Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚREDNIOWIECZE
36
CyklWilhelmazOrange,zwanegoWilhelmemKrótko-lubKrzywonosym,okazu-
jesięprzedewszystkimsagąroduWilhelma.ObejmujepieśnioczynachWilhelma,
jegobraciibratankaWiwiana,orazzałożycielarodu–GarynazMonglany.Swoją
obecnośćzaznaczateżwyróżniającysięposturąiniezbytlotnymdowcipemRenuard.
NajstarsząpieśniącyklujestLaChansondeGuillaume(PieśńoWilhelmie;kon.XIlub
pocz.XIIw.),opowiadającaowojnieWilhelmazSaracenami,wktórejwsławiłsięipo-
niósłbohaterskąśmierćWiwian.LeCouronnementdeLouis(KoronacjaLudwika;1.poł.
XIIw.)ukazujeWilhelmajakoprotektoranieudolnegokrólaLudwika.LeCharroide
Nîmes(KarawanakupieckawNîmes;ok.1140–60)opowiadaoniewdzięcznościtegoż
LudwikawzględemWilhelmaiozdobyciufortelemgodnymUlissesamiastaNimes.
Ozdobyciuinnegomiasta,Orange,awrazznimsercaurodziwejSaracenki,którasta-
niesięwiernążonąbohatera,dowiadujemysięzLaPrised’Orange(ZdobycieOrange;
kon.XIIw.).Cykltenobfitujewenfances–dopisywanewlatachpóŹniejszychwzglę-
demtekstówsławiącychczynydojrzałychjużrycerzy:LesEnfancesGuillaume(Mło-
dzieńczeczynyWilhelma;XIIIw.),LesEnfancesVivien(MłodzieńczeczynyWiwiana;
pocz.XIIIw.),LesEnfancesGarin(MłodzieńczeczynyGaryna;koniecXIIIw.).Nie
braknieteżpieśnisławiącejostatnielataWilhelma,spędzonewklasztornymodosob-
nieniu:MoniageGuillaume(Wilhelmmnichem;2.poł.XIIw.).
Wodróżnieniuoddwóchomówionychcykli,cyklwasali-buntownikóworganizuje
sięniewokółjednejcentralnejpostaci,leczwokółwydarzenia,jakimbyłybuntyispo-
rywładcówzwasalami.GormontetIsembart(GormundiIzembard;kon.XIlubpocz.
XIIw.)przypominaozdradzieIzembarda,przywołującegonapomocwbratobójczej
wojnieSaracenów.RaouldeCambrai(RaulzCambrai;XIIw.)przedstawiadziejewoj-
nymiędzyrodamiCambraiiVermandois.RenautdeMontauban(RenaldzMontauban
–kon.XIIw.)–historięiprzebiegbuntuczterechsynówAjmonaprzeciwkoKarolowi
Wielkiemu.OkonflikcieOtgeraztymżeKarolemopowiadająLaChevalerieOgier
(WojowanieOtgera;zachowałasięprzeróbkaRaimbertazParyża,zkoń.XIIlubpocz.
XIIIw.)iLesEnfancesOgier(MłodzieńczeczynyOtgera;przeróbkaAdenetaliRois,kon.
XIIIw.).OgłośnymzatarguGerardazRoussillonzKarolemMłotemdonosiGirartde
Roussillon,pieśńzachowanawwersjiprowansalskiej(XIIw.).Dotegocykluzaliczane
sątakżeJehandeLanson(XIIIw.)iDoondeMayence(DoonzMoguncji–XII-wieczna
pieśń,zachowanawwersjizpoł.XIIIw.).
Woddzielnycyklgrupujesięczasamipieśnipoświęconepierwszejwyprawiekrzy-
żowej:LaChansond’Antioche(PieśńoAntiochii–wersjaRyszardaPielgrzymazpocz.
XIIw.zaginęła,zachowałasięwersjaGraindorazDouai;ok.1180)–opowieśćozdo-
byciuAntiochii,któreotwarłokrzyżowcomdrogędoJerozolimy,jejXII-wiecznąkon-
tynuację:LaChansondeJérusalem(PieśńoJerozolimie–autorstwaRyszardaPielgrzy-
maiGraindorazDouai)orazdwieanonimoweXIII-wiecznepieśniopierwszymkrólu
Jerozolimy,GodfrydziezBouillon,iojegoprzodkach:LeChevalierauCygne–Enfan-
cesGodefroy(RycerzzŁabędziem–MłodzieńczeczynyGodfryda)iNaissanceduChevalier
auCygne–Elioxe(NarodzinyRycerzazŁabędziem–Elioksa).Oilepieśniozdobyciu
AntiochiiiJerozolimycharakteryzująsięwyjątkowądoząrealizmu,otylepieśni
oGodfrydzierozwijająlegendarnywątekocudownychwydarzeniachzwiązanych
znarodzinamiihistoriąroduwładcówBouillon.
