Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Warunkirozwoju
starożytnejGrecji
15
rolnych.Niemogącsprostaćkonkurencji,właścicielmałegogospodarstwaalbopopa-
dałwniewolę,albozostawałjużtylkojakodzierżawcanaroli,którąprzejmowałboga-
tyarystokrata.Nowestosunkiprzyczyniłysiędozaostrzeniakonfliktówspołecznych
idozmianustrojówpolitycznychodtyraniipodemokrację.
NaprzełomieVIiVw.p.n.e.Grecja,dotądbezpiecznaodzewnętrznej,obcejagre-
sji,znalazłasiępodnaciskiemekspansjiPersów.PodkoniecVIw.p.n.e.opanowalioni
wybrzeżaAzjiMniejszej(546p.n.e.)izaczęlizagrażaćwyspomiGrecjiwłaściwej(512
p.n.e.).Rozpoczęłysięwojnyperskie.Gre-
cyodpieralizwycięskoatakiwrogów(Ma-
Wlatach431–404p.n.e.dwienajwiększepotęgigrec-
raton–490,Salamina–480,Plateje–479
kie–Ateny,stojącenaczeleZwiązkuMorskiego,
p.n.e.),azespoleniwdrugiejfaziewojny
iSparta,przewodzącaZwiązkowiPeloponeskiemu–
wAteńskiZwiązekMorskizdołalioswobo-
walczyłymiędzysobąohegemonięnadcałąGrecją.
dzićzajęteprzezPersówgreckiewyspy
PierwszyokreswojnybyłniepomyślnydlaAten–
imałoazjatyckiemiasta.
SpartaniezłupiliAttykę,jejmieszkańcyschronilisiędo
Aten.Wmieściewybuchłazaraza,którejofiarąpadł
Zewnętrznezagrożeniewpłynęłona
m.in.Perykles.Atenomudałosięutrzymaćtwierdzę
zmianęwzajemnychstosunkówmiastgrec-
Pylos,alewkrótcepotemzostalipokonaniprzezSpar-
kich.Zawiązanydoobronyprzedinwazją
tęwbitwiepodAmfipolis.W415r.p.n.e.wojnaroz-
perskąAteńskiZwiązekMorskistałsiędla
gorzałananowo,gdystrategiemwAtenachzostał
Atennarzędziemsłużącymdoumocnienia
Alkibiades,którypodjąłwyprawęprzeciwkoSycylii.
Ateńczycyponieślicałkowitąklęskę.Spartanierozpo-
hegemoniiiniezostałrozwiązanynawet
częliblokadęAten,AteńskiZwiązekMorskizacząłsię
powykonaniuzadań,doktórychbyłpowo-
rozpadać,targanywewnętrznymiwalkami.Poserii
łany,tojestpouwolnieniumiastAzji
przewrotówpolitycznychwAtenachponowniestrate-
Mniejszej.WpływomAtenopierałsięPe-
giemzostałAlkibiades,któryodniósłkilkazwycięstw
loponez,gdziejużwVIIiVIw.p.n.e.
nadflotąpeloponeską.DziękipomocyPersjiSparta
odbudowałaswąflotęirozpoczęłazwycięskipochód
umacniałasiępotęgaSparty,państwamili-
przezPółwysepPeloponeski.W404r.p.n.e.Spartanie
tarnegozdoskonalezorganizowanąarmią.
zdobyliAtenyizmusilijedopodpisaniapokoju,na
Korzystajączpotęgimilitarnej,Spartana-
mocyktóregoAtenyoddałySparciecałąflotęwojen-
rzuciłaswewpływywiększościmiastPelo-
nąihandlową,zobowiązałysięzburzyćwszystkiefor-
ponezuizmusiłajedowejściawskład
tyfikacjeiuznaćhegemonięSpartywcałejGrecji.
utworzonegoprzezsiebieZwiązkuPelopo-
neskiego.Obazwiązki,AteńskiiPelopone-
ski,niezostałyrozwiązanemimoukończonychwojenperskich(w449p.n.e.).Dążące
dohegemoniinadresztąświatagreckiegoAtenyzmierzyłyswesiłyzeSpartąwwoj-
niepeloponeskiej(431–404p.n.e.).Obiestronywciągnęłydowojnyswoichsprzymie-
rzeńców.WojnapeloponeskaprzyniosłazwycięstwoSparcie.PokonaneAtenyutraciły
flotę.AteńskiZwiązekMorskiprzestałistnieć,Spartazaśusiłowałanarzucićswój
ustrójoligarchicznyinnympaństwomgreckim.
DopołowyIVw.toczyłysięnieustannewalkimiędzypaństwamiubiegającymisię
ohegemonięnadcałąGrecją.Wtedyteżrozpoczęłysięwpływypolitycznemieszającej
siędosprawgreckichPersji.Wlatach395–386p.n.e.toczyłasięwojnaohegemonię
międzySpartąawspomaganąprzezPersjękoalicjąAten,Koryntu,Tebiinnychmiast
Grecji.W386r.p.n.e.zawartotzw.pokójAntalkidasarozwiązującywszystkiezwiązki
miastgreckichpozaZwiązkiemPeloponeskim,któryPersjazaczęłapopieraćwobawie
przedwzrostempotęgiAten.WyniszczonawojnamiGrecjastanęławobliczunowego
