Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
czasowymmiaływpływnaówczesnąliteraturę(Asclepius
5
wśredniowie-
czu
6,CorpusHermeticumwrenesansie7),aktórychexcerptawystępująrów-
nieżwbadanychprzezemnietekstach,podrugie,zwyróżnionymprzezemnie
wopracowaniuautorem,ntworzącymnapograniczudwuepok(ł),wprzede-
dniubujnegorozkwituhumanizmuireformacji”
8,któryzainteresowałmnie
swoją,bliżejdotądniepoznaną,pracą.
Ezoterycznyfenomen,jakimjesthermetyzm,maswojeźródłowstarożyt-
ności,sięgającproweniencjądoziemiegipskiej,kiedyptolemejskaAleksan-
driabyłakulturowąstolicąświatahellenistycznegooraztyglemskupiającym
ludnośćegipską,grecką,żydowskąirzymską
9.Właśniewtejwielokulturowej
częściświatanieznaniautorzystworzylitekstynazywanedziśnliteraturąher-
metyczną”,albopoprostuHermetica,któratonazwastałasięodpowiednikiem
odrębnegogatunkuliterackiego,któregowyznacznikiemjestpostaćHermesa
kudoroku1460uznawanogreckietraktatyzazaginione).TytułnadanyprzezMarsiliaFicina
odnalezionymiprzetłumaczonymwXVwiekuczternastutraktatomhermetycznymzezbioru
CorpusHermeticumtoLiberdePotestateetSapientiaDei(velPimander/Pymander,będącyjed-
nocześnietytułempierwszegodialogukorpusu(zgodniezgreckątytulaturą)).Liczbatraktatów
ulegałazbiegiemczasuzwiększeniupodwpływemkolejnychedycjitekstu.Wiemynaprzykład,
żeLodovicoLazzarellibyłautoremtrzyczęściowegomanuskryptu,datowanegonarok1482,
zawierającegoPimandraFicina(traktatyhermetyczne
I
—
XIV
),Asclepiusaoraznieznanedo-
tąd,odkryteiprzetłumaczoneprzezsamegoLazzarellego,trzykońcowetraktatyhermetyczne
(XVI—XVIII)—wydanew1507rokuprzezSymphorienaChampiera.
5
JakmożnazaobserwowaćuautorówprzytaczającychfragmentytraktatuAsclepius,wys-
tępowałonwokresieśredniowieczarównieżpodinnymitytułami.Starogrecki,oryginalnytytuł,
zachowałsięm.in.uLaktancjusza:LÒgogT˜leiog(i.e.SermoPerfectus);Liberdedivinitate,Liber
denaturadivina,Liberdedivinis(uRogeraBacona);Denaturadeorum,Dedistinctionedeorum
etcausarum,Denaturadeietveneratione,Dehlera/DehleraadAsclepium[(hlera’tobłędna
transliteracjagrec.i(era/,czylihiera],Decausis(uAlbertaWielkiego);Deverboaeterno(uTomasza
Bradwardine’a);DeDeodeorum(uBertoldazMoosburg).Zob.:DictionaryofGnosisandWestern
Esotericism.Ed.W.J.HaneGraaff.Leiden2006,s.506—509.W1471rokuwkomentarzuFicina
doprzekładudialogówhermetycznychtłumaczpodajetytuł:Asclepius.
6
Należynadmienić,żewśredniowieczuzaczęłypojawiaćsięrównieżtzw.pseudoherme-
tica(np.:LibervigintiquanuorphilosophorumzdrugiejpołowyXIIwiekuiLiberdesexrerum
principiisrównieżzXIIwieku),czylitekstyhermetycznepowstałejużwśredniowieczu,anie,
jakAsclepius,wstarożytności,iktóretakżebyłycytowaneprzezówczesnychautorów,jakAlan
zLilleczyHildegardazBingen.
7Zob.:A.Faivre:nHermeticLiterature
IV
:Renaissance-Present”.W:DictionaryofGnosisł,
s.533—537;F.Yates:GiordanoBrunoandtheHermeticTradition.London1964;E.Garin:
ErmetismodelRinascimento.Rome1988;R.vandenBroek:GnosisandHermeticismfrom
AntiquitytoModernTimes.NewYork1998.
8
n
I
.Epokaiukładspołeczny”.W:BiernatzLublina:Wybórpism.Oprac.J.Ziomek.
Wrocław2004,s.V.
9Szacujesię,żetekstyhermetycznepowstawaływEgipciemiędzyIIIwiekiemp.n.e.(biorąc
poduwagętekstyhermetyzmuniższego)aIII/IVwiekiemn.e.
1Wprowadzenie
11
