Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nięciemieczalubzranieniekogośwobecnościkróla,starostyczyarcybi-
skupa,atakżeprzestępstwoużyciaobelżywychwyrazówwobecnościar-
cybiskupa,byłyuznawanezaprzestępstwa,wktórychnastępowałobez-
pośrednienaruszeniemirudotyczącegoosóborazmiejscpobytutych
osób.Taksamojakookolicznośćobciążającą,wpóźniejszejpraktycesą-
dowejtraktowanoprzyzabójstwieszlachcicanapadnadomszlachecki,
którybyłotoczonymirem.
Konstrukcjamiruznajdowaławnajdawniejszymprawiepolskimswo-
jezastosowanietakżedodóbrimmunizowanych,nadawanychprzezmo-
narchę,wktórychposiadaczomtychwłościprzysługiwałoprawopobie-
raniakarpublicznychzapogwałceniemirunatereniepodlegającymich
zwierzchnictwu.Prowadziłotodoprzejmowaniaprzeznichuprawnień
władzypaństwowej.
Wejścieinstytucjimonarszychwsferykonfliktówmiędzyludzkichpo-
wodowałozmianywstosowaniudotychczasowegoprawakarnego.
Sprzyjałotorozwojowimonarszychinstytucjiwymiarusprawiedliwości,
ajednocześniestwarzałoprzesłankiwiększegobezpieczeństwa,aleido-
chodówpostroniemonarszej.Oboknormyprawazwyczajowegopoja-
wiłasięnormaprawakarnegopochodzącaodmonarchy.Istotnywpływ
nakształtowaniesięzasadstosowaniaodpowiedzialnościisankcjikarnej
wnajdawniejszymprawiepolskimmiałapraktykasądówmonarszych,
któretworzyłyzasadystosowaniaregułprawakarnegowskalicałego
państwa.
1.2.3.2.1.Zasadyodpowiedzialnościztytułuczynównaruszającychprawo
Wzobowiązaniachwynikającychznaruszeniaprawa,czytoocharakte-
rzepublicznymczyprywatnym,zastosowanieznalazływokresiewcze-
snopiastowskimokreślonezasadyodpowiedzialności.
Zasadąpodstawowąodpowiedzialnościkarnejbyłostosowaniesze-
kazuistyka
rokopojmowanejkazuistyki.Przyoceniefaktówniekierowanosięregu-
dawnegoprawa
łami,któreposiadałybyswojeobiektywneuzasadnienie,aledominowała
obserwacjafaktów.Poszczególnefaktybyłyokreślanemianemprze-
stępstw,doktórychdostosowywanoodpowiedniąwedługocenykarę.
Stronaprzedmiotowaprzestępstwanieopierałasięjeszczenakate-
strona
goriizwiązkuprzyczynowego,chociażrozróżnianojuż,żeczynuzabro-
podmiotowapopełnienia
nionegomożnabyłodokonaćzarównowformiedziałania,jakizaniecha-
przestępstwa
nia.Wnajdawniejszymprawiepolskimpodstawąodpowiedzialnościby-
łonietyleustalenieprzyczyn,ilestwierdzeniefaktu,którymożnabyło
powiązaćzosobąprzestępcy.Nieistniałopojęciewiny.Niedochodzono
też,czypopełnionyczyn,będącyfaktemobiektywnym,byłprzestęp-
stwemumyślnym,nieumyślnymczyteżnastąpiłprzypadkowo.
konstrukcja
Przyokreślaniuodpowiedzialnościniebranopoduwagęwiny,azwią-
odpowiedzialności
zekprzyczynowymiędzyprzestępstwemadziałaniemlubzaniechaniem
40