Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B-Okresnajdawniejszychcywilizacji
61
rzynadwornych,jakichmiewaliwładcyIndii,było,międzyinnymi,pil-
nowanie,żebykrólanieotruto.Lekarzpilnowałnawetkuchniirobiłpróby
nazwierzętachlubptakach,czyimjadłonieszkodzi.
WysokostałauHindusównaukaorokowaniuwchorobie.Naukaka-
płanówoznakach(omina)łączyłasięznaukąowyglądziechorego,
tworzącmieszaninęzabobonówzdoświadczeniemlekarskim.Trzebabyło
przedewszystkimzawszeustalić,czy
chorobajestuleczalna,czynieuleczal-
na.Jeślibyłanieuleczalna,lekarzmiał
prawoodmówićleczenia.Oznakizbli-
żającejsięśmierci,naprzykładoma-
myzmysłów,bezsennośćlubśpiączka,
znieczulenia,porażenia,nagłespadki
ciepłotyciała,niespodziewanepoty,si-
nica,dusznośćitp.,wszystkotojest
opisanezwielkądokładnością.Ale
równocześniewierzono,żejestzłym
znakiem,jeżeliposłaniec,wzywający
lekarzadochorego,należałdokasty
wyższejniżchory,jeżelibyłeunuchem
albokobietą,jeżelisambyłchory,
smutny,bojaźliwy,wbrudnymodzie-
niu,jeżeliprzyjechałnaośle,opółno-
cy,wpołudnie,podczaszaćmienia
Księżycaitp.Dobrymznakiembyło,
jeżelilekarz,idącdochorego,spotkał
podrodzedziewczynęalboniewiastę
nosa(wedługpodręcznikaużywanego
wEuropiewkońcuXVIw.)
Ryc.7.Przyprawianiesztucznego
zniemowlęciemnaręku,albodwóch
bramanów,albopędzącegokonia.Obserwacjawyrobiłaulekarzyhinduskich
przekonanie,żefebrawpewneokreślonezkoleidniprzesilasię,naprzy-
kład7.lub12.dnia,alecodoliczbniebyłopowszechnejzgody.Mnie-
mano,żejeślipacjentprzeżyje24dni,zazwyczajpowracadozdrowia.
Zdumiewającyjestwysokipoziomchirurgii.Czystośćistaranność
lekarzyhinduskichbyłatuczynnikiempomyślnym.Instrumentarium
wedługSusrutyskładasięze101tępychi20ostrychnarzędzi.Spotyka-
mytunoże,nożyczki,piły,trokary,igły_wszystkozestali;prócztego
szczypczyki,haczyki,rurki,sondy,katetery,bańki,nawetmagnesdo
wyciąganiaciałobcych.
