Historia administracji w Polsce 1764-1989. Wybór źródeł

Arkadiusz Bereza, Grzegorz Smyk, Andrzej Wrzyszcz, Wiesław P. Tekely

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-14796-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2006

Liczba stron:

529

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Bereza, Arkadiusz; Smyk, Grzegorz; Wrzyszcz, Andrzej; Tekely, Wiesław P.. Historia administracji w Polsce 1764-1989. Wybór źródeł. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, 529 s. ISBN 978-83-01-14796-9

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Bereza, A.

A1 Smyk, G.

A1 Wrzyszcz, A.

A1 Tekely, W.P.

T1 Historia administracji w Polsce 1764-1989. Wybór źródeł

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2006

SN 978-83-01-14796-9

Bibliografia BibTex:

@Book{ 38703, author = "Bereza, Arkadiusz and Smyk, Grzegorz and Wrzyszcz, Andrzej and Tekely, Wiesław P.", editor = "", title = "Historia administracji w Polsce 1764-1989. Wybór źródeł", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2006", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-14796-9" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Bereza, Arkadiusz

AU - Smyk, Grzegorz

AU - Wrzyszcz, Andrzej

AU - Tekely, Wiesław P.

ED -

TI - Historia administracji w Polsce 1764-1989. Wybór źródeł

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2006

SN - 978-83-01-14796-9

ER -

Netografia (standard APA):

Bereza, Arkadiusz; Smyk, Grzegorz; Wrzyszcz, Andrzej; Tekely, Wiesław P.. Historia administracji w Polsce 1764-1989. Wybór źródeł [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006 [dostęp: 03 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/historia-administracji-w-polsce-1764-1989-wybor-zrodel-arkadiusz-bereza-grzegorz-38703.

administracja samorządowa

Źródłowe dopełnienie podręcznika Wojciecha Witkowskiego Historia administracji w Polsce 1764-1989. Autor syntezy oraz autorzy wyboru źródeł przyjęli wspólnie założenie, że konstytucyjne podstawy ustroju stanowią niezbędne tło dla roz...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-14796-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2006

Liczba stron:

529

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Przedmowa (Marian Kallas)8
Wstęp (Arkadiusz Bereza, Grzegorz Smyk, Wiesław P. Tekely, Andrzej Wrzyszcz)10
Wykaz skrótów13
A. Kształtowanie się ustroju administracyjnego w Polsce w latach 1764-1795 (Wiesław P. Tekely, Andrzej Wrzyszcz)14
A.1. Podstawy ustroju państwa16
1. Prawa kardynalne z roku 176816
2. Prawa kardynalne z roku 177523
3. Konstytucja 3 maja z roku 179125
4. Prawo o sejmikach z roku 179133
5. Ustawa o miastach królewskich z roku 179144
6. Prawa kardynalne z roku 179349
A.2. Reformy administracji centralnej54
7. Konstytucja sejmowa z roku 1764 o utworzeniu Komisji Skarbu Koronnego54
8. Konstytucja sejmowa z roku 1764 o utworzeniu Komisji Wojskowej57
9. Konstytucja sejmowa z roku 1773 o utworzeniu Komisji Edukacji Narodowej59
10. Konstytucja sejmowa z roku 1775 o utworzeniu Rady Nieustającej61
11. Ustawa sejmowa z roku 1791 o utworzeniu Straży Praw70
12. Powołanie Rady Najwyższej Narodowej w roku 179475
A.3. Podział kraju i administracja terytorialna79
13. Ustanowienie komisji porządkowych cywilno-wojskowych w roku 178979
14. Podział terytorialny z roku 179384
15. Powołanie dozorów w roku 179487
B. Administracja na ziemiach polskich w czasie zaborów (Wiesław P. Tekely, Andrzej Wrzyszcz)94
B.1. Podstawy ustroju państwa96
16. Konstytucja Księstwa Warszawskiego z roku 180796
17. Konstytucja Królestwa Polskiego z roku 1815103
18. Statut Organiczny Królestwa Polskiego z roku 1832115
19. Konstytucja Rzeczypospolitej Krakowskiej z roku 1815122
20. Konstytucja Rzeczypospolitej Krakowskiej z roku 1818126
21. Konstytucja Rzeczypospolitej Krakowskiej z roku 1833133
22. Statut krajowy dla Galicji z roku 1861137
B.2. Administracja centralna144
23. Ustanowienie Komisji Rządzącej w roku 1807144
24. Organizacja Rady Ministrów w Księstwie Warszawskim z roku 1807145
25. Kompetencje ministrów w Księstwie Warszawskim (dekret z roku 1808)145
26. Organizacja administracji resortowej w Królestwie Polskim152
27. Pełnomocnictwo dla namiestnika Królestwa Polskiego z roku 1818156
28. Powołanie III Rady Stanu Królestwa Polskiego w roku 1861158
29. Reorganizacja urzędu namiestnika w Królestwie Polskim z roku 1862159
30. Powołanie Komitetu Urządzającego w Królestwie Polskim w roku 1864161
B.3. Podziały terytorialne, administracja lokalna i samorząd164
31. Podział terytorialny Księstwa Warszawskiego z roku 1807164
32. Urząd prefekta w Księstwie Warszawskim169
33. Organizacja prefektur w Księstwie Warszawskim z roku 1809176
34. Rozszerzenie terytorium Księstwa Warszawskiego w roku 1810179
35. Podział terytorialny Królestwa Polskiego z roku 1816180
36. Wprowadzenie guberni w Królestwie Polskim w roku 1837184
37. Organizacja gminy wiejskiej w Królestwie Polskim w roku 1864185
38. Reorganizacja podziału terytorialnego oraz administracji gubernialnej i powiatowej w Królestwie Polskim z roku 1866192
39. Powstanie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (patent królewski i odezwa do mieszkańców z roku 1815)200
40. Organizacja gminy w Wielkim Księstwie Poznańskim z roku 1833202
41. Organizacja Komisji Włościańskiej w Rzeczypospolitej Krakowskiej203
42. Administracja powiatowa w Galicji w dobie autonomicznej204
B.4. Sądownictwo administracyjne212
43. Rada Stanu w Księstwie Warszawskim (dekret z roku 1810)212
44. Rola Prokuratorii Generalnej w sadownictwie administracyjnym Królestwa Polskiego217
45. Komisje wojewódzkie jako sady administracyjne w Królestwie Polskim218
46. Organizacja III Rady Stanu Królestwa Polskiego z roku 1861220
47. Ustanowienie Trybunału Administracyjnego w Austrii224
C. Administracja II Rzeczypospolitej (Grzegorz Smyk)228
C.1. Podstawy organizacji państwa230
48. Orędzie Rady Regencyjnej z 14 listopada 1918 r. w przedmiocie przekazania najwyższej władzy państwowej Józefowi Piłsudskiemu230
49. Dekret z 22 listopada 1918 r. o najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej231
50. Uchwała Sejmu z 20 lutego 1919 r. o powierzeniu Józefowi Piłsudskiemu dalszego sprawowania urzędu Naczelnika Państwa232
51. Ustawa z 17 marca 1921 r. Konstytucja Rzeczypospolitej232
52. Ustawa z 2 sierpnia 1926 r. zmieniająca i uzupełniająca konstytucję Rzeczypospolitej z 17 marca 1921 r247
53. Ustawa z 2 sierpnia 1926 r. o upoważnieniu Prezydenta RP do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy250
54. Ustawa Konstytucyjna z 23 kwietnia 1935 r251
C.2. Administracja centralna266
55. Dekret Rady Regencyjnej z 3 stycznia 1918 r. o tymczasowej organizacji władz naczelnych w Królestwie Polskim266
56. Rozporządzenie Rady Ministrów z 18 marca 1921 r. w przedmiocie statutów organizacyjnych ministerstw i urzędów centralnych271
57. Rozporządzenie Rady Ministrów z 25 sierpnia 1926 r. w sprawie zasad organizacji i urzędowania ministerstw273
58. Uchwała Rady Ministrów z 12 grudnia 1930 r. w sprawie statutu organizacyjnego Prezydium Rady Ministrów279
C.3. Podziały terytorialne, administracja lokalna i samorząd282
59. Dekret Naczelnika Państwa z 10 stycznia 1919 r. Statut Komisji Rządzącej dla Galicji i Śląska Cieszyńskiego oraz Górnej Orawy i Spiszu282
60. Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 marca 1919 r. w przedmiocie administracji państwowej w Galicji284
61. Rozkaz Naczelnego Wodza Wojsk Polskich z 12 maja 1919 r. Dotyczący organizacji zarządu cywilnego na obszarach wschodnich zajętych przez wojska polskie284
62. Ustawa z 1 sierpnia 1919 r. o tymczasowej organizacji zarządu byłej dzielnicy pruskiej286
63. Ustawa tymczasowa z 2 sierpnia 1919 r. o organizacji władz administracyjnych II instancji289
64. Rozporządzenie Rady Ministrów z 28 sierpnia 1919 r. o tymczasowej organizacji powiatowych władz administracyjnych I instancji na obszarze byłego zaboru rosyjskiego291
65. Rozporządzenie wykonawcze Rady Ministrów z 13 listopada 1919 r. Określające zasady zespolenia urzędów i organów powiatowej administracji państwowej292
66. Rozporządzenie wykonawcze Rady Ministrów z 13 listopada 1919 r. o tymczasowej organizacji powiatowych władz administracyjnych I instancji na obszarze byłego zaboru rosyjskiego294
67. Ustawa Konstytucyjna z 15 lipca 1920 r. Statut Organiczny województwa śląskiego297
68. Dekret Naczelnego Dowódcy Wojsk Litwy Środkowej nr 25 z 23 listopada 1920 r. o organizacji i kompetencjach Tymczasowej Komisji Rządzącej Litwy Środkowej i jej departamentów304
69. Ustawa z 3 grudnia 1920 r. o tymczasowej organizacji władz administracyjnych II instancji na obszarze byłego Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim oraz na wchodzących w skład Rzeczypospolitej Polskiej obszarach Spiszu i Orawy306
70. Rozporządzenie Rady Ministrów z 31 października 1921 r. w przedmiocie zmiany w przepisach prawnych o organizacji władz administracyjnych I instancji, obowiązujących na obszarze województw: nowogrodzkiego, poleskiego i wołyńskiego oraz powiatów: grodzieńskiego, wołkowyskiego i białowieskiego województwa białostockiego307
71. Rozporządzenie Prezydenta RP z 19 stycznia 1928 r. o organizacji i zakresie działania władz administracji ogólnej308
72. Ustawa z 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego331
C.4. Sądownictwo administracyjne347
73. Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z 26 czerwca 1926 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o Najwyższym Trybunale Administracyjnym347
74. Rozporządzenie Prezydenta RP z 27 października 1932 r. o Najwyższym Trybunale Administracyjnym355
C.5. Państwowa służba cywilna363
75. Ustawa z 17 lutego 1922 r. o państwowej służbie cywilnej363
D. Administracja w Polsce Ludowej (Arkadiusz Bereza)376
D.1. Podstawy ustroju państwa378
76. Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego378
77. Ustawa z 11 września 1944 r. o organizacji i zakresie działania rad narodowych380
78. Ustawa z 11 września 1944 r. o kompetencji Przewodniczącego Krajowej Rady Narodowej388
79. Ustawa Konstytucyjna z 4 lutego 1947 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej388
80. Ustawa Konstytucyjna z 19 lutego 1947 r. o ustroju i zakresie działania najwyższych organów Rzeczypospolitej Polskiej391
81. Ustawa Konstytucyjna z 22 lipca 1952 r. Przepisy wprowadzające Konstytucję Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej395
82. Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 22 lipca 1952 r. (tekst ze zmianami z lat 1952-1975)396
83. Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 22 lipca 1952 r. (tekst ze zmianami z lat 1976-1988)410
D.2. Administracja centralna418
84. Ustawa z 21 lipca 1944 r. o utworzeniu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego418
85. Ustawa z 31 grudnia 1944 r. o powołaniu Rządu Tymczasowego Rzeczypospolitej Polskiej419
86. Dekret z 24 maja 1945 r. o utworzeniu Ministerstwa Odbudowy420
87. Dekret z 10 listopada 1945 r. o utworzeniu Centralnego Urzędu Planowania przy Komitecie Ekonomicznym Rady Ministrów421
88. Dekret z 13 listopada 1945 r. o zarządzie Ziem Odzyskanych422
89. Ustawa z 11 stycznia 1949 r. o scaleniu zarządu Ziem Odzyskanych z ogólną administracją państwową424
90. Ustawa z 10 lutego 1949 r. o zmianie organizacji naczelnych władz gospodarki narodowej425
91. Ustawa z 2 lipca 1949 r. o zakresie działania Ministra Skarbu428
92. Ustawa z 7 marca 1950 r. o przekształceniu urzędu Ministra Skarbu w urząd Ministra Finansów430
93. Dekret z 7 grudnia 1954 r. o naczelnych organach administracji państwowej w zakresie spraw wewnętrznych i bezpieczeństwa publicznego431
94. Uchwała nr 113 Rady Ministrów z 30 czerwca 1969 r. w sprawie trybu działania Rady Ministrów i Prezydium Rządu433
95. Uchwała nr 137 Rady Ministrów z 18 sierpnia 1970 r. w sprawie kolegiów w naczelnych organach administracji państwowej i urzędach centralnych437
96. Ustawa z 28 maja 1975 r. o utworzeniu urzędu Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska438
97. Ustawa z 29 grudnia 1982 r. o urzędzie Ministra Finansów oraz urzędach i izbach skarbowych439
98. Ustawa z 14 lipca 1983 r. o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych i zakresie działania podległych mu organów442
99. Ustawa z 28 lipca 1983 r. o utworzeniu urzędu Ministra Administracji i Gospodarki Przestrzennej444
100. Ustawa z 12 listopada 1985 r. o zmianach w organizacji oraz zakresie działania niektórych naczelnych i centralnych organów administracji państwowej445
D.3. Podziały terytorialne, administracja lokalna i samorząd451
101. Dekret PKWN z 21 sierpnia 1944 r. o trybie powołania władz administracji ogólnej I i II instancji451
102. Dekret PKWN z 23 listopada 1944 r. o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego452
103. Ustawa z 4 lutego 1950 r. o dokonywaniu zmian podziału administracyjnego Państwa457
104. Ustawa z 20 marca 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej459
105. Ustawa z 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych464
106. Ustawa z 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych (tekst z 1963 r.)465
107. Ustawa z 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych481
108. Ustawa z 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych (tekst po zmianach w 1972 r.)482
109. Ustawa z 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych (tekst po zmianach w 1973 r.)483
110. Ustawa z 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych485
111. Ustawa z 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych (tekst po zmianach w 1975 r.)488
112. Rozporządzenie Rady Ministrów z 13 stycznia 1978 r. w sprawie statusu wojewody489
113. Rozporządzenie Rady Ministrów z 18 sierpnia 1978 r. w sprawie statusu naczelnika gminy493
114. Ustawa z 20 lipca 1983 r. o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego (tekst z 1988 r.)496
D.4. Sądownictwo administracyjne520
115. Ustawa z 31 stycznia 1980 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym oraz o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego520
116. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 25 lutego 1981 r. w sprawie struktury organizacyjnej Naczelnego Sadu Administracyjnego oraz ustalenia siedzib, właściwości i organizacji ośrodków zamiejscowych tego sądu522
117. Ustawa z 14 czerwca 1960 r. Kodeks poste˛powania administracyjnego (tekst z 1980 r.)524

wręcenaszeiestpowierzony,chcącoraznabłogosławieństwo,nawdzięczność

współczesnychiprzyszłychpokoleńzasłużyć,mimoprzeszkód,którewnasna-

miętnościsprawowaćmogą,dladobrapowszechnego,dlaugruntowaniawolności,dla

ocaleniaojczyznynaszey,iieygranicznaywiększąstałościąducha,ninieyszą

konstytucyąuchwalamy,ytęcałkowiciezaświętą,zaniewzruszonądeklaruiemy,

dopókibynaródwczasieprawemprzepisanymwyraźnąwoląswoiąnieuznałpotrzeby

odmienieniawnieyiakiegoartykułu.Doktóreytokonstytucyidalszeustawyseymu

teraźnieyszego,wewszystkimstosowaćsięmaią.

I.Religiapanuiąca

Religiąnarodowąpanuiącąiest,ibędziewiaraświętarzymskakatolicka,ze

wszystkiemiieyprawami.Przeyścieodwiarypanuiącey,doiakiegokolwiekwyznania,

iestzabronione,podkaramiapostazyi.Żezaśtażsamawiaraświętaprzykazuienam

kochaćbliźnichnaszych,przetowszystkimludziom,iakiegokolwiekbądźwyznania,

pokóywwierzeiopiekęrządowąwinniśmy,idlategowszelkichobrządkówireligii

wolność,wkraiachpolskich,podługustawkraiowych,waruiemy.

II.Szlachtaziemianie

Szanuiącpamięćprzodkównaszychiakofundatorówrząduwolnego,stanowi

szlacheckiemuwszystkieswobody,wolności,prerogatywypierwszeństwawżyciu

prywatnymipublicznym,nayuroczyścieyzapewniamy,szczególnieyzaśprawa,statuta

iprzywileietemustanowiodKazimierzaWielkiego,LudwikaWęgierskiego,

WładysławaJagiełły,iWitoldabrataiego,wielkiegoxiążęcialitewskiego,niemniey

odWładysławaiKazimierzaJagiellończyków,odJanaAlberta,AlexandraiZygmunta

PierwszegobraciodZygmuntaAugustaostatniegozliniiJagiellońskieysprawiedliwie

iprawnienadane,utwierdzamy,zapewniamyizaniewzruszoneuznaiemy.Godność

stanuszlacheckiegowPolszczezarównąwszelkimstopniomszlachectwagdziekol-

wiekużywanymprzyznaiemy.Wszystkęszlachtęrównemibyćmiędzysobąuznaiemy,

nietylkocodostaraniasięourzędy,iosprawowanieposługOyczyznie,honor,sławę,

pożytekprzynoszących,aleorazcodorównegoużywaniaprzywileiów,iprerogatyw

stanowiszlacheckiemusłużących,nadewszystkozaśprawa,beśpieczeństwa

osobistego,wolnościosobistey,iwłasnościgruntowey,iruchomey,takiakod

wiekówkażdemusłużyły,świątobliwie,nienaruszeniezachowanemiećchcemy,iza-

chowuiemy,zaręczaiącnayuroczyściey,iżprzeciwkowłasnościczyieykolkwiekżadney

odmiany,lubexepcyiwprawieniedopuściemy,owszemnaywyższawładzakraiowa,

irządprzezniąustanowiony,żadnychpretensyipodpretextemiuriumregalium,

iiakimkolwiekinnympozorem,dowłasnościobywatelskichbądźwczęści,bądź

wcałości,rościćsobieniebędzie.Dlaczegobeśpieczeństwoosobisteiwszelkąwłas-

nośćkomukolwiekzprawaprzynależną,iakoprawdziwyspołecznościwęzeł,

iakozrzenicęwolnościobywatelskieyszanuiemy,zabeśpieczamy,utwierdzamy,iaby

napotomneczasyszanowane,ubeśpieczone,inienaruszonezostawały,miećchcemy.

Szlachtęzanaypierwszychobrońcówwolności,ininieyszeykonstytucyiuznaiemy.

Każdegoszlachcicacnocie,obywatelstwuihonorowi,ieyświętośćdoszanowania,iey

trwałośćdostrzeżeniaporuczamy,iakoiedynątwierdzęOyczyzny,iswobodnaszych.

Brak wyników

Historia administracji w Polsce 1764-1989. Wybór źródeł

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra