Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4
WładysławSzumowski_Historiamedycynyfilozoficznieujęta
zwłaściwościgatunkuludzkiegoicechąjegointelektu,jestumiejętność
wyróżnieniazchaosurozproszonychelementówczegoś,comożnaby
nazwaćmateriąhistorycznąopartąozwiązkiprzyczynowe.Naelementy
teskładająsięfaktyiwydarzenia,potraktowanejakowpływrzeczy,wyniki
działalnościwybitnychjednostekikolorytepokhistorycznych.Filozoficzny
komentarzstanowituniewątpliwyprocestwórczy(poesis),któryjest
podstawąhistorycznegopoznania.
Nonnovumsednove-powinnobyćrównieżuznanezajednązcech
postępunaukiinarastaniawiedzy.Tegorodzajutwórczość,uwzględniająca
zasadęinności,poleganietylenawprowadzaniudokataloguwiedzywciąż
nowychwartościwpostacielementówtreściowych,aletakżenauwydat-
nieniu,żepewnezaszłościpowinnybyćzachowanenadaljakoelementy
ważneiznaczące,aczasemnanowointerpretowane_wduchułagod-
negokonserwatyzmu,jakoaktszacunkudlaprzeszłychbadaczyposzu-
kującychrównieżinnegoporz¹dkurzeczy.
Przekazywanieczytelnikowipewnychtreścihistorycznychpowinnobyć
taksformułowane,abyułatwićmunietylkoichzrozumienie,aledodat-
kowoobudzićwnimzainteresowanieprzedmiotemwykładu,abywartość
dziełastałasięwspólnąwłasnościąAutoraiczytelników,którzy,jakbyto
wyraziłNietzsche,nagłódduszyisłódprawdycierpi¹.
Szumowski,jaksammimówił,byłwielbicielemwielkiegohistoryka
ihistoriozofaTadeuszaKorzona,któregonajwybitniejszedziełaukazywały
sięgłówniewostatnimćwierćwieczuXIXwieku;przejąłteżodniego,
moimzdaniem,stylnarracji,wciągającyczytelnikaibudzącyjegozain-
teresowaniepoprzezswojąliterackośćioryginalnośćopisuzdarzeńzgod-
niejednakzprawdąhistoryczną,traktowanąjakonigraetformosaaqua
fonsvitae.
Pisz¹csw¹ksi¹żkę-podajeSzumowskiwPrzedmowie,dowydanej
w1935rokuHistoriimedycyny-starałemsięwydobyćzdziejówto
wszystko,copowinienpoznaćirozumiećlekarzwykształcony,ówvir
doctus...Starałemsięprzedstawićzawszetłoprzyrodnicze,filozoficzne
ikulturalne,naktórymwyrastałakażdoczesnamedycyna,albowiemnic
naświecieniedziejesięwoderwaniu,leczzawszemaswojetłoiswoje
przyczyny.Verescireetpercáusasscire-togłębokieprawoBacona
Werulamskiego,obowi¹zujezarównownaukachprzyrodniczych,jak
ihistorycznych.Wtokumoichrozważańhistoryczno-lekarskichnadza-
gadnieniamiprzeszłościznajdywałemdziedziny,którezazwyczajnies¹
wcalealboprawiewcaleomawianewpodręcznikachhistoriimedycyny
