroby382
23.4. Niedobór witaminy K383
24. Wrodzone i nabyte trombofilie – Joanna Zdziarska384
24.1. Wrodzone trombofilie384
24.2. Nabyte trombofilie385
24.3. Zasady postępowania u pacjentów z rozpoznaną trombofilią387
Część VI. ROLA DIAGNOSTY LABORATORYJNEGO W ORGANIZACJI, PRZEPROWADZANIU I MONITOROWANIU PRZESZCZEPIEŃ KOMÓREK KRWIOTWÓRCZYCH I INNYCH TERAPII KOMÓRKOWYCH390
25. Rodzaje przeszczepień komórek krwiotwórczych i ich zastosowanie kliniczne – Mateusz Nowicki, Anna Szmigielska-Kapłon392
25.1. Źródła komórek krwiotwórczych do przeszczepiania392
25.2. Najważniejsze wskazania do transplantacji komórek krwiotwórczych393
25.3. Rodzaje przeszczepień komórek krwiotwórczych393
25.4. Rola diagnosty laboratoryjnego w przeprowadzeniu przeszczepienia komórek krwiotwórczych394
26. Autologiczne przeszczepienia komórek krwiotwórczych – Mateusz Nowicki, Anna Szmigielska-Kapłon396
27. Allogeniczne przeszczepienie komórek krwiotwórczych400
27.1. Rodzaje allogenicznych przeszczepień komórek krwiotwórczych – Maria Bieniaszewska400
27.2. Zasady doboru dawców komórek krwiotwórczych – Grażyna Moszkowska401
27.2.1. Dobór HLA-identycznego dawcy rodzinnego401
27.2.2. Dawca niespokrewniony HLA zgodny402
27.2.3. Dawca niespokrewniony z niezgodnością HLA403
27.2.4. Krew pępowinowa406
27.2.5. Dawca rodzinny haploidentyczny406
22.7.6. Perspektywa doboru dawców do HSCT408
27.3. Przygotowanie materiału przeszczepowego – Maria Bieniaszewska408
27.4. Monitorowanie biorcy po przeszczepieniu – Maria Bieniaszewska410
28. Leczenie komórkami CAR-T – Mateusz Nowicki, Anna Szmigielska-Kapłon415
Skorowidz420

3.Ilościoweijakościowebadaniaelementówmorfotycznychkrwiobwodowej...

Metodaimpedancyjna

Impedancjacharakteryzujezależnośćmiędzynatężeniemprąduinapięciemwobwo-

dachprąduzmiennegoiodpowiadaoporowielektrycznemuwobwodachprądustałego.

Whematologiimetodaimpedancyjnawykorzystujepoleelektrycznewytworzonemiędzy

dwiemaelektrodamioprzeciwnymładunkuisłużydozliczaniakomórekorazokreślania

ichwielkości.

Roztwór,wktórymkomórkisązawieszone,jestdobrymprzewodnikiemprądu,podczas

gdykomórki–jakosłabeprzewodnikielektryczne–przepływającwszczeliniemiędzyelek-

trodami,zwiększająopór,czyliimpedancję,copowodujepowstawanieimpulsuelektrycz-

negoproporcjonalnegodorozmiaruelementu,którygowygenerował.Zmianaimpedancji

jestproporcjonalnadoliczbyiobjętościprzepływającychprzezszczelinękomórek,awyso-

kośćpiku,będącegozobrazowaniemsiłyimpulsu–doobjętościkomórki.Impulsyprzed-

stawianesąwformiegrafcznejnahistogramach(ryc.3.1).Stosunekskumulowanejlubcał-

kowitejwartościposzczególnychpików(odpowiadającychobjętościkrwinekczerwonych)

docałkowitejobjętościpłynupoddanegoanalizieodpowiadawartościHCT.Metodata

jestponadtowykorzystywanadooznaczanialiczbyRBCiPLT

.Wmetodzieimpedancyjnej

czynnikami,którenajczęściejodpowiadajązafałszywewyniki,sąfragmentyerytrocytów

ipłytkiolbrzymie.

Metodaoptyczna

Wmetodzieoptycznejmierzonejestświatłorozproszoneczołowo,asygnałzależyodwiel-

kościigęstościbadanychkomórek.Metodataniewymagalizyerytrocytów.Whemato-

logiijestwykorzystywanagłówniedooznaczenialiczbyretikulocytów,alestanowitakże

jednązmetodsłużącychdooznaczanialiczbyPLT

Wmetodzietejkwasrybonukleinowy(ribonucleicacid,RNA),odpowiednioretikulocytów

lubpłytekkrwi,jestwybarwianyzapomocąbarwnikaﬂuorescencyjnego,poczymwybar-

wioneelementysąróżnicowanezerytrocytamizapomocąróżnicwintensywnościﬂuore-

scencji.

Optyczneoznaczanieliczbypłytekjestszczególnieużytecznewprzypadkuwystępowania

wekrwimikrocytów,którewmetodzieimpedancyjnejmogąfałszywiezawyżaćliczbęPLT

MetodaoptycznamożeponadtosłużyćdowyliczeniazawartościHbwerytrocytachna

podstawiepomiaruświatłarozproszonegoczołowo(odbitegooderytrocytów)orazcałko-

witejliczbyerytrocytów.WyliczanawtensposóbzawartośćHbdotyczytylkoerytrocytów,

którenieuległylizie,zatemmożebyćużytecznaupacjentówzpodejrzeniemhemolizy

invivo.

Metodaﬂuorescencyjnejcytometriiprzepływowej(FFC)

Metodatawykorzystujepomiarkomórekprzepływającychwuporządkowanysposób

wstrumieniucieczyprzezwiązkęlasera.Dlakażdejprzepływającejkomórkirejestrowane

sąsygnałyrozproszeniaświatłaisygnałyﬂuorescencji.Owielkościmierzonegoobiektu

informujepomiarświatłarozproszonegoczołowo(forwardscatter,FS),natomiastowe-

wnętrznejstrukturze–pomiarświatłarozproszonegobocznie(sidescatter,SS),wykrywa-

negoprzezdetektorwzmacniającysygnał,tzw.fotopowielacz.

Brak wyników

Hematologia dla diagnostów laboratoryjnych

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra