Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LITERATURAGRECKA
14
szej.PotomkowiedawnychAchajówutrzymaliArkadięnaPeloponezieorazCypr.
Inneplemięgreckie,Eolowie,osiedliłosięwTesaliiinapołożonychnaprzeciwniej
wybrzeżachAzjiMniejszej.JonowiezajęliAttykę,wyspyMorzaEgejskiego,środkową
częśćAzjiMniejszej.
Wtymteżokresieukształtowałasięnowastrukturaspołeczno-polityczna:miasto-
-państwo.NastąpiłpodziałGrecjinawielkąliczbęmałychpaństewek,rządzącychsię
własnymi,odrębnymiprawami.Zczasemzewzględówekonomicznychlubobron-
nychzaczęłysięonełączyćwzwiązkimiast.WciągucałejhistoriiGrecjitrwałanie-
przerwanierywalizacjamiastohegemonię,jednakżadnemuznichnieudałosięutrzy-
maćstałejprzewagi.HistoriaGrecjijestwięcwłaściwiehistoriąposzczególnychmiast
greckich.
UbóstwoGrecjiwłaściwej,brakżyznychgruntówibogactwnaturalnych,atakże
warunkiekonomiczno-społeczne–skupieniewielkichobszarówziemskichwrękach
arystokracjiiwzrostludnościbezrolnej–wszystkieteczynnikidoprowadziłydojed-
nejjeszczewędrówkiGreków,dotzw.wielkiejkolonizacji,trwającejdoVIIIdoVIw.
p.n.e.WtedytoplemionagreckieopanowałypołudniowąItalięiczęśćSycylii(tzw.
WielkąGrecję),dotarłydobrzegówFrancji,gdziezałożonomiastoMassalię(dzisiej-
szaMarsylia).Koloniegreckiepowstały
takżenawybrzeżachAfryki.Założonoteż
KonfliktzPersjąwywołanybyłkrwawymstłumie-
miastogreckiewdelcieNilu,Naukratis
niempowstaniagreckichmiastwJonii(Milet,494r.
p.n.e.),buntującychsięprzeciwtyraniiperskiego
–ważnypunktwymianyhandlowejmiędzy
króla.Wsensieogólniejszymbyłotozderzeniegrec-
EgiptemawschodniączęściąbasenuMorza
kiegoświatawolnychmiast-państw(poleis)znapie-
Śródziemnego.Wieleosadgreckichzałożo-
rającąpotęgąbarbarzyńskiejPersji.Pierwszawypra-
norównieżnawybrzeżuMorzaCzarnego.
waperskapodwodząMardoniusza(492r.p.n.e.)
Wielkakolonizacjawprowadziłazasad-
niepowiodłasię.GrecypodwodząMiltiadesaodnie-
ślizwycięstwonadwojskamiperskiegokrólaDariu-
niczezmianywzakresiestosunkówekono-
szawbitwiepodMaratonem(490r.p.n.e.).Na-
micznych,społecznychikulturalnych.
stępnawyprawapodwodząKserksesarozpoczęła
OsadnicyutrzymywalikontaktyzGrecją
sięw480r.p.n.e.idoprowadziładowielustarćna
właściwą,sprowadzalizeswejojczyznyarty-
lądzie(przegranaprzezGrekówbitwapodTermopila-
kułyrzemieślnicze,pośredniczyliwwy-
miw480r.p.n.e.iwygranapodPlatejamiw479r.
p.n.e.)inamorzu.Olosachwojnyprzesądziłaosta-
mianietowarówmiędzyGrecjąaplemio-
teczniezwycięskadlaGrekówbitwamorskapod
nami,któremieszkaływsąsiedztwie.Po-
Salaminąw480r.p.n.e.Wojnyzakończyłysiępod-
większyłasięwielokrotnieliczbaodbior-
pisaniemprzezwodzagreckiegoKalliasapokoju
cówtowarówgreckich,coprzyczyniłosię
wSuziew449r.p.n.e.GrecjaisameAtenywyszły
dorozwojugreckiegorzemiosła.Ożywił
zwojenwzmocnione(m.in.dziękipowstaniuw478r.
p.n.e.ZwiązkuMorskiego,zwanegoDelijskim),
sięhandel,rozpowszechniłasięmoneta,
aPersjazrzekłasięhegemoniinaMorzuEgejskim,
którązaczętobićodVIIw.Wzbogacenie
HellesponcieiBosforze.
dziękihandlowiirzemiosłuludnościmiej-
skiejwpłynęłowkonsekwencjinabogace-
niesięwłaścicieliziemskich,wzrosłabo-
wiemliczbachętnychnabywcówproduktówrolnych.WGrecjiwłaściwejwzmogłasię
uprawawinnejlatorośli,oliwek,warzyw.Zbożenatomiastsprowadzanozkoloniipo-
siadającychbardziejurodzajnąiodpowiedniejsządotakichuprawglebę.Zewzrostem
majątkówziemskichnastępowałrównoczesnyupadekśrednichimałychgospodarstw
