Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ProfesorBarbaraGutkowska.Szkicdoportretu
11
go,azamykają(opublikowanewlatach2001i2004)paradzienniki
ManueliGretkowskiejPolkaiEuropejka.Wtakiejflramietekstowej”
pokazanezostałotamtostulecie,doktóregoniemożemyprzyłożyć
jeszczeżadnychpewnychkryteriów,ponieważwciążjestintelek-
tualnymiemocjonalnymproblemempolskiejduszy.Wflramie”
umieszczonorefleksjęnadinnymitekstamiautobiograficznymi:Zbi-
gniewaUniłowskiego,WitoldaGombrowicza,MieczysławaJastru-
na,PawłaJasienicy,JerzegoAndrzejewskiego,MariiKuncewiczowej
iZygmuntaMycielskiego.Dziewięćpostaciidziewięćtekstów:
obokwielkiegofilozofakultury(Brzozowski)kiepskaskandalistka
(Gretkowska),obokgatunkówpewnych(dziennik,powieść)gatunki
niepewne(sylwy,hybrydy).Wszystkoto,byprzywołaćmetaforę
estancjiGonzalazTrans-Atlantyku,unieważniasiętutajijednocześ-
niedopełnia:wysokakulturawzajemniezjadasięzniskąpolityką,
wielkaliteraturapodgryzaliteraturęmałą(iodwrotnie),postawa
niezłomnościbywazastępowanapostawąuległości,konfesjaociera
sięokicz,aintymnośćpragnieodnaleźćswojąwewnętrznąformę
wkształtachpublicznejekspresji.Otopodanyflwpigułce”wiekXX,
czaswidzianyprzezpryzmatbiografiiistnieńibiografiitekstów.
Badaczkawybraładziewięćważnychpostacipolskiejkultury,
pominęłainne.NiemawJejksiążceszkicówoBronisławieMali-
nowskimiCezarymJellencie,niemaMariiDąbrowskiejiStefana
Kisielewskiego,niemaobuBrandysów(KazimierzaiMariana)ani
JerzegoZawieyskiego,niemawreszcieJarosławaIwaszkiewicza
iCzesławaMiłosza.Wybórnazwiskorazutworówjesttutajredak-
cjątematówiredukcjąmateriału,jesttakże–byodwołaćsiędo
Anthony’egoGiddensa–możliwąfltrajektorią”losu(odprzeszłości
doprzyszłości);flmożliwą”wtymsensie,żekażdyinnyukładpo-
staciimateriałudajegwarancjędopełnieńlubrewizjizarysowanego
projektu.WtymsensiepropozycjaintelektualnaBarbaryGutkow-
skiejjestiważna,ioryginalna.Awreszcie–odważna,ponieważ
łączeniepostaciiichpoglądówponadhistorycznąflwspólnotąmiej-
sca”orazpomimoświatopoglądowejvarietaszawszebędzierodzić
pytaniaosens,celizasadnośćpodjętejczynnościlektury.
Studiumtomimomocnegozakorzenieniawteorii,filozofiiian-
tropologiiliteraturymacharakterinterpretacyjny,historycznolite-
racki.Przemiennośćtematówgłównych:Polskaipolskość,kultura
ireligia,politykaiideologia,podmiotizbiorowośćitd.,staleobec-
nawprzywoływanychprzezBadaczkętekstach,służyujawnieniu
autokreacyjnychstrategiidiarystóworaz,bytakpowiedzieć,flgry”
podmiotuzeświatem.Poszczególnerozdziałyrozprawy,każdora-
zowoświetnienapisane,są–naturalnie–wswoichpartiachszcze-
