Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
TOMASZNOWAKOWSKI
szeregubadaczyupatrującychźródłorozwojuwśrodowiskugeograficz-
nym,chociażstarałsięaktywnośćspołeczeństw,czyraczejichelit,tak-
żewłączyćwmechanizmpostępu26.
ZnalazłToynbeekontynuatorówinaśladowców,którzykorzystali
zwypracowanegoprzezniegoparadygmatubadawczego.Należydo
nichzaliczyćprzedewszystkimWilliamaH.McNeilla(zm.w2016r.).
NajbardziejreprezentatywnymzjegodziełjestTheRiseoftheWest.
AHistoryoftheHumanCommunity(1963).Analizowałludzkącywili-
zację,poczynającodMezopotamiiiEgiptupoprzezIndieiChiny,do-
kładniejzajmującsięrozwojemcywilizacjizachodniejażdo1950r.Póź-
niejszepracepoświęciłbardziejszczegółowymzagadnieniomrozwoju
cywilizacji.Wjakimśsensiekontynuacjąkierunkujesthistoriaglobal-
na27.Wartoprzypomnieć,żezbieżnieczasowozToynbee’embadanie
porównawczecywilizacjiprowadziłFeliksKoneczny(zm.w1949r.),
któregopracęOwielościcywilizacji(1935),wydanąwtłumaczeniu
angielskimw1962r.,poprzedziłwstępemsamToynbee.Jegoanalizy
cywilizacjibizantyńskiej,żydowskiej,łacińskiejukazałysięwielelatpo
śmiercipopolskuwLondynie,niewywarływięcwielkiegowpływuna
innychbadaczy28.
RównocześniezdziełemToynbee’egopowstałaHistoriacywilizacji
zachodniej,którejautoremjestHarryE.Barnes(zm.w1968r.).Począt-
kiautorwidzijeszczewokresie„przedcywilizacyjnym”,adoprowadził
dziełodowspółczesności29.
26
P.Bagby,Kulturaihisoria,s.249-253;E.Breisach,Hisoriography,s.408-411;
G.Labuda,Rozwójmetod,cz.II,s.35-37;tenże,Posłowie.Wposzukiwaniuprzed-
miotubadańhisoriikulturyihisoriicywilizacji,w:tenże,Rozważania,s.516-523.
27
G.G.Iggers,Q.E.Wang,S.Mukherjee,AGlobalHisory,s.329-330.
28
Koncepcjębadańhi§oriiludzkościjakohi§oriicywilizacjiprzed§awiłjużw1921r.
-F.Koneczny,PolskieLogosaEthos.RoztrząsanieoznaczeniuiceluPolski,
t.1,Poznań-Warszawa1921,s.28;J.Skoczyński,IdeehisoriozoficzneFeliksa
Konecznego,Kraków1991.
29
H.E.Barnes,TheHisoryofWesernCivilization,t.1-2,1935(wspólniezH.Da-
videm);tenże,AnIntellectualandCulturalHisoryoftheWesernWorld,NewYork
1937,1941,1965.Zob.bardzopozytywneocenyG.Labudy,Wsęp.Hisoriakul-
turyicywilizacjiwpoglądachpolskiegodziejopisarswa,w:tenże,Rozważania,
s.14-15;tenże,Posłowie,w:tenże,Rozważania,s.523-524.
