Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
transcendentnie.PetrarkaczyVallanieukrywaliswejniechęci
dośredniowiecza,aleinniludzieOdrodzenia,jakPicodellaMirandola,
występowaliwjegoobronie.Złystylłacińskiwypominanowówczas
wiekomśrednimwięcejniżscholastycznysposóbmyślenia.Większość
nauk,jakprawo,medycyna,matematyka,byławeWłoszech
wQuattrocentowykładananieinaczejniżwśredniowieczu.
OrganizacjasztukiartystówpozostałatakasamajakwXIVwieku.
Giotto,uważanyzaartystę,którydałpocząteksztuceOdrodzenia,
niewielejeszczewswychdziełachodszedłodgotyku.Taknowoczesny
człowiekjakLeonardodaVinciwswychpracachbadawczych
nawiązywałdouczonychśredniowiecznych,więcejniż
dostarożytnych.Wszystkotomusiałosięodbićtakżewestetyce
iteoriisztuki.
Abyłotonaturalne,boprzeważniezmianywhistoriisączęściowe
istopniowe.Częścioweistopniowebyłyteżzmianywsposobieżycia
imyślenialudziOdrodzenia.Występowaływżyciuimyśliniektórych
tylkoludzi,początkowojedyniewcienkiejwarstwieludzi
światlejszychiwolniejszych.WiększośćmieszkańcówWłoch,atym
bardziejinnychkrajówEuropywXV,anawetwXVIwieku,żyłanie
inaczejniżwwiekachśrednich,podobniemieszkała,pracowała,
podróżowałaipodobniemyślałaoświecie,życiu,osobie.Jednakże
doowychnielicznychświatłychkół,którewcześniewchłonęłynowe
ideeOdrodzenia,należeliwłaśnieartyściiteoretycysztuki.
5.DWAODRODZENIA.Odrodzenienosiswąnazwędladwuróżnych
racjiinazwatamanaprawdędwojakieznaczenie.Najpierw,
Odrodzeniebyłoijestrozumianejakoodrodzeniesięludzkości,
„renovatiohominis”,jakodźwignięciesięczłowiekanawyższy
poziom.Powtórezaś,byłoijestrozumianejakoodrodzenie
przeszłości,dawnejkultury,wiedzy,sztuki,odnowienieantyku,
„renovatioantiquitatis”.
LudzieXViXVIw.,aPetrarkajużwXIVwiekumielipoczucie,
żeoderwalisięodzłejprzeszłościinależądo„odrodzonej”ludzkości.
Takiepoczucieniebyłozresztąwyjątkowe:częstokroćmiewali
jeludzienaprzełomachepok;niewmniejszymstopniumielijenp.
wcześnichrześcijanie.LudzieOdrodzeniamówilisamioswym
„odrodzeniu”,alemówilirzadko,byłotoprzygodnewyrażenie,nie
terminpowszechnieprzyjęty.TakimsięstałdopierowXIXwieku,
ukuligonieludzieOdrodzenia,leczpóźniejsihistorycy.
CizaśpoczątkowomielinamyśliraczejowodrugieOdrodzenie:
